Thema 1 1.5 Gezonde luchtwegen en 1.7 Roken en blowen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

2017

Smog

• Luchtvervuiling
• Uitlaatgassen
• Fijnstof
  
• Windstil 

Luchtvervuiling

Uitlaatgassen

Fijnstof

Windstil

 SMOG

 bs 1.5 gezonde luchtwegen

bs 1.7 roken en blowen

 

• Je kunt uitleggen wat je zelf kunt doen om je luchtwegen gezond te houden
  
• Je kunt beschrijven wat hooikoorts en astma is
• Je kent de mogelijke gevolgen van verslaving aan roken en blowen

  leerdoelen

Moeite met ademen

- slechte luchtkwaliteit (smog)

- ziekte  (astma)

- overgevoeligheid voor bepaalde stoffen (allergie)

- zelf toedienen van slechte stoffen (roken)

Wat is goed voor je longen?

 bewegen

  zingen

 ventileren 

Aandoeningen

• hooikoorts
• astma
• longkanker

• Bepaalde periode 
• Oorzaak: stuifmeelkorrels
• Tranende ogen, niesbuien, ontstoken slijmvliezen

 hooikoorts

• Na een griep of verkoudheid
  
• Tijdelijk ontstoken bronchiën/luchtpijptakjes
• Meer slijmproductie

 acute bronchitis

• Chronisch
• Aanvallen: stoffen in de lucht / spanning / stress
• Oorzaak: samentrekken van spieren

  Astma

• Chronische bronchitis
• Ontsteking van de luchtwegen
• Meer slijmvorming
• Longemfyseem (longblaasjes beschadigen)
• Oorzaak: meestal roken

   COPD

• Overgevoeligheid voor bepaalde stoffen
• Inademen / inslikken / aanraken
• Huiduitslag, jeuk, ontstekingen

  allergie

Wat zit er allemaal in een sigaret?
(3 min om op te zoeken op internet/boek?)

Roken wat is het?

• Tabak + Zuurstof -> Verbrandingsproducten + licht + warmte
• Deel van verbrandingsproducten komt in het lichaam
• Dit kan problemen veroorzaken

Tabaksrook

Nicotine: verslavende stof

Teer: beschadigt de binnenkant van de luchtwegen (rokershoest), kankerverwekkende stoffen

Koolstofmonoxide: opgenomen in het bloed --> weinig zuurstof

Stoffen in sigaretten rook

• Nicotine

Veroorzaakt verslaving

• Teer

Werkt trilharen in luchtpijp/longen tegen

Veroorzaakt rokershoest

Kankerverwekkend

• Koofstofdioxide (CO₂)

• Koolstofmono-oxide (CO)
  

Giftig en geurloos

neemt plek in van O₂

Dodelijk

• Fijnstof

Schade aanrichten

• Verslaving

Stoppen is moeilijk

Stress, veel eten, angst

Gewenning

Afhankelijk

• Geld

1 pakje kost:€8,20 Euro

1 pakje per week = €426,40 jaar

1 pakje per dag = €2.919,20 jaar

Gezondheid

• hogere kans (long)kanker
• rokershoest
• slechte conditie
• kortademig
• minder/niet proeven
• minder/niet ruiken

Blowen

• Roken: tabak + cannabis
• Eten: Spacecake
• Anders inhaleren
• Stoned
• Verslavingsgevoeligheid

Verslaving

Nicotine

Geestelijk afhankelijk: Verlangen naar een sigaret

Gewenning: Steeds meer nicotine nodig voor hetzelfde effect

Lichamelijk afhankelijk: Ontwenningsverschijnselen

Als je ademt vindt er gaswisseling plaats in de longen. Hierbij gaat er                  in de rode bloedcellen en                 vanuit die rode bloedcellen de longblaasjes in. 

Bloed dat naar de longblaasjes toestroomt bevat                  zuurstof en        koolstofdioxide en heet dus                 bloed. 

Bloed dat van de longblaadjes wegstroomt, bevat                  zuurstof en      koolstofdioxide en heet dus                 bloed. 

Herhaling basisstof 4: Ademhalen

Veel

Veel

Weinig

Weinig

Zuurstofrijk

Zuurstofarm

Zuurstof

Koolstofdioxide

Ik kan begrijpen waarom mensen roken
0 = absoluut niet 5= absoluut wel

05

Verkoop van sigaretten moet stoppen.
0 = absoluut niet 5= absoluut wel

05

Verslaafd zijn is je eigen schuld
0 = absoluut niet 5= absoluut wel

05

We kunnen (soft)drugs beter legaliseren
0 = absoluut niet 5= absoluut wel

05

Alle dagen koffie drinken is ook een verslaving

05

Herhaling basisstof 4: Ademhalen

Bij de borstademhaling/buikademhaling bewegen de ribben en het borstbeen. Door het samentrekken van de tussenribspieren bewegen je ribben omhoog/omlaag en wordt de borstholte groter/kleiner.

Bij de borstademhaling/buikademhaling bewegen het middenrif en de buikwand. Door het samentrekken van je middenrif worden de longen groter/kleiner, zodat je inademt/uitademt.

Borstademhaling

Buikademhaling

Omhoog

Omlaag

Groter

Kleiner

Groter

Kleiner

Inademt

Uitademt

Bij deze aandoening krijg je last van plotselinge aanvallen

1. COPD
2. Astma
3. Hooikoorts

Twee ziekten van het ademhalingsstelsel zijn astma en COPD.

Bij welke van deze ziekten zijn de luchtwegen steeds ontstoken?

1. Alleen bij astma
2. Alleen bij COPD
3. Bij astma en bij COPD
4. Bij geen van beiden

Stelling: voor mensen met COPD is het coronavirus gevaarlijker dan voor mensen zonder COPD (of andere longziekten)

1. Waar
2. Niet waar

Noem twee verschillen tussen astma en COPD

Wat kun je zelf doen om je luchtwegen gezond te houden?
Noem 3 dingen.

Zelfstandig werken

Huiswerk:

Basisstof 1.5 + test jezelf

Roken

Teer beschadigt de binnenkant van de luchtwegen

De long is  stijver -> ademhalen kost daardoor veel energie

3 belangrijkste stoffen in een sigaret:

1. Teer

2. Nicotine

3 Koolstofmono-oxide