H1.2 Kernbegrippen bij maatschappijleer

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 3

Log in bij Lessonup -> Eigen naam (smiley/teken mag)

H1 Wat is maatschappijleer?

1.2 Kernbegrippen bij maatschappijleer

Leerdoelen:

• Je kunt uitleggen wat waarden en normen zijn en hiervan voorbeelden geven.
• Je kunt de basiswaarden van de Nederlandse maatschappij benoemen.
• Je kunt de begrippen belang, belangentegenstelling, macht, machtsmiddelen en sociale ongelijkheid uitleggen.

Kernbegrippen

Het vak maatschappijleer gebruikt kernbegrippen om de verschillen in de samenleving te begrijpen:

• Waarden en normen
• Belangen
• Macht
• Sociale ongelijkheid

Waarden

Principes die je belangrijk vindt in het leven. 

Waarden

Voorbeelden hiervan zijn:

Familie

Aanzien/status 

Vrijheid

Gezondheid

Discipline

Een waarde kun je meestal

in één woord omschrijven.

Normen (regels)

Een regel over hoe jij en anderen zich moeten gedragen.

Normen

Normen horen altijd bij een waarde!

Je kunt vaak beginnen met: ik vind...

Normen en Waarden

Regels over hoe jij en anderen zich moeten gedragen.

 

Normen

Normen horen altijd bij een waarde!

Normen en Waarden

Sommige normen zijn opgenomen in wetten.

• Bijvoorbeeld: je mag je telefoon niet gebruiken tijdens het fietsen.

Andere normen zijn ongeschreven regels.

• Bijvoorbeeld: je laat geen boer tijdens het eten.
  

Belang

Het voordeel dat je ergens bij hebt.

Belang

Maak de zinnen af.

Scholieren hebben belang bij ……

Autobezitters hebben belang bij ……

Horeca-eigenaren hebben belang bij ……

Belangentegenstelling

Belangentegenstelling

Als het belang van de één botst met het belang van een ander.

Bedenk een belangentegenstelling tussen:

• Werkgevers en werknemers.
  
• Rijke en arme mensen.
  

Bijvoorbeeld: de één wil graag goedkoop vliegen, de ander wil

vliegen juist duurder maken omdat het milieuvervuilend is.

Werkgevers en werknemers:

Werknemers willen meer loon, maar werkgevers willen zo min mogelijk betalen.

Arme mensen willen meer hulp van de overheid, maar rijke mensen willen minder belasting betalen.

Wat is macht?

De mogelijkheid om het gedrag van

anderen te beïnvloeden.

Macht

Machtsmiddelen :	functie of beroep
aanzien of status	overtuigingskracht
(veel) geld	aantal mensen dat gezamenlijk iets wil
toegang tot de media	toegang tot invloedrijke personen
geweld	kennis en vaardigheden

Een middel waarmee je het gedrag van anderen kunt beïnvloeden. 

Welke machtsmiddelen hebben deze mensen?

Sociale ongelijkheid

Het lukt niet iedereen om een hoge plek op de maatschappelijke ladder te krijgen. Deze ongelijkheid noem je sociale ongelijkheid.

Dat niet iedereen dezelfde kansen

heeft in de samenleving.

Dit zie je bijvoorbeeld aan:

discriminatie op de arbeidsmarkt

de inkomensverschillen tussen een bankdirecteur en een schoonmaker

Zelfstandig werken                         Extra uitleg? Vragen?

• Lezen H1.2: Kernbegrippen bij Maatschappijleer
• Opdrachten: 1 t/m 12 maken
• Hoe? eerste 10 min rustig - zelfstandig

De mogelijkheid om het gedrag van
anderen te beïnvloeden.

1. Sociale ongelijkheid
2. Macht
3. Normen
4. Waarden

Het voordeel dat je ergens bij hebt.

1. Macht
2. Belang
3. Sociale ongelijkheid
4. Waarden

Principes die je belangrijk vindt in het leven.

1. Normen
2. Waarden
3. Belang
4. Macht

Een regel over hoe jij en anderen zich moeten gedragen.

1. Belangentegenstelling
2. Macht
3. Macht
4. Normen

Dat niet iedereen dezelfde kansen heeft in de samenleving.

1. Sociale omgeving
2. Sociale cohesie
3. Sociale gelijkheid
4. Sociale ongelijkheid

"Je mag het oneens zijn met elkaar, maar je blijft altijd beleefd en luistert", is een goed voorbeeld van een waarde.

1. Juist
2. Onjuist

Wat zijn de 3 basiswaarden in de Nederlandse samenleving?

1. Vrijheid, gelijkwaardigheid, snelheid
2. Vrijheid, gezondheid, Discipline
3. Gelijkwaardigheid, gezondheid, normen
4. Vrijheid, gelijkwaardigheid, solidariteit