Terminale zorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Terminale fase

Lesplanning

Uitleg examenopdracht

Theorie over de terminale fase

Maken opdracht 'Sterven in verschillende culturen'

Licentie koppelen

Keuzedeel verdieping palliatieve zorg

Zelf nakijken opengezet 

Examen palliatieve zorg

1. Voorbereidende opdracht
Je schrijft een casus (verhaal uit de praktijk) over een situatie waarin jij palliatieve zorg hebt gegeven aan een zorgvrager.

Dat kan iemand zijn uit je huidige werk, of iemand voor wie je eerder hebt gezorgd.

Je beschrijft één moment uit die situatie - dus niet het hele ziekteproces, maar een specifiek moment waarop jij zorg verleende.

Je verhaal mag maximaal twee pagina’s zijn.

Inhoud casus:

Branche

Waar werkte je? (bijv. thuiszorg, verpleeghuis, ziekenhuis of hospice)

Wat voor soort zorg wordt daar gegeven?

Voorgeschiedenis en ziekteproces

Wat had de zorgvrager (bijv. kanker, hartfalen, COPD)?

Hoe is de ziekte verlopen?

Wat is de huidige situatie van de zorgvrager?

Huidige zorgvraag

Beschrijf wat de zorgvrager nu nodig heeft op vier gebieden:

Lichamelijk: pijn, vermoeidheid, benauwdheid, eten en drinken

Psychisch: angst, verdriet, boosheid, acceptatie

Sociaal: familie, vrienden, eenzaamheid, contact

Spiritueel: levensvragen, geloof, zingeving

Jouw zorgverlening

Wat heb jij precies gedaan?

Hoe hield je rekening met de wensen en behoeften van de zorgvrager en de familie?

Mantelzorg

Wie zijn de belangrijke mensen rondom de zorgvrager?

Wat doen zij in de zorg?

Hoe ga jij met hen om of ondersteun je hen?

Samenwerking met andere zorgverleners

Met wie werk je samen? (bijv. arts, verpleegkundige, geestelijk verzorger)

Hoe overleg je met hen en stem je de zorg af?

Examengesprek

Tijdens het examen praat je over de casus die je hebt geschreven.

Je legt uit waarom je bepaalde keuzes hebt gemaakt in de zorg.

Je bespreekt:

• Welke keuzes je maakte bij het zorgplan
• Hoe jij de zorgvrager en familie begeleidde
• Hoe jij samenwerkte met andere zorgverleners

Je laat hiermee zien dat je goed begrijpt wat palliatieve zorg inhoudt en hoe je dit in de praktijk toepast.

Inleverdatum

- Voorbereidende opdracht, opdracht 29 september en opdrachten BOOM: 10 november  (wordt beoordeeld door school)

Werkplanning: Waar mogelijk alvast een werkplanning inleveren op 10 november.

Examengesprek wordt beoordeeld door de praktijk

Met het toedienen van morfine overlijden mensen sneller

1. waar
2. niet waar

palliatieve sedatie is eigenlijk hetzelfde als euthanasie

1. nee
2. ja

Met het starten van morfine en opiaten let je extra op:

1. ademnood
2. slijmvorming
3. haaruitval
4. obstipatie

waar denk ik aan bij terminale zorg?

Markeren van de stervensfase

Belang van tijdige markering voor patiënten

• Van symptoomcontrole naar optimaal comfort.
  
• Voorbereiden op naderende dood – afscheid kunnen nemen
  
• Terugtrekken uit het leven vraagt om ‘met rust gelaten te worden’
  

Opdracht

1. Wat is palliatieve sedatie?

2. Wat is euthanasie

3. Wat is versterven?

	Palliatieve sedatie	Euthanasie
Doel
Middel
Toestemming patiënt
Medicatie
Omkeerbaar
Natuurlijk overlijden
Alleen in stervensfase

Palliatieve sedatie

- Symptoomverlichting --> geen levensbeëindiging

- Comfort --> schriftelijke verslaglegging

- Meestal laatste 1-2 weken van het leven  

- Continue of intermitterend 

- Hydratie/voeding gestopt

Euthanasie

- Beëindiging van het leven

- Uitzichtloos en ondraaglijk lijden

- SCEN-arts

- WLT 

- Spierverslapper (barbituraten) 

Versterven

Bewust stoppen met eten en drinken

Versnellen stervensproces

Geen toestemming nodig

Lichamelijk zorg
laatste levensfase

Zorgpad stervensfase

• Draagt bij aan kwaliteit van zorg voor de palliatieve zorgvrager
  
• Vermindert de last van symptomen tijdens de terminale fase
  
• Verbetert de communicatie met de zorgvrager en zijn sociale netwerk
  
• Verbetert en stimuleert de multidisciplinaire samenwerking
  

Abstinerend beleid

Signalen naderende dood

Belangrijke signalen van de naderende dood zijn: 

• Niet of nauwelijks eten en drinken
• Snelle, verzwakte pols
• Snelle ademhaling
• Temperatuurschommelingen
• Koud aanvoelende, soms cyanotische extremiteiten 
• Lijkvlekken

Belangrijke signalen van de naderende dood zijn: 

- Hoorbare, reutelende ademhaling

- Onregelmatig kort voor overlijden. 

- Uitdroging mondslijmvlies en bleke huid.

Belangrijke signalen van de naderende dood zijn: 

- Verminderd bewustzijn

- Spitse neus - wegvallen spierkracht

- Toenemende desoriëntatie, soms gepaard gaand met hallucinaties en terminale onrust ('terminal restlessness = terminaal delier')

Maken opdracht

Sterven in verschillende culturen