Mijn proefles

• verpleegkunde
• HBO
• Studiejaar 3,4

Psychosociale problematiek

Dide Pels, Nikki Reijers

IO

Inhoud van de les

1.  Psychosociale problematiek

2. Verschillende stoornissen

3. Deelgroepen interventies

4. Pauze (+- 15 minuten)

5. Filmpje AD(H)D

6. Casus Sam

7. Evaluatie en afsluiting

Doelen

• Na deze les weten de studenten welke psychosociale problematiek er bestaat bij de doelgroep.
  
• Na deze les weten de studenten de symptomen en gevolgen van een kind met AD(H)D en ASS te benoemen en herkennen.
  
• Na deze les kunnen de studenten de rol van de verpleegkundige bij verschillende interventies benoemen.
  
• Na de les kunnen de studenten benoemen welke interventies er toe te passen zijn bij deze doelgroep.
  

Psychosociale problematiek

"Problemen met het geestelijk vermogen en/of de sociale vaardigheden die nodig zijn om goed te kunnen omgaan met mensen en verschillende omstandigheden in het leven"

• Emotionele problematiek
  
• Gedragsproblemen
  
• Sociale problematiek

11% - 28% van Nederlandse kinderen heeft psychosociale problemen

Welk antwoord sluit aan bij emotionele problematiek?

1. angst en depressieve gevoelens
2. agressief en onrustig gedrag
3. agressief gedrag en depressieve gevoelens
4. angst en onrustig gedrag

Psychosociale stoornissen

• AD(H)D
  
• Autisme Spectrum Stoornis
  
• Depressie
  
• Borderline persoonlijkheidsstoornis
  
• Eetstoornis
  
• Dwangstoornis
  
• Tics
  
• Hechtingsstoornis
  
• PTSS
  
• Separatieangst 
  

AD(H)D

Ken je iemand met ADHD?

Ja

Nee

Waar denk jij aan bij AD(H)D?

AD(H)D

Attention deficit hyperactivity disorder

• Vijf hersengebieden verkleind -> Gevoeligheid voor prikkels 
• Drie soorten: ADHD-I, ADHD-C, ADHD-H
• Diagnose DSM-V
• Symptomen
• Behandeling 

AD(H)D anatomie 

• Amygdala -> emotie regulatie
  
• Hippocampus 
  
• Drie delen van de basale ganglia -> ongeduld
  

AD(H)D Vroegsiganering 

Vragenlijst vroegsignalering ADHD:

• SDQ 2-17 jaar (versie voor drie doelgroepen)

Vragenlijst verdenking ADHD: 

• CBCL (twee versies: <5 en >5)
  
• TRF (CBCL voor de leraar)
  
• YSR (11-18 jaar)

AD(H)D Vroegsiganering 

AD(H)D DSM-V

Diagnose volgens de DSM-V:

• Minstens zes van de negen symptomen
• Symptomen voor het twaalfde levensjaar aanwezig
• Klachten in meerdere levensterreinen
• Symptomen belemmeren het functioneren 
• Geen andere diagnose

AD(H)D Symptomen

1. Heeft geen aandacht voor details
   
2. Heeft moeite aandacht bij taken te houden
   
3. Lijkt vaak niet te luisteren bij aanspreken
   
4. Heeft moeite aanwijzingen op te volgen
   
5. Heeft moeite met organisatorische taken
   
6. Vermijd taken waarbij geestelijke aandacht vereist is
   
7. Raakt spullen vaak kwijt
   
8. Raakt afgeleid door externe prikkels
   
9. Is vergeetachtig
   

Is er een verschil in de uiting van de symptomen van ADHD bij jongens en meisjes

1. Ja
2. Nee

Komt ADHD vaker voor bij jongens of meisjes onder de 18 jaar?

1. Meisjes
2. Jongens
3. Evenveel

AD(H)D behandeling

Verschillende interventies:

• Psycho-educatie
• Medicatie (Ritalin)
• ADHD coaching 
• Psychotherapie 

Autisme Spectrum Stoornis (ASS)

Waar denk jij aan bij ASS?

Autisme Spectrum Stoornis (ASS)

• Vroeger vijf verschillende soorten
• Oorzaak onbekend (combinatie meerdere erfelijke genetische afwijkingen)
  
• DSM-V
  
• Symptomen 
  
• Behandeling
  

ASS DSM-V

Geen onderscheid meer verschillende vormen autisme

1. Blijvende tekortkomingen communicatie en interactie
   
2. Beperkt zich in herhalende gedragspatronen
   
3. Symptomen vanaf jonge leeftijden
   
4. Verschijnselen veroorzaken klinisch significante lijdensdruk
   
5. Symptomen kunnen niet door andere diagnose ontstaan
   

Mate van ernst: 1 (ondersteuning vereist), 2 (wezenlijke ondersteuning vereist) , en 3 (zeer wezenlijke ondersteuning vereist).

Specificeer: Genetische factor, taalstoornis, gedragsstoornis, catatonie (beweging), en intellectuele stoornis.

ASS Vroegsiganering 

Vragenlijst vroegsignalering ASS:

• ASS Alarmsignalenlijst 4-18 jaar

Bij drie of meer kenmerken van autisme wordt verdere screening geadviseerd. 

• SCQ 4-23 jaar (Warreijn)
  

ASS Symptomen

Veel verschillende symptomen, zoals:

• Sociale achterstand 
• Moeite met veranderingen
• Letterlijk nemen
• Detailwaarneming
• Patronen herkennen
• Loyaliteit
• Niet goed overzicht kunnen bewaren
• Nauwkeurigheid
• Geen interesse in anderen
• Hyperfocus

ASS behandeling

Verschillende interventies:

• Psycho-educatie
• Cognitieve gedragstherapie
• Sociale vaardigheidstraining

Interventies psychosociale problematiek 

Groep 1: Cognitieve gedragstherapie	Groep 2: Pyscho-educatie	Groep 3: Farmacotherapie bij ASS	Groep 4: KINGS
Manon Samarja Sandra	Inger Jaimy Jet	Sophie Sigrid Brando	Sharon Melina Frederike

• Wat houdt deze vorm van behandeling in?
  
• Wat is het doel van de behandeling?
•  Hoelang duurt de behandeling?
  
• Wat is de rol van de verpleegkundige bij deze behandeling?

PAUZE

Filmpje ADHD

https://www.youtube.com/watch?v=EQ71vgRzCA4 

Welke symptomen van ADHD zie je terug in de video?

Wat zijn de mogelijke gevolgen op sociaal vlak voor deze jongen met ADHD?

Filmpje ADHD

https://www.deleukstekinderen.nl/een-interview-wat-het-verschil-tussen-kinderen-met-en-zonder-adhd-laat-zien/ 

Welke verschillen tussen het jongetje en meisje zijn op te merken?

Wat voor effect heeft de diagnose ADHD op het meisje haar school ervaringen?

Wat zijn jouw vervolgacties als verpleegkundige bij dit meisje?

Casus Sam

De ouders van Sam hadden al snel na zijn geboorte een niet-pluisgevoel. Sam was een onrustige, bewerkelijke baby. Hij was moeilijk tevreden te stellen en had veel problemen met in- en doorslapen. Rond 12 maanden kreeg Sam extreme woedeaanvallen die nauwelijks te doorbreken waren en een jaar later is het gezin compleet vastgelopen. Op eigen initiatief vroegen zij de jeugdarts om een verwijzing naar de gespecialiseerde GGZ, omdat zij inmiddels sterke vermoedens van autisme hadden bij hun zoon.

Sam is net twee jaar als bij hem de diagnose ASS wordt gesteld. Hij praat nog niet, maakt nauwelijks contact, is vaak boos als dingen niet gaan zoals hij wil, en hij zet het liefst auto’s steeds op een rij. Hij heeft heel veel moeite ’s nachts door te slapen. Ouders zijn overbelast.

Binnen een gespecialiseerd centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie wordt gestart met een training voor ouders gericht op het stimuleren van contact, communicatie en spel met Sam. Daarnaast gaat Sam naar een gespecialiseerd kinderdagverblijf en er wordt thuishulp ingezet gericht op het verbeteren van het slapen. 

Casus Sam

youtube.com/watch?v=pbDiykIiebM&t=26s 

youtube.com/watch?v=N4ZU-PXqAtA&t=27s 

youtube.com/watch?v=YM4hXSOt0MA 

Zie je een duidelijk effect van de behandeling op het gedrag van Sam?

Ja

Nee

Afsluiting