Examentraining K6 - Planten en dieren en hun samenhang 12-4-2022

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Wat gaan we doen in deze les?

1. Uitleg leerdoel 6 uitleg + oefenen
2. Examenoefening maken + extra uitleg

 

Wat gaan we doen in deze les?

K6: Planten en dieren en hun samenhang:
- via determineren de naam opzoeken van organismen
- verbanden aangeven tussen vorm, bouw en leefwijze van organismen en de omgeving waarin deze organismen leven, en aangeven hoe planten en dieren zijn aangepast aan hun leefomgeving:

- delen waaruit zaadplanten zijn opgebouwd benoemen, hun functie(s) beschrijven en aangeven welke delen van planten voedingsmiddelen en/of grondstoffen leveren voor de mens:

- noemen welke relaties er zijn tussen organismen bij de energiestromen in een

ecosysteem:

Hoe vind je de naam van een organisme?

Determineren

Aanpassingen

Aanpassingen aan levende of niet-levende invloeden

Aanpassing aan een levende invloed

Aanpassing aan een niet-levende invloed

Dikke vacht

Dunne vacht

Snavel voor soort voedsel

Gifstoffen zodat de plant niet wordt opgegeten

Zwemvoeten 

Aanpassing aan weinig licht

Aanpassen aan de omgeving

Op de afbeelding zie je een windbloem.
Hebben windbloemen nectar?

1. Ja
2. Nee

Windbloem of insectenbloem?

1. Windbloem
2. Insectenbloem
3. Allebei

Ademhaling

De organen via welke zuurstof wordt opgenomen en koolstofdioxide wordt afgegeven

bij dieren, met name:

- tracheeën bij insecten

- kieuwen bij vissen

- longen, kieuwen en huid bij amfibieën

- longen bij reptielen, vogels en zoogdieren

Walvis

Vlieg

Forel

Pad

Longen en huid

Longen

Tracheeën

Kieuwen

Aanpassingen bij vogels

Een haaksnavel vinden we bij

1. planteneters
2. vleeseters
3. zaadeters

Vleeseter

Alleseter

Planteneter

Vleermuizen komen in grote delen van de wereld voor. Er zijn bijna duizend verschillende soorten. Sommige soorten in de tropen leven van vruchten of van nectar en stuifmeel. Er zijn ook soorten die dieren zoals vissen of kikkers eten. De vampiervleermuis drinkt zelfs bloed van andere zoogdieren. In Nederland  zijn de meeste vleermuizen insecteneters. Ze gaan ’s nachts op jacht. Overdag rusten ze meestal in groepen, hangend in schuilplaatsen. In de  afbeelding hieronder wordt de kaak van een bepaalde vleermuis weergegeven.

 Wat voor soort voedsel eet deze vleermuis? Noem een eigenschap van het gebit in de

afbeelding waaraan je dat kunt zien.

Uit welke delen bestaat een plant?

Organen = delen van een plant

1. Wortel: water met mineralen opzuigen
2. Stengel: water met mineralen vervoeren van de wortels naar de bladeren
3. Blad: voedingsstoffen maken
4. Bloem: zaden maken, voortplanting

Weefsel

Hoe vervoert een plant stoffen?

Houtvaten: 

- stroomt omhoog met mineralen vanuit de wortels

- wijd

Bastvaten:

- stroomt met glucose en ander voedingsstoffen vanuit

de bladeren naar andere delen

- smal

Hoe vervoert een plant stoffen?

onderdelen bloem

Bestuiving

Bestuiving

Wanneer stuifmeel van een meeldraad op de stempel van een stamper terechtkomt,

heet dit bestuiving.

Bestuiving door insecten->insectenbloem
Bestuiving door de wind-> windbloem

Bestuiving

Bevruchting

Na bevruchting:

Eicel --> kiem

Zaadbeginsel --> zaad

Vruchtbeginsel --> vrucht

Verspreiding van zaden

door plant zelf         door wind        door dieren

Je ziet hier een mannelijk en een vrouwelijk deel van de bloem. Welk deel geeft een stamper aan?

1. 1
2. 2
3. 3

Rozen gaan slap hangen als er verstoppingen in de vaten van de stengel voorkomen. Twee typen vaten zijn bastvaten en houtvaten.

Gaat een roos eerder slap hangen bij verstopping in de bastvaten of bij verstopping in de houtvaten?

1. Houtvaten
2. Bastvaten

Waar ontstaan stuifmeelkorrels?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 6

Uit welk onderdeel zou een
vrucht kunnen ontstaan?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 6

Op de afbeelding zie je een stamper.
Hoe heet deel P?

1. Helmknop
2. Stijl
3. Stempel
4. Vruchtbeginsel

Voedselketen en ecosysteem

Paul ziet langs een sloot een sterk geurende plant met paarse bloemen. De plant heeft de geur van pepermunt en heet watermunt. De plant heeft ook uitlopers.
Watermuntplanten hebben kenmerken van insecten-bestuivers.
Noteer zo’n kenmerk dat in de informatie wordt gegeven.

Paul ziet langs een sloot een sterk geurende plant met paarse bloemen. De plant heeft de geur van pepermunt en heet watermunt. De plant heeft ook uitlopers.

Hoe vindt de voortplanting bij watermuntplanten plaats?

1. Alleen geslachtelijk
2. Alleen ongeslachtelijk
3. Geslachtelijk en ongeslachtelijk

Welk type kiezen heeft een wolf?

1. Kiezen A
2. Kiezen B
3. Kiezen C

Maak met behulp van onderstaande informatie een voedselketen met vier organismen.

Planten maken nectar om insecten, zoals de mug, te lokken.
Waarvoor lokken planten insecten?

1. alleen voor het overbrengen van mannelijke geslachtscellen
2. alleen voor het overbrengen van vrouwelijke geslachtscellen
3. voor het overbrengen van vrouwelijke en mannelijke geslachtscellen

Als de bladeren na de lange winter aan poolwilgen verschijnen, komen bij de rupsen allerlei levensverschijnselen weer op gang, waaronder de ademhaling.
Hoe nemen rupsen zuurstof op?

1. met de huid
2. met de kieuwen
3. met de longen
4. met de tracheeën

Hoe vervoert een plant stoffen?

Vaten: buisjes waardoor opgelost stoffen stromen

Ze liggen in vaatbundels bij elkaar

Bestuiving 

Voor de bevruchting moet er bestuiving plaatsvinden. Daarbij gaat stuifmeel van de meeldraden naar de stamper van een andere bloem (van hetzelfde soort). Dat kan op twee manieren:

1. Insectenbloemen

De bloemen lokken insecten door nectar.

Zij nemen het plakkerige stuifmeel en 

brengen het in de zoektocht naar nectar

op de stempel van een andere bloem.

Bestuiving door insecten

Voor de bevruchting moet er bestuiving plaatsvinden. Daarbij gaat stuifmeel van de meeldraden naar de stamper van een andere bloem (van hetzelfde soort). Dat kan op twee manieren:

1. Insectenbloemen

2. Windbloemen

De wind zorgt ervoor dat de stuifmeelkorrels 

van de bloem weg waaien. De stuifmeelkorrels

blijven in de lucht zweven en komen zo bij de

stampers van andere bloemen terecht.

Bestuiving door insecten

Voor de bevruchting moet er bestuiving plaatsvinden. Daarbij gaat stuifmeel van de meeldraden naar de stamper van een andere bloem (van hetzelfde soort). Dat kan op twee manieren:

1. Insectenbloemen

2. Windbloemen

De wind zorgt ervoor dat de stuifmeelkorrels 

van de bloem weg waaien. De stuifmeelkorrels

blijven in de lucht zweven en komen zo bij de

stampers van andere bloemen terecht.

Bestuiving en bevruchting