Examentraining mavo 4: leesvaardigheid

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

leesvaardigheid

Mavo 4

Onderwerp van een tekst

• Beschrijft in één woord of in enkele woorden waarover een tekst gaat.
  

Hoofdgedachte van de tekst

• Wat zegt de schrijver over het onderwerp?
  
• Bekijk de titel.
• Lees de eerste alinea.
• Lees de kernzinnen van de alinea's.
• Lees het slot.
  

Let op!

• Bij een tekst wordt vaak een meerkeuzevraag gesteld over de hoofdgedachte van de tekst.

• Lees de antwoorden goed. Sommige gaan vaakl maar over een gedeelte van de tekst.
  

Waar vind je vaak de hoofdgedachte van een tekst?

1. In de titel, de kernzinnen en de inleiding
2. In de bron, de titel en de kernzinnen
3. Alleen In de inleiding
4. In de hele tekst

Schrijfdoelen

Een schrijver van een tekst heeft altijd een bepaalde bedoeling met zijn tekst.

Welke schrijfdoelen ken je?

Schrijfdoelen

• Informeren;
• Instructie geven;
• Overtuigen/ betogen;
• Activeren/ aansporen;
• Amuseren (vermaken);
• Gevoelens oproepen.
  

Wat is een signaalwoord bij het tekstverband "opsomming"?

1. en
2. want
3. omdat
4. toch

Wat is het tekstdoel van een recensie?

1. informeren
2. overtuigen
3. amuseren
4. activeren

Wat is het tekstdoel van een reclametekst?

1. informeren
2. instructie geven
3. amuseren
4. activeren

Wat zijn tussenkopjes?

1. Kleine titels boven een alinea
2. Kleine titels boven de tekst
3. Kleine titels
4. Dit bestaat niet

Wat is een hoofdgedachte?

1. Dit is een gedachte van de schrijver
2. Een korte samenvatting van de tekst in 1 zin
3. Altijd de eerste zin van de tekst
4. Altijd de titel van de tekst

Welk tekstdoel hoort er bij de volgende titel

"Regering te laat met ophalen Afghaanse vertalers"

1. mening geven
2. informeren
3. uitleggen
4. activeren

Welk tekstdoel hoort er bij de volgende titel.

Actie is nodig, niet morgen, nu! Sluit je aan en doe mee!

1. informeren
2. overtuigen
3. mening geven
4. activeren

Tekstsoort

Vaak kun je het doel van een tekst ontdekken door te herkennen wat voor tekstsoort het is.

Bijvoorbeeld: nieuwsbericht, recept, recensie.

Tekstsoort en doelen

Nieuwsbericht -> informeren
Recept -> instructie geven
Ingezonden brief -> overtuigen
Reclametekst -> activeren
Stripverhaal -> amuseren
Gedicht -> gevoelens oproepen

www.volkskrant.nl

Wat voor tekstsoort zou een reclame over een nieuw soort speelgoed zijn?

1. Amuserende tekst
2. Informerende tekst
3. Activerende / aansporende tekst
4. Betogende tekst

bekijk het volgende krantenbericht

www.gelderlander.nl

Bruls wil 1,5 meter terug en coronabewijs op werkvloer: ‘Meer belang bij robuuste maatregelen’

AMSTERDAM - Hubert Bruls, voorzitter van het Veiligheidsberaad en burgemeester van Nijmegen, wil dat de 1,5 meter afstand weer wordt ingevoerd en vindt dat het coronatoegangsbewijs ook op de werkvloer moet worden ingezet. Daarvoor is een wetswijziging nodig, zo zei hij in Buitenhof zondag. Wat hem betreft wordt die wetswijziging ‘eerder vandaag dan morgen’ in gang gezet.

Wat is, op basis van de titel, het tekstdoel van het krantenbericht?

1. activeren
2. overtuigen
3. informeren
4. amuseren

OPINIEWIM VAN BOXTEL

Opinie: Stop het gedram over achterstanden en geef leerlingen rustig de tijd

Het door minister Slob voorgestelde herstelplan voor het onderwijs is onverstandig, oneerlijk voor leerlingen en bevat weinig realiteitswaarde, betoogt Wim van Boxtel.

Wat is, op basis van de titel, het tekstdoel van het krantenbericht?

1. activeren
2. overtuigen
3. instrueren
4. amuseren

Hoe laten de schrijvers hun mening NIET blijken?

1. Ze gebruiken citaten van deskundigen
2. Ze formuleren hun standpunten
3. Ze weerleggen de standpunten van anderen
4. Ze geven een mening aan het slot

Wanneer een schrijver deskundigen citeert is het dan altijd een overtuigende tekst?

ja

nee

In een betoog geeft de schrijver zijn mening in de inleiding. In de kern ondersteunt de schrijver zijn mening alleen met feiten.

1. Waar
2. Niet waar

De schrijver wil zijn mening geven.
DOEL?

1. uitleg geven
2. overtuigen
3. informeren
4. overhalen/aansporen

Leesstrategieën

1. Globaal;
2. Intensief;
3. Zoekend.
   

Leesstrategieën

Globaal lezen:

• Kijk naar de titel, tussenkopjes, plaatjes en de bron van de tekst.
• Daarna lees je de inleiding, kernzinnen van alinea's en het slot.
  

Leesstrategieën

Intensief lezen:

• Je leest de hele tekst.
  
• Je let op details.
• Probeer te begrijpen wat er in de tekst staat.
  

Leesstrategieën

Zoekend lezen:

• Zoek naar trefwoorden.
• Zoek gericht naar informatie in de tekst.
  

bij een tekstverklaring, lees je de tekst en markeer je de kernzinnen

Functie van een afbeelding

• Trekken van aandacht.
• Voegt nieuwe informatie toe.
• Nodig om de tekst beter te begrijpen.
  

Indeling van een tekst

Titel
Inleiding
MIddenstuk - kern van de tekst
Slot

Functies van de inleiding

Inleiding

• Onderwerp van de tekst introduceren.
• Aandacht trekken
  

Bij het slot van een overtuigende tekst vind je vaak de mening van de schrijver

waar

niet waar

Functies van het slot

Let op: hoofdgedachte van de tekst staat vaak in het slot.

• Conclusie geven.
• Samenvatting geven van de tekst.
• Advies geven.
• Waarschuwing geven.
• Oproep doen.
  

Signaalwoorden

• Het is handig om de signaalwoorden uit je hoofd te leren.
  
• Je herkent dan de verbanden van de tekst.
  

Signaalwoorden

SIGNAALWOORDEN

Aan een

signaalwoord

zie je met

welk tekstverband

je te maken hebt.

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor tegenstelling?

1. zoals
2. daarnaast
3. echter
4. zo

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor voorbeeld?

1. toch
2. ten slotte
3. tegenover
4. denk aan

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor reden?

1. omdat
2. zoals
3. en
4. maar

OOK

is een signaalwoord voor

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Reden

MAAR is een signaalwoord. Bij welk verband hoort dit signaalwoord?

1. tegenstelling
2. voorbeeld
3. reden
4. opsomming

want en omdat zijn signaalwoorden van

1. tegenstelling
2. reden
3. opsomming

Verwijswoorden

Verbanden tussen woorden en zinnen kunnen ook aangegeven worden met verwijswoorden.

• Hij, ze, hem, haar, het, deze, die, dat, dit, wat.
  

stofomschrijving lezen blz. 8 en 9

www.examenblad.nl