14.2 Voedsel produceren

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Veeteelt en akkerbouw (intensivering)

Deze les

• Wat weten jullie over boeren in Nederland?
• Uitleg over intensivering veeteelt en akkerbouw

Boeren in Nederland

Wat voor agrarische bedrijven zijn er?             Wat voor regels zijn er?

Waarom zijn er protesten?                                   Waarom zijn deze regels er? 

Leerdoelen 14.2

Aan het eind van 14.2 kun je:

• uitleggen wat monocultuur en intensieve veehouderij inhouden.
• uitleggen hoe agrarische bedrijven proberen om opbrengst te verhogen en ziekte en schade te voorkomen.
• uitleggen waarom er regels zijn voor boeren.
• beschrijven welke gevolgen overbemesting op de natuur heeft.
• uitleggen hoe gifstoffen ophopen in een voedselketen.

 

Wie produceert ons voedsel?

Boeren produceren de grondstoffen voor ons voedsel.

Er zijn drie soorten boeren:

1. akkerbouwers --> produceren voedingsgewassen zoals aardappelen, graan en mais. 
2. tuinbouwers --> produceren groente en fruit
3. veehouders --> houden dieren voor vlees, melk, eieren. 

Meer dan de helft van NL bestaat uit akkers, weiland, stallen of kassen.

Efficient voedsel produceren 

Vroeger hadden veel boeren een gemengd bedrijf: met akkerbouw en veeteelt.       --->

Meer mensen en meer export --> meer voedselproductie nodig voor zo weinig mogelijk geld.

 

1. veel van hetzelfde produceren
2. opbrengst verhogen
3. ziekte en schade voorkomen
4. supergewassen en supervee 

Efficiënt produceren

Hoe doen boeren dat?

Efficient voedsel produceren 

1. Veel van hetzelfde produceren

Monocultuur:  1 soort gewas verbouwen (akkerbouw)

Intensieve veeteelt/bio-industrie: 1 soort dier houden 

in een zo klein mogelijke ruimte (veeteelt)

    2. Opbrengst verhogen

Mest gebruiken (akkerbouw)

Krachtvoer gebruiken (veeteelt) 

Efficiënt voedsel produceren 

    3. Ziekte en schade voorkomen

Plagen voorkomen door gewasbeschermingsmiddelen (akkerbouw)

Ziektes voorkomen door antibiotica toe te voegen aan veevoer (veeteelt)

   4. Supergewassen en supervee

Veredeling: kruisen van plantenrassen om een 

nieuw ras met gunstige eigenschappen te 

krijgen (akkerbouw)

Fokken: kruisen van rassen met gunstige

eigenschappen (veeteelt)

Negatieve gevolgen

Gebruik van mest:

• vermesting/eutrofiëring
• waterbloei
•  verzuring

Waarom komen er problemen?

Mestoverschot--> overbemesting; overschot aan mineralen in de grond --> mineralen zakken --> grondwater --> komen in natuurgebieden en andere wateren. 

Gevolgen:

• sommige planten kunnen heel snel groeien door de extra mineralen en 'winnen' van andere planten. Andere soorten verdwijnen.
• waterbloei: sloot/plas groeit dicht door snelle groei van waterplantjes (kroos en alg) --> plantjes sterven en worden afgebroken door bacteriën --> die gebruiken veel zuurstof --> zuurstoftekort in water --> andere organismen sterven.

(Thuis)

In dierlijke mest zit ammoniak (gas):

• komt in de bodem terecht. Bacteriën zetten het om in nitraat (stikstofmineraal) en in salpeterzuur (zure stof) --> bodemverzuring.
• komt in de lucht terecht. Met neerslag komt het op de bodem en wordt omgezet in salpeterzuur --> bodemverzuring.

Door verzuring verdwijnen planten en dieren.

(Thuis)

Gifophoping (gewasbeschermingsmiddelen)

Intensivering veeteelt = meer dieren, supervee, antibiotica gebruik, krachtvoer, megastallen, dierlijke mest (ammoniak) en verzuring, gebruik machines.

Voordelen?

Nadelen?

Toekomstbeeld

Intensivering akkerbouw: monocultuur, gewasbeschermingsmiddelen, overbemesting (waterbloei), supergewassen, gifophoping, gebruik machines.

Voordelen?

Nadelen?

Toekomstbeeld

Opdrachten 14.2

Maak: 6, 16 en 17

Klaar?

Kies samen welke van de twee je gaat uitwerken in jullie scenario's.