Klinische les valpreventie en CVA
Valpreventie
1 / 23
volgende
Slide 1: Tekstslide
Voeding en diëtetiekHBOStudiejaar 4
In deze les zitten 23 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.
Lesduur is: 30 minOnderdelen in deze les
Valpreventie
Slide 1 - Tekstslide
Valincidenten
- Veel valincidenten in kwartaal 1 (van de 46 incidenten waren er 28 valincidenten)
- Veelal cliëntgebonden oorzaken
- Contact gehad met Ergotherapeut en aan de hand van het advies een filmpje gemaakt.
Slide 2 - Tekstslide
Slide 3 - Video
vragenlijst
Cliëntgebonden oorzaken:
o Te snel opstaan of geen goed schoeisel dragen;
o Geen inzicht in lichamelijke achteruitgang;
o Ziekte-gerelateerde oorzaken.
Specifieke vragen:
o Cursus over prevalentie/ voorlichting over ziekte-gerelateerde oorzaken.
Oplossingen:
o Kijken naar goede schoeisel;
o Kijken naar juist gebruik van hulpmiddelen zoals het halsalarm;
o Huisarts inschakelen wanneer iemand vaker valt.
Knelpunten:
o Te veel tijd kwijt aan alarmeringssleutel ophalen;
o Geen inzicht van cliënt in achteruitgang;
o Tunnelvisie van collega’s op onoplettendheid of onachtzaamheid.
Slide 4 - Tekstslide
Doel: In de volgende MOZ-kwartaalanalyse is het aantal valincidenten gehalveerd.
Slide 5 - Tekstslide
Klinische les
- Meest voorkomende reden is cliëntgebonden;
- Soms door onoplettendheid of overschatting van zichzelf;
- Link met ziektebeeld --> meest voorkomende CVA.
Slide 6 - Tekstslide
CVA
- Herseninfarct: Slagader in de hersenen verstopt of vernauwd door aderverkalking;
- Hersenbloeding:Hierbij scheurt er een bloedvat in de hersenen waardoor er bloed in en rondom de hersenen stroomt. Door dit bloed wordt een deel van het hersenweefsel weggedrukt en ontstaat er schade.
- TIA: Bij een TIA (transient ischamic Attack) komt er tijdelijk minder bloed via de slagaderen in de hersenen (Beroerte (CVA), 2022)..
Slide 7 - Tekstslide
Meest voorkomende kenmerken:
- Scheve mond door (halfzijdige) verlamming in het gezicht
- Warrig spreken of denken
- Verlamming in een arm of been
Verder kunnen ook voorkomen:
- Plotselinge heftige hoofdpijn
- Tintelingen of gevoelloosheid in delen van het lichaam
- Duizeligheid
- Misselijkheid of braken
- Slikproblemen (Beroerte (CVA), 2022).
- Problemen coördinatie of evenwicht
- Verlies van gezichtsvermogen (dubbelzien, wazig zien, blindheid)
- Niet meer kunnen praten of woorden niet kunnen begrijpen
- Ongewone smaak in de mond
Slide 8 - Tekstslide
Gevolgen voor het lichaam in relatie tot het vallen:
o (Gedeeltelijke) verlamming of verlies van spierkracht aan één kant;
o Aan dezelfde kant een slechtgevoel hebben zoals minder voelen van pijn, warmte, kou etc.
o Blindheid een één kant of dubbelzien
o Incontinentie;
o Epilepsie
o Problemen met coördinatie of evenwicht (Beroerte (CVA), 2022).
Slide 9 - Tekstslide
Gevolgen voor cognitie in relatie tot het vallen
o Moeite met aandacht en concentratie
o Overgevoeligheid voor prikkels
o Slecht geheugen
o Problemen met plannen
o Constante vermoeidheid
o Verwaarlozen van één kant van het lichaam (Beroerte (CVA), 2022).
Slide 10 - Tekstslide
Gevolgen voor emoties in relatie tot het vallen
o Depressieve stemming
o Overmatige vrolijkheid
o Boos worden
o Sociaal niet gepast gedrag
o Vloeken/ agressiviteit
o Snel huilen
o Prikkelbaarder
o Ander gevoel voor humor
o Minder zelfvertrouwen
o Somberheid of depressie
o Onzekerheid
o Angst voor nieuwe beroerte
o Gefrustreerd
o Machteloosheid
o Stemmingswisselingen
o Instabiele emoties (Beroerte (CVA), 2022)..
Slide 11 - Tekstslide
Gevolgen voor gedrag in relatie tot het vallen
o Overmoedig of riskant gedrag
o Minder controle over jezelf: minder flexibel, ongeduldig, impulsief, rusteloos, gejaagd, prikkelbaar, agressief
o Terugtrekken uit sociale activiteiten (Beroerte (CVA), 2022).
Slide 12 - Tekstslide
Slide 13 - Video
CVA en vallen
- Tot 73% kans op vallen na een CVA;
22 tot 55 % houd letsel over (Baetens & Cambier, 2007).
Slide 14 - Tekstslide
Risicofactoren na een CVA
- Daling in spierkracht
- Bewegingsbeperkingen
- Verminderd looppatroon (30% komt maar terug op het oude niveau na een CVA)
- Balansbeperkingen
- Aard van de beperking:
- Motorisch: verhoogd risico
- Sensorisch: nog hoger risico
- Plaats van CVA: Wanneer de CVA heeft plaatsgevonden in de rechterhemisfeer is er tot tweemaal meer kans om te vallen. Ook komt hierbij vaak impulsief gedrag voor wat de kans op vallen ernstig verhoogd.
- Valangst of depressie: depressie veroorzaakt minder aandacht voor de uit te voeren handeling waardoor het risico verhoogd wordt. Bij valvrees beperken ouderen zich in activiteiten waardoor het risico ook oploopt.
- In het verleden meerdere valincidenten;
- Inname van bepaalde medicatie (diuretica, antidepressiva of sedatica)
- Overige oorzaken zoals multifocale glazen, incontinentie, mentale beperkingen, toenemende leeftijd etc (Baetens & Cambier, 2007).
Slide 15 - Tekstslide
Interventies
- Klinische les geven;
- Monitoren van valincidenten t.o.v. andere incidenten en hierbij ook kijken naar de reden van het valincident;
- Folder over valpreventie klaarleggen op kantoor, deze graag uitdelen bij het zorgstartgesprek of bij een evaluatie;
- Jaarlijks uitvoeren van valrisicoscorelijst in ONS bij mensen met een CVA en bij verhoogd risico ergo of fysio inzetten;
- Korte vragenlijst over deze les en feedback op de interventies (nu & tijdens de uitvoering).
Slide 16 - Tekstslide
Gebruikte literatuur
- Baetens, T. & Cambier, D. (2007, februari). Vallen bij patiënten met CVA: nood aan preventie. Researchgate. Geraadpleegd op 18 juni 2022, van https://www.researchgate.net/profile/Tina-Baetens/publication/236000294_Vallen_bij_patienten_met_CVA_nood_aan_preventie/links/00b495156fedf5d6ef000000/Vallen-bij-patienten-met-CVA-nood-aan-preventie.pdf
- Bouter, L., Dekker, J., Van den Ende, C. & Steultjens, E. (2006, 10 september). Ergotherapie: een effectief en goedkoop middel om vallen te voorkomen en ouderen hun zelfstandigheid te laten behouden. Huisarts & Wetenschap. Geraadpleegd op 12 juni 2022, van https://www.henw.org/artikelen/ergotherapie-een-effectief-en-goedkoop-middel-om-vallen-te-voorkomen-en-ouderen-hun#ergotherapierichtlijnvalpreventie
- Beroerte (CVA). (2022). Hersenstiching. Geraadpleegd op 12 juni 2022, van https://www.hersenstichting.nl/hersenaandoeningen/beroerte/
- Herken een beroerte, doe een FAST-test. (2022). Trombosestichting. Geraadpleegd op 13 juni 2022, van https://www.trombosestichting.nl/trombose/herken-een-trombose/fast-test/
- JufDaniëlle. (2017). Hersenen: Functies en stoornissen. Youtube. Geraadpleegd op 15 juni 2022, van https://www.youtube.com/watch?v=GB0alp3liYQ
- Wat is fysiotherapie bij vallen en valangst? (z.d.). Fysiotherapie het Centrum. Geraadpleegd op 14 juni 2022, van https://fhc-dieren.nl/disciplines/fysiotherapie-bij-vallen-en-valangst/
Slide 17 - Tekstslide
Wat valt er niet onder een CVA?
A
Herseninfarct
B
Hersenbloeding
C
Hersentumor
D
TIA
Slide 18 - Quizvraag
Wat is geen kenmerk van een CVA
A
Blindheid
B
Duizeligheid
C
Ongewone smaak
D
Schokkende bewegingen
Slide 19 - Quizvraag
In welke deel van de hersenen zorgt een infarct vaak voor impulsief gedrag?
A
Linkerhelft
B
Rechterhelft
C
Hersenstam
D
Kleine hersenen
Slide 20 - Quizvraag
Hoe hoog is het valrisico voor zorgvragers die een CVA hebben gehad?
A
52%
B
55%
C
22%
D
73%
Slide 21 - Quizvraag
Korte enquete
Slide 22 - Tekstslide
Vragen?
