1.1 Rivieren: de natuur

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Bespreken opdr. 2/3 van introductie

Verhaal bij de foto's - beantwoord in je schrift 

1. Wat zie je?

2. Waar is de foto gemaakt?

3. Waarom gebeurt dit hier? 

Utrecht heeft haar singel weer terug

https://geografie.nl/artikel/utrecht-heeft-de-singel-terug

Bespreken introductie

Opdracht 3 - 4

https://storymaps.arcgis.com/stories/4b197fdc412e4b5aa2fbf9b75e4cef2e

OPDRACHTEN

Opdracht 4

Koppeling met de tekening

waterkringloop

OPDRACHTEN

A 7 - B 8 - C 6 - D 9 - E 2 - F 3 - G 5 - H 10 - I 1 - J 4

1.1 Rivieren: de natuur

H1 Wateroverlast
Domein E: Leefomgeving

Havo 4

Leerdoelen

• Ik kan de kenmerken van de stroomgebieden van Rijn en Maas beschrijven.
• Ik kan uitleggen op welke manier klimaatverandering en menselijk ingrijpen de waterafvoer van Rijn en Maas beïnvloeden.
• Ik kan een verband leggen tussen overstromingsgevaar en de manier waarop het Nederlandse rivierengebied is ingericht.
• Ik kan verklaren hoe klimaatverandering zorgt voor wateroverlast en hoger overstromingsrisico. 

Welk begrip hoort bij de volgende omschrijving?

"hierbinnen wordt al het regen- en smeltwater door één hoofdrivier afgevoerd naar zee"

1. Waterafvoer
2. Stroomgebied
3. Waterscheiding
4. Stroomstelsel

Uit welke drie onderdelen bestaat een lengteprofiel van een rivier?

Welke drie soorten rivieren zijn er?

De loop van een rivier

• Hoofdrivieren + zijrivieren = stroomstelsel
• Gebied waarin een hoofdrivier al het water naar zee afvoert = stroomgebied
• Scheiding tussen twee stroomgebieden = waterscheiding

Aan de slag! of Uitleg?

Zie studieplanner

Lezen par. 1 & Maken opdr. 1, 2, 5 en 6D 

op pag. 14 en 15 in je lesboek

Klaar? Kijk de opdrachten na

Welke onderdelen vormen het lengteprofiel van een rivier?

 TEKENING 

Aandacht voor: bovenloop - middenloop - benedenloop, verhang, verval, erosie, sedimentatie, debiet, regiem. 

Lengteprofiel

1. Bovenloop
   (veel reliëf -> hoge stroomsnelheid -> veel erosie).
2. Middenloop
   ( minder reliëf -> langzamere stroomsnelheid -> bredere rivier)
3. Benedenloop 
   ( bijna geen reliëf -> lage stroomsnelheid -> meanderen -> veel sedimentatie).

Verval & Verhang

• Verval = hoogteverschil tussen twee plekken langs een rivier.
• Verhang = het verval per km.

• Welk verband kun je ontdekken tussen verval en stroomsnelheid?

1

2

4

a

b

d

c

Welk regiem hoort bij de Rijn, welke bij de Maas?

Is blauw of grijs stroomopwaarts? 

B96 Debiet en regiem

Debiet & Regiem

• De waterafvoer verschilt per rivier en is niet het hele jaar door hetzelfde.
• Verschillen in de waterafvoer per jaar = regiem.
• De hoeveelheid water op een bepaalt punt per seconde = debiet.

Regiem is altijd regelmatig of onregelmatig (en nooit meer/minder, hoog/laag)

Debiet en Regiem

Leg de begrippen Regiem en Debiet uit. Schrijf deze op in de schrift.

Verklaring verschillen in debiet?

Aan de slag! Of uitleg?

Maken paragraaf 1.1. opdracht 4, 5 en 6D

+ examen opgave De maas van bron tot monding

Te vinden in de studiewijzer!

Rivieren en klimaatverandering

Klimaatverandering zorgt voor:

• Meer neerslag in een onregelmatig neerslagregiem.
• Groter neerslagtekort in de zomer.
• Smelten van gletsjers.
• Zeespiegelstijging.

• Welke invloed heeft dit op het regiem en debiet van rivieren?

Let op:

Door ontbossing / verstedelijking:

Wordt het water niet vastgehouden

En komt direct in de rivier

Korte vertragingstijd

Hoge piekafvoer

Vertragingstijd en piekafvoer

Verlenging vertragingstijd 

Verlaging piekafvoer 

Water langer vasthouden in natuur

Minder water in de rivier

+ examen opgave De maas van bron tot monding

Te vinden in de studiewijzer!

Klaar? Kijk de opdrachten na

Vraag 28

Bespreken examenopdracht

Hautes Fagnes

Vraag 28

Vraag 29

Vraag 30

Aan de slag!

Maak de opdrachten 1 t/m 5 van paragraaf 1.1.

Wat is het verband tussen de manier hoe wij in NL ons rivierengebied hebben ingericht en overstromingsgevaar?

Begrippen:

-debiet

-regiem

Maas=regenrivier

Rijn=gemengde rivier

Invloed hiervan op regiem?