Les Geschiedenis van de Nederlandse spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Deze les:

... ontdek je oude vormen van het Nederlands.

... leer je over de geschiedenis van spelling.

Hoe oud is het Nederlands?

Onderzoek

Doel: verschillen ontdekken tussen ouder Nederlands en hedendaags Nederlands.

Onderzoeksopdracht

Je onderzoekt in je groepje een tekst. Jullie worden de experts van die tekst. Ieder groepje heeft een andere tekst. 

Beantwoord deze vragen:

1. Bij een A-tekst: vertaal de tekst in hedendaags Nederlands.
2. Bij een B-tekst: welke woorden worden in hedendaags Nederlands niet echt meer gebruikt? Wat betekenen ze?
3. Welke woorden zijn anders gespeld? Wat is er anders?
4. Verzin met elkaar wat voor soort tekst het is, door wie die geschreven/gelezen zou zijn en wanneer dat zou zijn geweest.  

Zo meteen: presenteer jullie bevindingen aan de rest van de klas. 

Maak dus aantekeningen en verdeel wie wat gaat vertellen.

Oudnederlands: rond 1100

Hebban olla uogala nestas hagunnan hinase hi(c) (e)nda thu uuat unbidan uue nu

Vertaling van de Latijnse paralleltekst die ervoor staat:

Habent omnes uolucres nidos inceptos nisi ego et tu. Quid expectamus nunc.

De hedendaags Nederlandse vertaling:

'Alle vogels zijn nesten begonnen, behalve ik en jij. Waar wachten wij nu op?'

Vroegmiddelnederlands

Akte van de graven van Vlaanderen en Holland (27 maart 1299)

Laatmiddelnederlands

Mariken van Nieumegehen (1500-1515)

Verhaal op rijm.

Vroegnieuwnederlands

Gekaapte brief van chirurgijn Michiel Ruijs (1780)

Nieuwnederlands

Grondwet uit 1815.

In juni 1815 wordt in Londen besloten tot een samenvoeging van de noordelijke Nederlanden met de voorheen Oostenrijkse Nederlanden (het huidige België).

Wat heb je geleerd?

Aan de slag

Werk aan spelling (zie planner).

Kijk je werk na; antwoordenboeken liggen in de klas.

Veel fout? Een vraag? Vraag je docent!