21/03/2023 Grammatica zinsdelen H4 les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

10 minuten stil lezen uit je leesboek

Doe je telefoon in de telefoontas
Leg al je boeken op tafel

Ga rustig op je plaats zitten

Leg je huiswerk op de hoek van je tafel (de startopdracht + 4 en 5 op bladzijde 54-56)

Grammatica zinsdelen H4 les 2

Enkelvoudige en samengestelde zinnen

Wat gaan we doen vandaag?

- Huiswerk bespreken 

- Wat weet je al 

- Uitleg theorie 

- Kort oefenen

- Werken aan de opdrachten (hopelijk)

Aan het einde van de les weet je wat enkelvoudige en samengestelde zinnen zijn en kan je deze herkennen. 

Aan het einde van de les kan je een meewerkend voorwerp in een zin benoemen. 

Huiswerk bespreken 

De startopdracht + 4 en 5 op bladzijde 56-57

Wat weet je al?

Wie krijgt iets? 

1. Julia en Kim gaven een cadeautje aan hun moeder.

2. Mijn vriend geeft de poes en de hond hun eten.

3. Hij mailt zijn collega de documenten.

1. aan hun moeder 
2. de poes en de hond 
3. zijn collega 

Uitleg theorie 

Enkelvoudige en samengestelde zinnen

Meewerkend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Het meewerkend voorwerp (mv) werkt mee met het onderwerp, werkwoordelijk gezegde en lijdend voorwerp.

• Ik gaf mijn tante een cadeau 
• PV: gaf 
• OW: ik
  
• LV: een cadeau 
• MV: mijn tante 

Meewerkend voorwerp

Eerste manier: 

• aan/voor wie/wat + wg + o + lv?
• aan wie gaf ik een cadeau? 
• antwoord: mijn tante 

• Als aan of voor in de zin staat bij het meewerkend voorwerp dan hoort het erbij. 

Meewerkend voorwerp

We hebben haar de oplossing van het probleem verteld.

• WG: hebben verteld 
• OW: we 
• LV: de oplossing van het probleem 
• aan wie hebben we de oplossing van het probleem verteld?
• MV: haar 

aan/voor wie/wat + wg + o + lv?

Meewerkend voorwerp

Tweede manier: 

• Een zinsdeel is een meewerkend voorwerp:
• als het begint met aan of voor en als je dat zinsdeel kunt weghalen;
• als het niet begint met aan of voor, maar je dat voorzetsel ervóór kunt zetten. 
• Emma stuurt een berichtje aan Liz. -> Emma stuurt Liz een berichtje. 
• Hij vertelde de klas een sterk verhaal. -> Hij vertelde een sterk verhaal aan de klas. 

Enkelvoudige zin

• Maar één persoonsvorm 
• Altijd een hoofdzin -> persoonsvorm en onderwerp staan naast elkaar (!)

• Ik heb goed geleerd voor de toets van Nederlands.
• Wij fietsen samen naar school. 

Samengestelde zin

• Een zin die bestaat uit twee of meer zinnen

Kan bestaan uit: 

• Twee hoofdzinnen
• Een hoofdzin en een bijzin 

Samengestelde zin 

Twee hoofdzinnen:

• Hij luistert goed naar zijn zangcoach want hij wil later zanger worden. 
• Hij luistert goed naar zijn zangcoach want hij wil later zanger worden. 

• Ik heb morgen een toets dus ik ga vroeg naar bed. 
• Ik heb morgen een toets dus ik ga vroeg naar bed. 

Samengestelde zin 

Een hoofdzin en een bijzin:

• Hij luistert goed naar zijn zangcoach, omdat hij later zanger wil worden. 
• Hij luistert goed naar zijn zangcoach, omdat hij later zanger wil worden. 

• Ik denk dat het morgen hard gaat regenen. 
• Ik denk dat het morgen hard gaat regenen. 

Samengestelde zin 

• In een bijzin staan het onderwerp en persoonsvorm meestal niet naast elkaar.
• In een bijzin staan alle werkwoorden aan het einde van de zin. 
• Het woord dat de twee zinnen aan elkaar verbindt hoort bij de bijzin.

• Tussen de zinnen van een samengestelde zin zet je dubbele zinsdeelstrepen:
• Hij | luistert | goed | naar zijn zangcoach, || omdat | hij | later | zanger | wil | worden. 
• 
  

Oefenen

Oefenen

1. Hoe heb je de conciërge de situatie uitgelegd? 

3. Ik word knalrood en zweterig, als ik een meisje haar naam vraag.

Verdeel de zin in zinsdelen (dubbele streep bij samengestelde zin) en benoem ze. Kies uit: pv, o, wg, ng, lv, mv

Vier minuten, zelfstandig 

Werken aan de opdracht

Wat? Maak opdracht 6, 7 en 9 op bladzijde 57-58 

Hoe? Eerste 5 minuten zelfstandig, daarna mag je overleggen 

Tijd? Je hebt tot het einde van de les, het is huiswerk voor 28/03/23 

Vragen? Steek je hand op en ik kom bij je langs

Klaar? Lees verder uit je leesboek of maak ander huiswerk. 

Huiswerk

Voor volgende week dinsdag 28/03/23 moet opdracht 6, 7 en 9 op bladzijde 57-58 af zijn.

Schrijf dit op in je plenda!