De Franken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Memo brugklas H/V

Hoofdstuk 4

Paragraaf 2&3

Wat weet je nog?

Wat weet je nog?

Volksverhuizingen

Splitsing Romeinse Rijk in 395

476 Odoaker zet de laatste West Romeinse keizer af

Deze les

De franken

Leven op het platteland

Leerdoelen

Aan het eind van deze Les kan je:

• Kun je uitleggen waarom de bekering van Clovis tot het christendom belangrijk is geweest voor het Frankische Rijk.
• Weet je uit welke gebieden het Frankische Rijk omstreeks 500 bestond.
•  Kun je de drie delen opnoemen waaruit een domein bestond.
• Kun je uitleggen waarom kleine boeren hun grond aan een grotere boer afstonden.
• Kun je uitleggen wat herendiensten zijn.

Leerdoelen

Aan het eind van deze Les kan je:

• Kun je nog 2 andere verplichtingen van horigen tegenover hun heer noemen.
• Weet je welke verplichting een vrije boer had tegenover de koning.
  
• Kun je 2 verschillende voorbeelden van voorrechten van een heer geven.
  

Franken

• Germaanse stam.
• Bondgenoot Romeinen.
• Zuid-Nederland en Belgie.
• Eind 5e eeuw ook Gallie (huidige Frankrijk).
• Clovis.
  

Frankische Rijk 

• 500 n.C.  Clovis verenigde de Frankische stammen
  
• Veel christen.
  
• Clovis bekeerd zich.
  

Frankische Rijk 

• Steun van de bevolking en de kerk. 
• De geestelijken zijn belangrijk.
  
• De geestelijken kunnen lezen & schrijven.

Frankische Rijk 

• Clovis was de enige christelijke koning.
• Door heidense volken aan te vallen en te bekeren verspreidde het christendom.
  

het koninkrijk der Franken:

begin 5e eeuw groot deel van Frankrijk, Belgie en Nederland.

Clovis, 481-511

zelf paragraaf 4.3 lezen

Klaar? schrijf alle belangrijke begrippen op.

Hoe? individueel.

Hoelang? 7 minuten

Onveilige tijden

•     Geen bescherming van het Romeinse bestuur
• veel Romeinse steden werden leeggeplunderd.
• het platteland was onveilig door oorlogen en rovers.
  

• Handel valt weg.
  
• Steden worden verlaten.
  
• Boeren zoeken bescherming.
  

Platteland 

• Onveilig om op het platteland te wonen,  kleine boeren zoeken bescherming bij een grotere boer in de buurt.
• In ruil voor die bescherming moesten de kleine boeren hun grond afstaan aan de machtige boer.
• Zo kregen sommige boeren veel grond in bezit: ze werden heer van een domein. 
  

Op het domein

Bestond uit 3 delen:

• woeste gronden, zoals bossen en rivieren: eigendom heer.

• vroonland: grond van de heer zelf.
  
• hoeveland: verdeeld in boerderijtjes waar een boer en zijn gezin leefden en werkten.
  

Horige boeren

Boeren waren horigen geworden:

• Horigen mochten het domein niet zonder toestemming van de heer verlaten: niet meer vrij.
• pacht betalen: deel van de opbrengst afstaan aan de heer .
• Herendiensten. 
  

Herendiensten

• op het land van de heer werken, bijv. ploegen.
• hoeve van de heer onderhouden, bijv. hek repareren.

Hofstelsel

Het hele stelsel van heren, horigen en herendiensten noemen we het hofstelsel.

Alles draaide om het hof (de hoeve) van de heer.

Vrije boeren

• Bezaten eigen grond.
• Soms moest je meevechten in het leger van de koning.
• De wapens moest jezelf betalen.
  

Heren

• Frankische koningen beloonden hun belangrijkste krijgers vaak met één of meerdere domeinen.
• Met de opbrengsten daarvan konden deze heren hun familie onderhouden en de koning als soldaat bijstaan in oorlogstijd.
• De heren hadden voorrechten: hoefden geen tienden (10% van de oogst) aan de kerk te betalen. 
  

Heren

Heren hadden ook heerlijke rechten: rechten die horigen niet hadden, zoals duiven eten of jagen op woeste gronden.

Waarom was de bekering van Clovis tot het christendom belangrijk voor de uitbreiding van het Frankische Rijk?

Waaruit bestond een domein?

1. Vroonland
2. Hoeveland
3. Woeste gronden
4. Alle antwoorden zijn juist.

Hoeveland is het gedeelte van het domein...

1. waarop de heer woonde
2. waarop de horigen woonden

Schrijf 2 dingen op die je vandaag geleerd hebt.

Wat vind je nog lastig?