Hoofdstuk 5.3 construeren lichtstralen

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 5

Licht 

5.3 Lenzen

• Interactieve uitleg paragraaf 3
• Zelfstandig opdrachten maken

• werking lenzen begrijpen
• De kenmerken van positieve en negatieve lenzen benoemen
• Hoofdregels construeren lichtstralen kennen
• Je kunt een beeld construeren dat wordt gevormd door een positieve lens

Wat gaan we doen in de les van vandaag?

lesdoelen:

Wat weet je al van lenzen en de werking?

Wat weet je al?

• Licht komt altijd van een bron vandaag
• Licht gaat altijd rechtdoor
• Lichtstralen kunnen gebroken worden (als ze van de ene naar de andere stof overgaan)

Lenzen zijn doorzichtige schijven van glas of plexiglas (een soort kunststof)

Lenzen kom je in veel apparaten tegen:  microscopen, op het kopje van een led, in je mobiele telefoon en verrekijkers

Lenzen zorgen ervoor dat licht op een speciale manier breekt

Eigenschap van lenzen

• Holle / negatieve lenzen
  midden van de lens is smaller dan de buitenkant.
• Breekt het licht van elkaar af 

Holle / Bolle lens

• Bolle / positieve lenzen
  midden van de lens is dikker dan de buitenkant.
• Breekt het licht naar elkaar toe 

Lens en de lichtstraal

Wat weet je al:

• lichtstralen komen van een bron, gaan altijd rechtdoor en kunnen gebroken worden door diverse stoffen.

Nieuw:

•  Lichtbundels heb je in drie vormen
•  Evenwijdige / convergerende / divergerende lichtbundel

Voorbeelden

Welke lenzen zijn positief?

1. A en B
2. C en D
3. A en B en E
4. C en D en E

Een evenwijdige bundel licht wordt door een 

positieve lens gebundeld naar 1 punt

Dit punt wordt ook wel het brandpunt van

de lens genoemd, teken f.

• Je ziet hier al dat een bundel evenwijdig aan de hoofdas (lijn door midden van de lens)

in 1 punt samenkomt

• iedere lichtstraal die evenwijdig loopt gaat door dat punt heen

(kijk maar naar de rode randstralen)

Lens en de lichtstraal

Tekst

Een evenwijdige bundel licht wordt door een 

negatieve lens uit elkaar verspreid

Het brandpunt wordt enkel aan de linker kant
van de lens gebruikt!

Je ziet hier al dat een bundel evenwijdig aan de hoofdas (lijn door midden van de lens)

zich van de hoofdas af beweegt.

De lichtstralen worden doorgetekend vanuit het brandpunt.

lens en de lichtstraal

t

Het tekenen van lichtstralen wordt construeren genoemd.

Denk aan de tekenafspraken

• Er wordt verwacht dat je lichtstralen kan construeren bij positieve en negatieve lenzen. 
• Ook moet je beelden kunnen construeren van voorwerpen die voor een lens staan. 
• Hiervoor zal je wel even moeten oefenen en de regels moeten beheersen.
• Het construeren van een beeld hoeft alleen maar bij positieve lenzen.

Tekenen lichtstralen

• tekenen met potlood
• gebruik geodriehoek
• rechte lijnen
• virtuele beelden zijn gestippeld

tekenen met potlood

gebruik geodriehoek

rechte lijnen

virtuele beelden zijn gestippeld

De constructie lijnen worden

weergegeven door

1. De rode lijn boven in de tekening
2. De stippel lijn in het midden
3. De rode lijn onder in de tekening
4. Alle antwoorden geven een constructielijn weer

De hoofd-as wordt in de tekening

weergegeven door?

1. De rode lijn boven in de tekening
2. De stippel lijn in het midden
3. De rode lijn onder in de tekening
4. Het punt waar alle lijnen samenkomen

Waar kan je constructie lijnen

 voor gebruiken?

1. Om van een voorwerp een beeld te maken
2. Om van een beeld een voorwerp te maken
3. Beide antwoorden zijn mogelijk
4. Je kan ze nergens voor gebruiken

4 belangrijke zaken:

1. Positieve lenzen maken van een evenwijdige bundel een convergerende bundel.
2. Licht stralen die evenwijdig aan de hoofdas de lens ingaan, breken door de positieve lens naar het brandpunt (f) toe. 
3. Lichtstralen door het midden van een lens breken niet, maar gaan rechtdoor.
4. Waar de constructiestralen samen komen na de lens ontstaat een scherp beeld van het voorwerp.

Samenvatting beeld construeren

De drie constructie lijnen kan je dus gebruiken om een beeld te maken

Samenvatting construeren

Leerdoelen voor vandaag waren:

• werking lenzen begrijpen
• de kenmerken van positieve en negatieve lenzen benoemen
• hoofdlijnen construeren lichtstralen kennen
  
• Je kunt een beeld construeren dat wordt gevormd door een positieve lens

en, beheers je ze?

Lenzen

Leerdoelen behaald?!

Maken opdrachten paragraaf 5.3

klaar? 

• ga dan naar deze link om met lichtstralen te oefenen: https://phet.colorado.edu/nl/simulations/geometric-optics
• Ga naar deze link om met kleuren te oefenen: https://phet.colorado.edu/nl/simulations/color-vision

Huiswerk voor volgende les