P3.6 Vitamines & Mineralen

• Voeding
• MBO
• Studiejaar 4

Micronutriënten & Anti Nutriënten 

Vitaminen, Mineralen & Spoorelementen 

Terugblik les Eiwitten

Uit hoe veel % bestaat ons lichaam uit eiwitten

1. Ongeveer 20%
2. Ongeveer 17%
3. Ongeveer 25%
4. Ongeveer 12%

Hoe veel gram eiwitten per kg heeft een mens nodig?

1. tussen de 0,8 - 2,0 gram
2. tussen de 0,1 - 0, 7 gram
3. tussen de 2,0 - 3,0 gram
4. tussen de 3,0 - 9,0 gram

Hoe veel gram eiwitten heeft een intensieve sporter nodig?

1. 2,0 gram per kg
2. 4,0 gram per kg
3. 3,0 gram per kg
4. 1,0 gram per kg

Welke eiwitten onderscheiden we?

1. Plantaardige eiwitten
2. Vis eiwitten
3. Melk eiwitten
4. Dierlijke eiwitten

Wat zijn essentiële eiwitten?

1. Alle eiwitten die we in ons lichaam hebben
2. Dit zijn de eiwitten die zitten in proteineshakes
3. Alle eiwitten die we tot ons nemen d.m.v. voeding
4. Dit zijn de eiwitten die zitten in je spieren

Vitaminen en mineralen

Micronutriënten 

Vitaminen

Mineralen 

Vetoplosbaar

Wateroplosbaar

Elektrolyten 

Spoorelementen

Vetoplosbaar: 

Dit betekent dat u voedingsmiddelen met een hoge hoeveelheid van deze vitaminen alleen in combinatie met wat vet of olie dient in te nemen

Wateroplosbaar:

De wateroplosbare vitamines worden bijna allemaal snel door het lichaam uitgescheiden.

Vitamines komen uit de levende natuur en kunnen door sommige planten of dieren zelf gemaakt worden

Mineralen uit de dode natuur komen en door planten moeten worden opgenomen uit de aarde en door dieren uit voeding of water

VITA = LEVEN 

Vitamines

- Vitamines zijn chemische verbindingen 

-  Onmisbaar zijn voor het lichaam

-  Groei, het herstel en het goed functioneren van het lichaam 

- Goede gezondheid

- Vitamines komen van nature voor in onze voeding

- Het lichaam maakt ze niet of onvoldoende zelf

Soorten vitamines

13 soorten

A, C, D, E, K

B1, B2, B3, B5, B6, B8, B11, B12 

 

Vitamine A

Uit lever, vis en boter.  

 margarine, halvarine en bak- en braadproducten.

Vitamine C

 de huid, sterke tanden, de bloedvaten botten en het kraakbeen. 

Goed functionerend zenuwstelsel en helpt bij vermoeidheid.

 Groente, fruit en aardappels.

Vitamine D

Ondersteunt je weerstand.

Helpt bij het behoud van sterke botten, soepele spieren en een sterk gebit.

zonlicht

Vitamine E

Cellen beschermen 

Granen, Noten, Zaden, Groenten, Fruit

Vitamine K

Bij bloedstolling

Het ondersteunt je botten.

Groene bladgroenten

Plantaardige oliën

Fruit, zuivel, brood, kaas, ei, kip, vlees, melkproducten

Bereiden van voedsel:

1. Verhit eten en drinken niet langer dan nodig is om ze gaar te koken, te bakken of te braden

2. Kook met weinig water

Bewaren:

1. Bewaar producten bij voorkeur op een koele plaats of in de vriezer

2. Bewaar gesneden groente niet te lang, want anders wordt vooral vitamine C en foliumzuur afgebroken

3. Stel eten en drinken zo min mogelijk bloot aan (zon)licht

Welke vitaminen zijn er in vetoplosbaar?

Mineralen

Elektrolyten & Spoorelementen 

Welke mineralen (elektrolyten) heb je nodig?

Calcium, Magnesium, Fosfor, Kalium, Natrium, Chloor

In welke voedingsmiddelen vinden we de volgende mineralen: Calcium, magnesium, fosfor, kalium, natrium, chloor

Calcium: groenten, peulvruchten, noten, kaas, melkproducten 

magnesium: graanproducten, groenten, vlees, noten, melk 

fosfor: peulvruchten, vlees, vis, kip, eieren, melkproducten, kaas, volkoren, graanproducten 

kalium: Groenten, tomaten, graanproducten, fruit, bessen, bananen, noten, vlees, peulvruchten 

natrium: zout, groenten, melk, kaas

chloor: zouten

Calcium ->  stevigheid skelet en gebit

  

Magnesium -> botopbouw, opbouw lichaamseiwitten, overdracht prikkels spieren en

 zenuwbanen

Fosfor-> stevigheid skelet en gebit

Kalium -> regulering bloeddruk, samentrekken spieren

Natrium ->  lichaamsvocht op peil houden, samentrekking spieren

Chloor -> vochtbalans lichaam

Calcium -> stevigheid skelet en gebit

Magnesium -> botopbouw, opbouw lichaamseiwitten, overdracht prikkels spieren en

 zenuwbanen

Fosfor-> stevigheid skelet en gebit

Kalium -> regulering bloeddruk, samentrekken spieren

Natrium -> lichaamsvocht op peil houden, samentrekking spieren

Chloor -> vochtbalans lichaam

Spoorelementen 

Spoorelementen zijn mineralen waarvan het lichaam weinig nodig heeft

Welke spoorelementen heb je nodig?

IJzer, Jodium, Koper, Zink, Selenium,

Mangaan, Molybdeen, Chroom, Fluoride 

Zoek op wat is de functie van jodium en waar zit het in?

rol bij stofwisseling

opbouw lichaamseiwitten

opbouw cholesterol

vis, schaal - en schelpdieren, zeewier, zeezout, 

Zoek op: Wat is de functie van zink en waar zit het in?

rol bij spijsvertering

immuunsysteem

geur/smaak

afweerstysteem

schaal- en schelpdieren, vis, noten, vlees, zuivel 

Zoek op: wat is de functie van selenium en waar zit het in?

ontgiften van zware metalen

bescherming rode bloedlichaampjes

schildklier

vis, noten, chiazaad, zonnebloempitten 

Wat is de functie van ijzer in ons lichaam?

Wat betekent een tekort aan ijzer

Wat zijn symptomen bij een te kort aan ijzer?

In welke producten vinden we ijzer?

Anti -nutriënten 

Stoffen die van nature in voeding voorkomen, alleen kunnen ze de opname van één of meerdere voedingsstoffen belemmeren of soms zelfs giftig zijn (paddenstoelen bijvoorbeeld)

Plantje moet zich weren om opgegeten te worden/ plaag 

=

overlevingstechniek van de natuur 

aardappel, aubergine, paprika, tomaten, kikkererwten, sojabonen, pinda

Een voorbeeld van een gesloten vraag is: “Vind jij katten leuke dieren?”
In de journalistiek kom je vaak open vragen tegen, zoals: “Waarom vindt u dat mensen op de SP moeten stemmen?”