Centraal bestuur in de Nederlanden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Centraal bestuur in de Nederlanden

Hoe leidde de invoering van centraal bestuur in de Nederlanden tot de Nederlandse Opstand?

Wat is centraal bestuur?

1. Een stad wordt bestuurd vanuit een gemeentehuis
2. Overal in een rijk gelden dezelfde regels, wetten en belastingen.
3. Leenmannen hebben veel macht over de steden in hun gebied
4. De kerk wordt geleid door de paus.

HUH?!

• Willem van Nassau?
• Duitsen Bloed?
• Koning van Spanje geëerd?

Karel V (1500-1585)

Filips de Schone

Johanna de waanzinnige

Karel V (1500-1585)

- Geboren in Gent

- Opgegroeid in Mechelen

- Reisde veel rond

- sprak Frans, Spaans én Nederlands

- katholiek

- gekozen door de keurvorsten tot keizer.

- Treedt af in 1555

- Groeide op in Madrid

- Sprak alleen Spaans

- verbleef vooral in Spanje

- streng katholiek en vervolgt protestanten.

- wilde verder centraliseren

De Nederlanden bestonden uit 17 gewesten.

Die hadden ieder eigen wetten, bestuurders en een eigen munt.

De lokale adel had 

veel macht. 

Stadhouder

Adel

Filips II

Landvoogd

Willem 'de Zwijger' van Oranje-Nassau

Sta(n)dhouder Holland, 

Zeeland en Utrecht

Prinsdom Orange

Graafschap Nassau

Willem 'de Zwijger' van Oranje-Nassau

- katholiek, maar tegen strenge vervolging protestanten

- moest steun houden van de adel en de koning tevreden stellen

- hoge belastingen waren nadelig voor adel en handel

Beeldenstorm

- hongersnood

- burgers zien rijkdom in kerken

- protestanten slopen beelden uit kerken

- De opstand begint

- Willem van Oranje vlucht naar Duitsland

-  

Ik hoor bij jullie, ik kom hier vandaan

Mijn loyaliteit ligt bij het Vaderland (De Nederlanden)

Ik ben vrij en niet bang.

Ik heb altijd respect gehad voor de koning, maar mijn loyaliteit ligt bij jullie!

Ik kan niet anders dan in opstand komen tegen de tiran!

Dat ik tegen de koning in opstand kom, betekent niet dat ik God niet aanbid. 

Ons volkslied is een oproep in naam van Willem van Oranje aan het volk van Nederland om zijn kant te kiezen in de oorlog tegen Spanje.

Waarom is Willem van Oranje 'van Duitsen bloed'?

1. Hij is een lafaard en naar Duitsland gevlucht
2. Hij is van Dietse (Nederlandse) afkomst
3. Zijn vader, Karel V, was keizer van Duitsland
4. Hij heeft een hartafwijking

Waarom heeft Willem de koning van Hispanje altijd geëerd?

1. Hij was als stadhouder in dienst van de Spaanse koning
2. Hij had een beeldje van de koning op zak
3. De koning van Hispanje is God
4. Zijn vader was koning van Spanje

Wat is de religieuze oorzaak van de Opstand?

1. Katholieken willen vrijheid van godsdienst
2. Filips II wil vrijheid van godsdienst
3. Willem van Oranje wil protestants worden
4. Protestanten willen vrijheid van godsdienst

Welke politieke oorzaak heeft de Opstand?

1. Karel V wil een centraal bestuur instellen
2. De edelen verliezen hun macht door het centraal bestuur
3. Willem van Oranje grijpt de macht in de gewesten
4. De gewesten willen liever bij het Heilige Roomse Rijk horen

Welke economische oorzaak heeft de Opstand?

1. Protestanten vinden dat de Kerk te rijk is
2. Handel met Spanje wordt onmogelijk
3. Willem van Oranje stelt belastingen in
4. Verhoogde belastingen en hongersnood

Volgende les:

Leer begrippen 

Verzin zelf een goede proefwerkvraag