BS6 Kringlopen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Thema 7 Ecologie en Milieu

Basisstof 5 Kringlopen

Leerdoelen

1. Je kunt de koolstofkringloop uitleggen

2. Je kunt de stikstofkringloop uitleggen

3. Je kunt de BINAStabellen gebruiken (93F en 93G)

Welke begrippen uit de vorige les kun je bedenken bij deze afbeelding?

Denken-delen-uitwisselen

Voedselkringloop

Koolstofkringloop

Koolstofkringloop

Bij de koolstofkringloop kijk je alleen naar het atoom koolstof (de C)

Zoek de koolstofkringloop in je Binas

1. In de koolstofkringloop wordt door veel organismen stoffen verbrand. Welke organismen in de koolstofkringloop doen aan verbranding?
2. In welke moleculen komt koolstof voor in de kringloop?
3. Hoe noemen we het proces dat leidt tot lang opgeslagen koolstof?

Koolstofkringloop

Binas 93F

koolstofkringloop

• Koolstof = C
• In de lucht zit het vast in CO₂
• Autotrofe organismen maken van CO_{2 (uit de lucht)} en H₂O (uit de bodem) glucose (C₆H₁₂O₆)
• Bij dissimilatie komt CO₂ weer vrij in de lucht 
• Consumenten eten de producenten en gebruiken de organische stoffen om andere organische stoffen te maken (voortgezette assimilatie). Bij het eten van een ander organisme komt de koolstof van het ene organisme terecht in het andere organisme
• Alle dode resten en andere afvalproducten van organismen wordt samen detritus genoemd 
• De organische stoffen in de detritus wordt door reducenten gebruikt voor dissimilatie

Zoek de koolstofkringloop in Binas

1. In de koolstofkringloop wordt door veel organismen stoffen verbrand. Welke organismen in de koolstofkringloop doen aan verbranding?
2. In welke moleculen komt koolstof terug in de kringloop?
3. Hoe noemen we het proces dat leidt tot lang opgeslagen koolstof?

In de koolstofkringloop wordt door veel organismen stoffen verbrand. Welke organismen in de koolstofkringloop doen aan verbranding? Meerdere antwoorden mogelijk.

1. Producenten
2. Reducenten
3. Consumenten
4. Afvaleters

In welke vorm kan koolstof in de koolstofkringloop NIET voorkomen?

1. CO2
2. C6H12O6
3. N2
4. CH4

koolstofkringloop

• Koolstof = C
• In de lucht zit het vast in CO₂
• Autotrofe organismen maken van CO₂ (uit de lucht) en H₂O (uit de bodem) glucose (C₆H₁₂O₆)
• Bij dissimilatie komt CO₂ weer vrij in de lucht 
• Consumenten eten de producenten en gebruiken de organische stoffen om andere organische stoffen te maken (voortgezette assimilatie). De koolstof komt van het ene organisme terecht in het andere organisme
• Alle dode resten en andere afvalproducten van organismen wordt samen detritus genoemd 
• De organische stoffen in de detritus wordt door reducenten gebruikt voor dissimilatie

Huiswerk

werk zelf aan basisstof 5

Koolstofkringloop

BINAS 93F

Stikstofkringloop

BINAS 93G

nos.nl

Stikstofkringloop

• Stikstof = N
• Organisch gebonden stikstof komt voor in eiwit, nucleotiden en nucleïnezuren.
• Stikstof komt voor in afvalproducten als ureum (basisstof van urine).
• Producenten nemen stikstof op via NO3^- of NH4⁺. 
• Stikstoffixerende bacteriën zetten N₂ uit lucht om in bruikbare stikstof voor planten. Dit kan alleen anaeroob. Deze bacteriën leven in symbiose met planten. 

Stikstofkringloop

Gebruikelijke route

(vergelijk met BINAS 93G)

1: Planten nemen nitraat (NO₃-) op.

2: Er vindt stikstofassimilatie plaats
     vorming aminozuren

(vorming eiwitten is voortgezette assimilatie)

3: Dier eet plant, verteert en assimileert eigen organische stoffen.

4: Bij dissimilatie komt ureum vrij. 

5: Rottingsbacterien breken ureum af tot NH₃

6: NH₃ lost in (grond)water op tot NH₄+

7: Nitrietbacterien zetten NH₄+ om in NO₂-

8: Nitraatbacterien zetten NO₂- om in NO₃-

Andere routes

'Verstorende' routes:

- NO₃-  > NH₄+    ammonificatie

- NO₃- > N_{2 (g)    denitrificatie}

Er kan stikstof (tijdelijk) verloren gaan via:

- uitspoeling in de bodem (NH₄- en NO₃-)  

- vervluchtiging (NH₃)

Bijzondere route

Sommige bacteriën kunnen ammoniak (NH₃) omzetten in N₂(g).  

Deammonificatie!

Gevolg: bodem minder voedselrijk voor planten.

Weer andere bacteriën kunnen N₂ (g) omzetten in NH_3.

Stikstoffixatie!

Gevolg: bodem voedselrijker.

Werkblad 

• Bekijk de Binas tabel op A3 formaat
• Maak in een groepje opdracht 1
• kies daarna voor opdracht 2 of 3

PO Ecologie (individueel)

Maak een vlog over een ecosysteem in je buurt

Waarom vind je dit ecosysteem mooi/bijzonder?

Beschrijf de abiotische factoren die invloed hebben

Benoem 10 soorten organismen en beschrijf hun rol in het ecosysteem

Beschrijf een voedselketen

Meer info en rubric op Classroom!

Deadline: week 22 maandag 26 mei 

Zelfstandig werken

Maak opdracht 30 t/m 36

In de koolstofkringloop wordt door veel organismen stoffen verbrand. Welke organismen in de koolstofkringloop doen verbranding? Meerdere antwoorden mogelijk.

1. Producenten
2. Reducenten
3. Consumenten
4. Afvaleters

In welke vorm kan koolstof in de koolstofkringloop NIET voorkomen?

1. CO2
2. C6H12O6
3. N2
4. CH4

Drie manieren waarop de mens afhankelijk is van het milieu.
1 het levert voedsel. 2 het levert water. 3 het levert zuurstof.
Bij welk van deze manieren speelt fotosynthese een rol.

1. Alleen bij 1 en 2
2. Alleen bij 1 en 3
3. Alleen bij 2 en 3
4. Bij 1,2, en 3

Welke groep organismen gebruikt CO2 uit de lucht?

1. Producenten
2. Consumenten van de 1e orde
3. Consumenten van de tweede orde
4. Reducenten

Welk molecuul bevat geen stikstof?

1. Aminozuren
2. DNA
3. Nitraat
4. Glucose

In de koolstofkringloop worden door veel organismen stoffen verbrand. Welke organismen in de koolstofkringloop hebben dissimilatie (=verbranding)?

1. planten
2. dieren
3. dieren en schimmels
4. zowel planten, dieren als schimmels

Wat neemt de plant op van de stikstofkringloop?

1. Nitriet
2. Water
3. Glucose
4. Nitraat

Hoort het proces waarbij brooddeeg rijst door gist bij de C-kringloop, de N-kringloop of beide?

1. Bij de koolstofkringloop
2. Bij de stikstofkringloop
3. Bij beide kringlopen

Denitrificerende bacteriën maken...

1. N2
2. NO3-

Stikstofbindende bacteriën gebruiken...

1. N2
2. NO3-

(Binas 93G) De omzetting van nitriet naar nitraat noemen we

1. ammonificatie
2. denitrificatie
3. nitrificatie
4. stifstoffixatie

(Binas 93G of bron 7) De omzetting van eiwit naar ammoniak noemen we

1. ammonificatie
2. denitrificatie
3. nitrificatie
4. stifstoffixatie

(Binas 93G of bron 7) De omzetting van nitraat naar stikstofgas noemen we

1. ammonificatie
2. denitrificatie
3. nitrificatie
4. stifstoffixatie

Hoe kan NH3 uit de kringloop verdwijnen?

1. omzetten naar NH4+
2. ammonificatie
3. vervluchtiging
4. uitspoeling

In hoeverre heb je de leerdoelen behaald/ begrepen?
1. Je kunt de koolstofkringloop uitleggen
2. Je kunt de stikstofkringloop uitleggen
3. Je kunt de BINAStabellen gebruiken (93F en 93G)

😒🙁😐🙂😃

Huiswerk

Maken opdracht 42-51