1.4 (deel 1) Organellen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Inleiding in de biologie

1.4 Organellen

Opdracht 22

Lesplanning

1e lesuur

Terugblik basisstof 4: organellen

Opdracht: de cel als fabriek

Zelfstandig aan de slag met opdrachten bs 4

Begrippenlijst bs 5 maken

2e lesuur

Uitleg basisstof 5

Opdrachten basisstof 5

Afsluiting

Eiwitsynthese

Aan de slag!

Wat?	Maak de opdracht 'de fabriek als cel'
Hulp nodig? Meer hulp nodig?	Lees basisstof 4 (blz. 29 t/m 34) Steek je vinger omhoog
Klaar?	Maak de begrippenlijst van basisstof 4 af

Aan de slag!

Aan de slag!

Wat?	Maak opdracht 34, 37, 38, 39, 40, 41, 42
Hulp nodig? Meer hulp nodig?	Lees basisstof 4 (blz. 29 t/m 34) Steek je vinger omhoog
Klaar?	Maak een begrippenlijst van basisstof 5: transport door membranen

Aan de slag!

Opdracht 22

Wat moet je doen?

Wat?   Maak opdracht 27 en 28

Klaar? Lees basisstof 4 (blz. 29 t/m 34) en maak een begrippenlijst met alle blauwe woorden.

Terugblik basisstof 4

Zelfstandig aan de slag met opdrachten bs 4

Uitleg bs 5

Afsluiting

Leerdoelen BS 4

Begrippen

celkern 

chromosomen 

erfelijke eigenschappen

endoplasmatisch reticulum

• ruw / glad (smooth) 

ribosomen 

golgisysteem

exocytose 

lysosomen

mitochondriën

glucose

ATP

fosfolipiden

membraaneiwitten

trilharen

endocytose

endosoom

de cel... 

de cel: plant of dierlijk... 

verschil in samenstelling per type cel

Celorganellen

• onderdelen zowel bij planten- als dierlijke cellen!
  
• liggen niet op een vaste plaats
  
• voorbeelden: celkern, vacuole, plastiden, enz. 

Organellen

alle organellen die we gaan bekijken:

• celkern
  
• endoplasmatisch reticulum
  
• golgisysteem
  
• mitochondriën
• lysosomen
• plastiden

Organellen

alle onderdelen in een cel voorbeelden hiervan:

• celkern
  
• endoplasmatisch reticulum
  
• golgisysteem
  
• mitochondriën
• lysosomen
• plastiden

dit is de basis in biologie!

de celkern

bestaat uit 

• kernplasma en een kernmembraan met kernporiën
  

bevat: 

• de chromosomen in een kernlichaampje (nucleolus) die de ribosomen maakt

ribosomen

beschrijving 

• bolvormige organellen
  
• gemaakt in de celkern
• op ruwe endoplasmatisch reticulum 
• in cytoplasma

produceren

• eiwitten
  

endoplasmatisch reticulum

bestaat uit:

• een dubbel membraan
  
• met of zonder ribosomen

ruw* endoplasmatisch reticulum: 

• produceert de eiwitten 
  

glad endoplasmatisch reticulum:

• rol bij vetproductie 
• afbraak gifstoffen

* ruw vanwege de ribosomen

Golgisysteem

bestaat uit

• stapel membranen
  

functie:

• volgende stap in eiwitsynthese (productie)
  
• bewerkt nieuwe eiwit moleculen tot juiste vorm
  
• eiwitten gaan eruit in blaasjes (lysosomen)

organellen

werken samen in de 

productie van: 

van DNA tot eiwit

Golgisysteem/golgi apparaat

secretie

• het vrijkomen van stoffen
  

exocytose

• blaasjes vervoer naar buiten de cel
  

lysosomen

• blijven in de cel
• spelen een rol bij de vertering 

• Celkern: Regelt alles wat er in de cel gebeurt
• Kernlichaampje: Produceert ribosomen
• Ribosomen: Produceren eiwitten

• Endoplasmatisch reticulum: Dubbele membranen met afgeplatte holtes en kanaaltjes
• Ruw: Bevat ribosomen
• Golgisysteem: Neemt blaasjes met eiwitten op en bewerkt de eiwitten tot hun uiteindelijke vorm

extra uitleg of informatie:

Mitochondriën

bouw

• dubbele geplooide membranen
  
• eigen genen: mtDNA (via moeder)

functie = energiefabriek

• verbranding van glucose tot energie opgeslagen als
  
• aantal in cel afhankelijk van energieverbruik

Bladgroenkorrels

te vinden in: 

• plantaardige cellen

bouw:

• dubbel membraan met daar disks (thylakoïden) die enzymen bevatten voor fotosynthese

functie: 

• opzetting licht + water + CO₂ in glucose en O₂

plastiden

celmembranen... 

bouw:

• een dubbele laag fosfolipiden: (2 vetzuren met 1 fosfor) 
  
• met eiwitten, koolhydraten, vetten 

functie

• regelen van stoffen binnen en buiten de cel
• eiwitmoleculen die een rol spelen bij transport noem je transporteiwitten  
  

fosfolipiden

BINAS 79D

transport -> volgende les

via blaasjes: 

de cel in = endocytose     de cel uit = exocytose 

huiswerk bs 4

nu cel ID-cards opdracht

maak opdracht 33 t/m 42

vraag 36 gaat over blaasjes transport -> dus volgende keer

lees BS 5