(2hv) H2 paragraaf 8 deel 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

Planning:

• Introductie
• Uitleg paragraaf 8: blz. 43 Laag NL: waddenzeeën
  
• maken opdracht 4 t/m 6 paragraaf 8 blz. 34/35
• Nabespreken paragraaf 8
  

Aan het einde van de les kan/weet je:

• tegen welke problemen de eerste bewoners van Hoog Nederland aanliepen
• waarom Hoog Nederland eerst bewoond werd
• Hoe mensen in laag NL zich beschermde tegen het water
  

Deze steen ligt in een bos midden in Nederland.
Hoe denk is deze steen hier terecht is gekomen?

aantekeningen

Ondergrond in Nederland

• Zo zag Nederland eruit na de ijstijd voor het bestaan van de mens. 
• Mensen leefden vooral in Hoog Nederland (oost)

Jagers werden boeren 

• De eerste mensen : hoog Nederland. Waarom > geen overstromingen
• Akkerbouw en veeteelt 
• Probleem 1: te veel bos
• Probleem 2: zandgronden, niet vruchtbaar

jagers worden boeren

• Oplossing voor zandgrond:
• bomen kappen
  
• Land bemesten met schapenpoep
• Nadelen:
• Alles werd opgegeten door (teveel) schapen, zo onstonden er stuifzanden.

heide

• ontstaan nadat bomen waren gekapt
• schapen hielden de weidevelden in stand
• schapen weg = minder heide meer bomen = oorspronkelijk landschap
  

Welke problemen hadden de eerste bewoners van Nederland in hoog Nederland

1. Zandgrond was niet vruchtbaar en er was te veel bos
2. Een grote zandmassa en te weinig bos
3. Zwerfstenen beperkte de ruimte voor akkerbouw
4. De aanval van grounders

Jagers worden boeren, van jagen naar akkerbouw

mest wordt gebruikt op de akkers 

1

2

3

4

5

6

Laag Nederland 

• Door zee ontstonden stranden en duinen (1) 
• De zee was soms sterker en sloeg een 'gat' in de duinen (2) 
• Hierdoor stroomde het zee water naar binnen (3) 
• Er ontstond een soort waddenzee (4) 
• Waar het zeewater bij vloed in stroomde en bij eb weer uit stroomde
• Waddenzee = een stuk zee langs de kust dat regelmatig droogvalt 

Ontstaan veen

• Na laatste ijstijd, steeg zeespiegel
• Achter de duinen bleef zeeklei liggen..  (werd moeras)
• moeras -> veen =afgestorven planten bewaard gebleven in een natte, zurstofarme omgeving
  

Open duinen, waddenzee: zeeklei

Gesloten duinenrij: moeras

-> veen op klei

Veen bestaat uit plantenresten.

1. goed
2. fout

zelfstandig werken

lezen paragraaf 8 blz. 38/39 jagers worden boeren
opdracht 4 t/m 7 paragraaf 8 H2
gebruik hierbij:
tekstboek blz. 38/39
werkboek blz. 35/36
stoplicht: Rood = stil lezen en werken. Oranje = fluisteren als je wilt overleggen. Groen = normaal praat niveau met werken