naamwoordelijk gezegde v2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 1-3

Het naamwoordelijk gezegde

Leerdoelen:

Je kunt een werkwoordelijk gezegde (wg) in een zin vinden.

Je kunt het naamwoordelijke gezegde  (ng) vinden in een zin.

Vandaag herhaling naamwoordelijk gezegde (ng)

• Wanneer is het een naamwoordelijk gezegde?

• Hoe herken je het naamwoordelijk gezegde?

• Oefenen met zinnen met een ng.

Naamwoordelijk gezegde

In het Nederlands heb je twee soorten zinnen. 

Zinnen waarin iemand iets doet.

Zinnen waarin iemand iets is. 

werkwoordelijk gezegde vs naamwoordelijk gezegde

In het Nederlands heb je twee soorten zinnen. 

Zinnen waarin iemand iets doet = werkwoordelijk gezegde

Zinnen waarin iemand iets is = naamwoordelijk gezegde

Het naamwoordelijk gezegde

Het naamwoordelijk gezegde zegt wat het onderwerp 'is', wordt of blijft en geeft altijd een eigenschap, kenmerk of toestand weer van het onderwerp.

B (beroep)

E (emotie)

T (toestand)

koppelwerkwoorden

In het Nederlands kennen we koppelwerkwoorden:

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen

Als je deze uit je hoofd leert, kan het makkelijker worden om het naamwoordelijk gezegde te herkennen. 

Trucje!

Koppelwerkwoorden

Eén van de werkwoorden van een naamwoordelijk gezegde  is namelijk een vorm van een koppelwerkwoord.

Koppelwerkwoorden: zijn, worden, lijken, blijken, blijven, schijnen  

koppelwerkwoorden 

Zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen (,heten, dunken, voorkomen).

Bij zinnen met een naamwoordelijk gezegde kun je de koppelwerkwoorden met elkaar verruilen. 

Ik ben docent. 

Ik word docent. 

Ik blijf docent. 

Ik blijk docent. 

Ik lijk docent. 

etc..

trucje!

Naamwoordelijk gezegde

Zij | is | blij. 

    o            ng          ng

                     koppelwerkwoord        naamwoordelijk deel (dit deel zet je tussen [vierkante haken].

SAMEN: naamwoordelijk gezegde

werkwoordelijk gezegde vs naamwoordelijk gezegde

Je bepaalt of je te maken hebt met een werkwoordelijk of een naamwoordelijk gezegde na het onderstrepen van de pv, het verdelen in zinsdelen en benoemen van het onderwerp.

Later / wordt / zij / slaapspecialist

ow: zij

werkwoordelijk gezegde vs naamwoordelijk gezegde

Je moet bij elke zin kiezen tussen een naamwoordelijk gezegde OF een werkwoordelijk gezegde. Ze zitten nooit allebei in de zin. 

werkwoordelijk gezegde: het onderwerp doet iets -> alle werkwoorden in de zin .

Naamwoordelijk gezegde: het onderwerp is iets -> alle werkwoorden in  de zin + het naamwoordelijk deel

werkwoordelijk gezegde vs naamwoordelijk gezegde

Werkwoordelijk gezegde: iets of iemand doet iets. 

Er is sprake van een actie, een handeling, de zin kun je als filmfragment voor je zien.

Voorbeeld: Zij fotografeert de drummer.

Het naamwoordelijk gezegde: vertelt wat iemand is of wordt. 

Er is sprake van een toestand, de zin kun je als foto voor je zien.

Voorbeeld: Ze is de drummer.

Zo vind je het naamwoordelijk gezegde

Voorbeeld naamwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

In zinnen met een naamwoordelijk gezegde zit nooit een lijdend voorwerp!

Bij een naamwoordelijk gezegde...

1. ...is het onderwerp iets.
2. ...doet het onderwerp iets.

Bij een naamwoordelijk gezegde heb je ALTIJD een...

1. Zelfstandig werkwoord
2. Koppelwerkwoord

Een naamwoordelijk gezegde is altijd een..

1. actie
2. eigenschap/kenmerk

Een naamwoordelijk gezegde heeft:

1. minstens twee werkwoorden
2. sowieso één koppelwerkwoord
3. tenminste één zelfstandig werkwoord
4. meestal geen werkwoorden

Wat hoort NIET bij het naamwoordelijk gezegde?

1. werkwoorden
2. 'zijn'
3. 'doen'
4. koppelwerkwoorden

Wat is het naamwoordelijk gezegde?

1. Een koppelwerkwoord en eventuele andere werkwoorden
2. Een koppelwerkwoord, eventuele andere werkwoorden en een zelfstandig naamwoord
3. Een koppelwerkwoord, eventuele andere werkwoorden en een zinsdeel dat iets zegt over het onderwerp
4. Een koppelwerkwoord, eventuele andere werkwoorden en het onderwerp

Een naamwoordelijk gezegde bevat altijd een koppelwerkwoord

1. juist
2. onjuist

Katrien is moe.

1. wg
2. ng

Ze heeft hard gewerkt.

1. wg
2. ng

Zij wil gaan slapen.

1. wg
2. ng

Zij dacht aan haar grote zachte bed met haar warme deken en haar grote hoeveelheid knuffels.

1. wg
2. ng

Later wordt Katrien slaapspecialist bij een grote beddenspecaalzaak

1. wg
2. ng

De leerling is boos geworden.
Noteer: pv - ow - wg of ng

Voor veel leerlingen blijft grammatica een moeilijk onderdeel.
Noteer pv - ow - wg of ng

In maart wordt de natuur in Nederland wakker.
Noteer pv - ow -wg of ng

Zelf heb ik altijd in een musical willen spelen.
Noteer: pv - ow -wg of ng

Tijdens zijn vakantie in Nieuw Zeeland heeft een aantal spelers het griepvirus opgelopen. Noteer Pv - ow - wg of ng

De andere spelers hebben niets. Noteer Pv - ow - wg of ng

De trainer bleek twee weken later ook ziek geworden.
Noteer Pv - ow - wg of ng

Zij wil graag advocaat worden.
Naamwoordelijk gezegde:

1. wil
2. worden
3. wil (advocaat) worden
4. graag

Hij schijnt tegenwoordig gelukkig te zijn.
Naamwoordelijk gezegde:

1. schijnt
2. schijnt te zijn
3. schijnt (gelukkig) te zijn
4. tegenwoordig gelukkig

Onze cavia was erg klein.
Naamwoordelijk gezegde:

1. onze cavia
2. was
3. klein
4. was (erg klein)

Hij eet een appel en een peer.
Werkwoordelijk gezegde:

1. hij
2. eet
3. eet een appel
4. eet een appel en een peer

Schrijf zo veel mogelijk koppelwerkwoorden op

Zelf aan de slag

Maak opdracht 5 op bladzijde 217

Terugblik

• Waaruit bestaat het werkwoordelijk gezegde?
• Waaruit bestaat het naamwoordelijk gezegde? 
• Wat is een koppelwerkwoord?

Je weet nu het naamwoordelijk gezegde in een zin te vinden :)

Zelfstandig werkwoord (zww), hulpwerkwoord (hww) 

en koppelwerkwoord (kww)

Verzin een zin met:

1. hww en zww

2. hww en kww

3. kww en GEEN hww

4. zww en GEEn hww

Zelfstandig werkwoord, hulpwerkwoord 

en koppelwerkwoord  

 §8 opdracht 1 en 2 (blz. 219) 

Leren de 9 koppelwerkwoorden!