250620 hoofd-, nek en wervelletsel

• EHBO
• MBO
• Studiejaar 1,4

Letsels aan hoofd, nek en wervels

Lesdoel:

Aan het einde van de les kun je:

 handelen bij hoofd-, nek- en wervelletsels

handelen bij steken en beten

Hoofdletsel

Welke letsels komen voor?

oorpijn 

volwassenen: gehoorgangontsteking

kind: middenoorontsteking

luchtdrukverandering

wat zie of hoor je?

scherpe of stekende pijn

kind: hangerig of dreinen

baby: niet op de zij willen liggen

wat doe je?

een warmkussen dit kan de pijn verzachten

advies: lager dan 3 dagen pijn, of niet minder wordend, huisarts

voorwerp in het oor: huisarts

insect: druppel lauw water of fysiologisch zout

Oorletsel

Handelingen die je moet kunnen voor het examen:

Gerust stellen

Kunnen inschatten wanneer huisarts gebeld moet worden

Weten wat te doen bij vocht/bloed uit het oor

Hoofdwond

Wat is het risico bij een hoofdwond?

Wanneer bel je 112 bij een hoofdwond?

waar let je op?

• Hoofdpijn, verwardheid, misselijkheid, duizeligheid, dubbelzien
• Ongewoon gedrag, gevoeligheid voor licht en geluid
• Buil of wond
• Stuiptrekkingen
• Bloed of vocht ui neus, mond en/of oor
• Brilhematoom

Wat doe je?

• Bij ongeval, bewustzijnsstoornis of stuipen bel 112
• Check vitale functies (start eventueel reanimatie)
• Laat slachtoffer stil liggen
• Alleen draaien bij braken
• Eventuele helm niet afdoen
• Wonden afdekken

Wat te doen bij kleine wondjes

• Een buil kun je koelen met een coldpack
• Wondjes kun je schoonmaken en met een zwaluwstaartje dichtplakken.
• Grotere, diepere wonden en wonden in het gezicht de huisarts bellen om te laten hechten 

laat je wel of niet de neus snuiten?

ja

nee

ja, tenzij

nee, tenzij

ja tenzij. 

bij schedelhersenletsel of aangezichtsletsel niet. bij een schedelbasis# kan door snuiten slijm en bloed in de schedelholte worden geperst. 

Neusletsel

Handelingen die je moet kunnen voor het examen:

Bloedneus: oorzaak en daarmee behandeling vaststellen

Voorwerp

mond 

terugplaatsing binnen 15 minuten geeft de meeste kans op succes

gebitsletsel hoe te handelen

bel de eigen of dienstdoende tandarts binnen 60-90 minuten

spoel de mond met water

laat de loszittende tand altijd zitten

bijt niet op de loszittende tand maar steek een opgerolde zakdoek tussen de tanden

waar pak je de tand vast?

1. kroon
2. wortel

waarmee spoel je een tand die vervuilt is?

1. water
2. water met zeep
3. melk

kun je niet spoelen met melk dan kan het slachtoffer de tand zelf schoonlikken of - zuigen

de schone tand

plaats je bij voorkeur terug in de positie zoals deze in de kaak zat

hoe bewaar je een tand die je niet kunt terugplaatsen?

1. in water
2. in plastic huishoudfolie, ors of melk
3. in karnemelk

een uitgeslagen melktand mag niet worden teruggeplaatst omdat dit de onderliggende tand zou kunnen beschadigen

Mondletsel

Handelingen die je moet kunnen voor het examen:

Loszittende, afgebroken of uitgeslagen tand; hoe te behandelen?

Kiespijn

Tand door de lip

Nek- en wervel letsel

Hoe herken je dit?

Wat doe je bij nek- en wervel letsel?

Nek- en wervelletsel herkennen

• Pijn aan rug of nek
• Suf slaperig, onrustig
• Bewusteloos, geheugenverlies
• Verminderde spierkracht
• Tintelingen in armen of benen 

Wat doe je?

• Laat het slachtoffer stilliggen
• Bel 112
• Houd eventueel het hoofd van het slachtoffer in positie
• Bij onrust van slachtoffer het hoofd niet ondersteunen
• Draai alleen op de zij bij braken of bloedverlies uit de mond
• Gebruik de kinlift om ademweg vrij te houden 

steken en beten

wat zie of hoor je bij iemand met een insectensteek?

wat ga je doen?

112: overgevoeligheid met stoornissen in bewustzijn en ademhaling.

112: steek in mond of keel

bij: angel verwijderen

pijn, irritatie of jeuk: koud, nat kompres op de pijnlijke of jeukende plek. of speciale zalf met bijv. menthol, aloë vera of calendula

huisarts: kinderen <3 jaar die meerdere keren zijn gestoken, zwelling vlak bij het oog, eerdere allergische reactie, pijnlijke rode streep op de steeklocatie

welke symptomen horen bij de ziekte van lyme?

een teek spuit speeksel in de buitwond hierin kunnen bacteriën zitten die de ziekte van lyme veroorzaken

Wat zouden plaatsen zijn waar teken vaker op de huid zitten?

wat ga je doen?

• zo snel mogelijk verwijderen maar geen middelen gebruiken zoals alcohol, de teek spuit zijn speeksel dan juist in de wond
• pak met een puntige pincet de teek zo dicht mogelijk bij de huid vast.
• trek de teek uit de huid
• advies: huisarts bij verblijf >24 uur in de huid
• noteer de datum

een slachtoffer moet 3 maanden in de gaten houden of er een rode, gelige of blauwrode vlek of ring ontstaat

steek van een zeedier

irritatie van kwallensteken verdwijnt meestal binnen 15 min.

schraap zoveel mogelijk netelcellen weg

pijn na de steek: ga onder de hete douche of dompel het lichaamsdeel minimaal 20-30 minuten in een emmer heet water (max 45 graden)

geen heet water? koel dan

azijn verergert de klachten bij steken van kwallen in Nederland. bij sommige tropische kwallen kan het levensreddend zijn.

slangenbeten 

in Nederland is alleen de adder giftig.

bel 112 bij de beet door een giftige slang: tijdstip, plaats beet, en indien bekend welke slang (maak evt een foto)

(dode slangen kunnen uren reflexmatig bijten en gif blijft zeer lange tijd giftig)

beperk lichamelijke activiteit en laat bij voorkeur zitten/liggen

eikenprocessierups

• laat kleding uittrekken waarin brandharen zitten en was dit op 60 graden.
• strip de huid met plakband of kleefpleister
• spoel de huid of ogen met lauw water
• verlicht de jeuk door te koelen