H8 financiële zelfredzaamheid

• Economie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

H8 - Financiële zelfredzaamheid

welke levensfase lijkt je het leukst, zover je dat nu kan beoordelen?

1. kindfase
2. tienerfase
3. volwassenfase
4. gepensioneerd

Wat zelf te regelen als je 18 wordt..

• DigiD aanvragen (zodat je bij alle overheidsdiensten kan)
• een eigen bank- en spaarrekening hebben
• een eigen zorgverzekering regelen
• zorgtoeslag aanvragen (met je DigiD)
• aansprakelijkheidsverzekering regelen
  en ga je op jezelf wonen?
• inboedelverzekering regelen

Zou jij willen trouwen?

1. Ja, kleinschalig (bijv. gemeentehuis of kleine groep mensen).
2. Ja, alles erop en eraan!
3. Nee, geen behoefte aan.
4. Nee, anders...

Levenssituatie keuzes

• studeren of gelijk gaan werken? (studielening)
•  samenwonen; kopen of huren? (hypotheek)
• kinderen: dus minder werken? hogere uitgaven?
• scheiden, verhuizen?
• (vroeger) met pensioen of doorwerken?
• overlijden, erven, is alles goed geregeld?

Wanneer uit huis, eerste kind, trouwen, met pensioen, overlijden

wat vind jij het meest belangrijke in jouw toekomstige beroep?

1. hoogte van het salaris
2. het samenwerken met doelgroep (kinderen/ patiënten/ collega's)
3. de status/ het aanzien
4. nuttig zijn voor de samenleving

Aan de slag

Maken opgave 8.1 t/m 8.4

Verzekeren

Om grote financiële risico's op te vangen VERZEKEREN mensen zich. Mensen zijn vaak risico-avers: risico's tegengaan.

Het idee: elke maand betaal je een x bedrag aan premie, en ALS er dan wat gebeurt, krijg je de geleden schade uitbetaald. 

Deels zijn verzekeringen verplicht (= collectieve verzekeringen)

 deels mag je het zelf bepalen (= particuliere verzekeringen)

Wat voor heftige (en financieel nadelige) gebeurtenis kan je bedenken, waarvoor je je zou willen verzekeren?

welke soort verzekeringen ken je al?

Particuliere verzekeringen

sluit je zelf af bij een bank of verzekeraar

betaal je maandelijks premie voor 

zijn vrijwillig + dekken persoonlijke risico's 

van voornamelijk bezit 

bijvoorbeeld: inboedelverzekering, fietsverzekering, reisverzekering, overlijdensrisicoverzekering, aansprakelijkheidsverzekering, rechtsbijstandverzekering, autoverzekering, uitvaartverzekering, enz enz

Collectieve verzekeringen

worden geregeld door de overheid

betaal je meestal via je inkomstenbelasting

zijn verplicht; iedereen doet mee + dekken risico's van verschillende levensgebeurtenissen

Bijvoorbeeld: volksverzekeringen als AOW, Wlz, Wajong, kinderbijslag, basis zorgverzekering, bijstand, en werknemersverzekeringen zoals de werkloosheidswet, ziektewet, WIA (arbeidsongeschiktheid),

Zorgverzekering

In Nederland is de BASIS zorgverzekering verplicht; iedereen moet zich verzekeren + de verzekeraars moeten je accepteren als klant (jong of oud, gezond of ziek)

= acceptatieplicht

De AANVULLENDE zorgverzekering is particulier (vrijwillig dus);

bijv. je tandartsverzekering, extra fysiobehandelingen, etc.

Goede en slechte risico's 

Goede risico's zijn verzekerde klanten die weinig risico lopen op schade: ze betalen meer premie dan dat ze 'claimen' (laten uitkeren vanwege geleden schade)

Slechte risico's lopen veel risico op schade; ze ontvangen meer geld van de verzekeraar voor hun schade dan dat ze aan premie betalen; dure klanten dus

Problemen in de verzekeringswereld

AVERECHTSE SELECTIE: goede risico's haken af (want geclaimde schade < premie) en slechte risico's blijven over (dure klanten want schade > premie)

OPLOSSING? - premiedifferentiatie

- eigen risico

- maximum claimbedrag

Problemen in de verzekeringswereld

MOREEL WANGEDRAG: verzekerden gaan grotere risico's nemen, omdat ze toch verzekerd zijn

OPLOSSING? - premiedifferentiatie

- eigen risico

- maximum claimbedrag

Aan de slag

Maken 8.5 t/m 8.12

Huren vs. kopen

De voor- en nadelen

Voordeel huren

– Niet lenen (geen risico), maar gewoon vaste maandelijkse lasten.

– Geen zorgen over onderhoud, dat is een taak voor de verhuurder.

– Vrijheid, opzeggen en wegwezen.

– Huurstijging van de huur is beperkt.

– Mogelijkheid van huursubsidie.

– Wettelijke huurbescherming (niet zomaar op straat)

– Steeds meer keuze in huurvormen (studentenhuis, short stay en antikraak).

Nadeel huren

– Moderniseren van de woning loont niet. Vaak moet de woning bij vertrek weer in de oorspronkelijke staat opgeleverd worden.

– Weinig keuze en mogelijk lange wachttijden.

– Huur wordt in de toekomst misschien afhankelijk gemaakt van het inkomen (heeft betrekking op de sociale woningbouw).

- Wat gebeurt er met het geld dat je uitgeeft?

Een huis kopen

- Hypothecaire lening afsluiten

- Onderpand

- Onroerend goed: niet verplaatsbare goederen (gebouwen en grond)

- Verlaagt het risico voor de geldverstrekker 

Voordeel kopen

– Met een eigen huis doe je wat je wil, jij bent de baas.

– Mogelijke waardestijging. Crisis of niet, een huis is een belegging voor de lange termijn.

– Meer keuze, geen wachtlijsten voor een goede woning.

– Je profiteert van de hypotheekrenteaftrek.

Nadeel kopen

– Het kopen van een huis kost veel geld, zoals overdrachtsbelasting, notaris, makelaar en advies.

– Mogelijkheid van waardedaling. Als de markt tegenzit, kan het verkopen van een huis lang duren.

– Het onderhoud is voor jou.

– Woonlasten kunnen variëren door wijziging rente en onzekerheid over hypotheekrenteaftrek.

Aan de slag

Maken opgave 8.13 t/m 8.16

file