Congruentie en Engelse werkwoordspelling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Twee kwesties

Leerdoelen

- Je weet wat congruentiefouten zijn.

- Je weet hoe congruentiefouten ontstaan.

- Je kunt incongruentie verbeteren.

- Engelse werkwoordvervoeging is helder.

- Je kunt de Engelse werkwoorden in het Nederlands goed vervoegen

Congruentie

--> betekent dat het getal van het onderwerp aansluit met het getal van de persoonsvorm.

Als een 'ik' iets uitvoert, zal de persoonsvorm zich vormen naar de 'ik'.

Dat geldt voor elk onderwerp wat iets uitvoert.

Ik denk,  wij denken.

Congruentiefout

Indien de persoonsvorm niet aansluit bij het onderwerp noemen we dit een congruentiefout.

Dit gebeurt vaak wanneer het lastig te bepalen is of het onderwerp enkelvoud of meervoud is.

Een kudde schapen liepen langs de bosrand.

Een kudde schapen liep langs de bosrand.

Maar ook woorden als: media (mv), politie (ev), drugs (mv).

Congruentiefouten

Daarnaast zijn er nog meer manieren waarop deze fouten kunnen ontstaan:

1. Als het onderwerp en de persoonsvorm (ver) uit elkaar staan, kan het soms misgaan. (boek blz. 198 punt 3)

*Steek vuurwerk altijd af via de normale vuurwerkregels die op de verpakkingsdoos staat van het vuurwerk.

Congruentiefouten

2. Als de persoonsvorm in de verleden tijd staat. Je hoort dan niet altijd of de persoonsvorm in de enkelvoudsvorm of meervoudsvorm staat.

*De oplichter keek erg opgelucht toen de rechters hem uiteindelijke strafte met een kleine gevangenisstraf.

Congruentiefouten

3. Komen vaak voor in combinatie met verwijswoorden. Let vooral op het woord 'ze'. Dit kan zowel binnen het enkelvoud als het meervoud worden gebruikt.

*De politie (vrouwelijk, enkelvoud) zou goede voorlichting moeten krijgen over pesten op sociale media, zodat ze weten hoe ze hiermee om moeten gaan. 

Een groot aantal mensen zijn naar de bijeenkomst gekomen.

1. Goed
2. Fout

Dertig procent van de deelnemers hebben de eindstreep niet gehaald.

1. Goed
2. Fout

Het is moeilijk om te beoordelen of de media wel betrouwbaar zijn.

1. Goed
2. Fout

De oplossing voor deze moeilijke opdrachten zijn moeilijk te vinden.

1. Goed
2. Fout

Voor het proefwerk van gisteren had een aantal leerlingen niet geleerd.

1. Goed
2. Fout

Het netje ballen was al aan de voetballers gegeven.

1. Goed
2. Fout

Er mogen maar één paar schoenen in de hal staan.

1. Goed
2. Fout

Dit jaar zijn het aantal veranderingen in de wetgeving wel erg groot.

1. Goed
2. Fout

Werkwoorden die geleend zijn uit het Engels, vervoeg je volgens de Nederlandse regels. Ze krijgen dus de uitgangen -t en -en in de tegenwoordige tijd (streamt, streamen; mixt, mixen), -de(n) of -te(n) in de verleden tijd (streamde, mixte) en -d of -t in het voltooid deelwoord (gestreamd, gemixt).

Het type faxen - faxt - faxte - gefaxt

Werkwoorden van het type faxen zijn vergelijkbaar met een Nederlands werkwoord als beheksen. De Nederlandse werkwoordsuitgang komt direct achter de stam fax of beheks. Het is ik beheks - jij/hij behekst - behekste - behekst en dus ook ik fax - jij/hij faxt - faxte - gefaxt. Vormen als jij faxed of jij hebt gefaxed zijn nooit juist.

Het ezelsbruggetje van ’t kofschip (dat helpt bij het afleiden van de juiste verledentijdsvorm) werkt ook bij uit het Engels geleende werkwoorden. Ook na de klanken [sj] en [tsj] (meestal geschreven als sh en ch) volgt -t(e): jij/hij bruncht - brunchte - gebruncht en jij/hij smasht - smashte - gesmasht.

Het type racen - racet - racete - geracet

Dit type is vergelijkbaar met het vorige type, alleen is er nu een extra e in de vervoegingen nodig (race is de stam). Hij ract is namelijk niet goed herkenbaar en wordt ook niet goed uitgesproken. De e blijft dus staan in de vervoegingen: ik race - jij/hij racet - racete - geracet. Voor de verleden tijd is ook nu de ezelsbrug van ’t kofschip bruikbaar: de laatste klank van de stam is de stemloze [s]-klank. Dus racete - geracet is (los van de extra e na de c) vergelijkbaar met lessen - leste - gelest.

Dubbele medeklinker

Werkwoorden die in het Engels op een dubbele medeklinker eindigen, behouden die in het Nederlands als dat nodig is voor de uitspraak van de klinker die ervoor staat: baseballt - baseballde - gebaseballd (uitspraak van -ball lijkt op ‘bol’), passen - passte - gepasst (‘paas’), appen - appte - geappt (‘ep’).

Als de dubbele medeklinker niet bepalend is voor de uitspraak van de klinker in de stam, vervalt die volgens de officiële regels altijd: grilt - grilde - gegrild, strest - streste - gestrest. 

Mijn vader deleten (v.t.) het downloaden (v.d.) program

Hij faxen (v.t.) dat jullie gisteren heel goed bridgen (v.t.) .

Hij showen (t.t.)  graag dat hij heel goed breakdancen (t.t.) .

1. showt; breakdanct
2. showdt; breakdancet
3. showt; breakdancet
4. showd; breakdancet

Op de laatste lesdag barbecueën (v.t.)  wij altijd samen met de leerlingen.

Voordat hij rugbyen (v.t.) , heeft hij jaren volleyballen (v.d.) . 

Omdat hij zo goed passen (v.t.) , werd hij vaak tackelen (v.d.) .

Tegenwoordig wordt er heel vaak
googelen (v.d.)  als men iets wil opzoeken.

Hij joggen (v.t.) elke dag toen hij nog niet zo goed baseballen (v.t.)

Doelen gehaald?

- Je weet wat congruentiefouten zijn.

- Je weet hoe congruentiefouten ontstaan.

- Je kunt incongruentie verbeteren.

- Engelse werkwoordvervoeging is helder.

- Je  kunt de Engelse werkwoorden in hetNederlands goed vervoegen.

Taalkundeolympiade

De Taalkundeolympiade is bedoeld voor leerlingen uit 4, 5 en 6 vwo die geïnteresseerd zijn in taal én logica. Je krijgt opgaven over de meest uiteenlopende oude en moderne talen en schriftsoorten. Kennis van de taal is niet nodig

Tip 1

Het enige Chinese karakter dat drie keer voorkomt is?

In het Nederlandse lijstje is de enige combinatie (lettergreep) die meer dan twee keer voorkomt:

SHAN: Shanxi, Shandong, Tianshan en Shanghai. Dat laatste moet waarschijnlijk geanalyseerd

worden als Shang-hai (met NG die een nasale klinker weergeeft, vgl. Ned. LANG) en valt dan af.