uitleggen hoe je afweersysteem onderscheid maakt tussen lichaamsvreemde en lichaamseigen stoffen
beschrijven wat er gebeurt bij een ontsteking (BINAS84J4)
de rol van witte bloedcellen bij de aspecifieke afweer beschrijven
de rol van complementeiwitten bij de afweer beschrijven (BINAS84J1)
Slide 2 - Tekstslide
Lichaamseigen/ -vreemd
Door je afweersysteem moet onderscheid gemaakt worden tussen lichaamseigen en lichaamsvreemde dingen in je lichaam.
Hoe?
Antigenen
Slide 3 - Tekstslide
Antigenen ziekteverwekkers
Slide 4 - Tekstslide
Antigenen lichaamscellen
MHC-I molecuul: presenteert (delen van) eiwitten die in die cel worden gemaakt.
Slide 5 - Tekstslide
Antigenen herkennen
Je afweersysteem wordt getraind om lichaamseigen en lichaamsvreemde antigenen te onderscheiden.
Slide 6 - Tekstslide
Aspecifieke afweer
Tweede verdedigingslinie (na binnendringen):
Ontstekingsreactie
Witte bloedcellen
Complementsysteem/complementeiwitten
Slide 7 - Tekstslide
Ontstekingsreactie
Ontstaat bij weefselbeschadiging.
doorbloeding van het weefsel neemt toe
afweercellen worden aangetrokken tot de beschadigde plek
doorlaatbaarheid van de bloedvaten neemt toe
Slide 8 - Tekstslide
Witte bloedcellen
Betrokken bij de niet specifieke afweer:
Granulocyten
Macrofagen/fagocyten
Natural Killer cellen
Slide 9 - Tekstslide
Granulocyten
granulocyten hebben
een veelvormige, niet
ronde kern.
Bij ontdekking van een ziekteverwekker:
Geven gifstoffen af die schadelijk zijn voor de ziekteverwekker
Geven cytokinen af die andere witte bloedcellen aantrekken
Slide 10 - Tekstslide
Macrofagen/fagocyten
Macrofagen omvatten deeltjes en cellen die niet in het lichaam thuis horen. Met lysosomen verteren ze deze deeltjes/ cellen.
Geldt voor:
Bacteriën, virussen, splinters, inkt, dode/ beschadigde cellen etc.
Slide 11 - Tekstslide
Slide 12 - Tekstslide
Slide 13 - Tekstslide
Vraag
1. In welk opzicht helpt de ontstekingsreactie het functioneren van de macrofagen?
Slide 14 - Tekstslide
Slide 15 - Tekstslide
Natural Killer cellen
Herkennen cellen met lichaamsvreemde eiwitten op het MHC-I molecuul en doden deze:
Virus-geïnfecteerde cellen
Tumorcellen.
Doorboren (perforine) of aanzetten tot apoptose.
Slide 16 - Tekstslide
Natural Killer cellen
Scheiden perforine af: een stof die de celmembraan stuk maakt (de cel sterft), óf zetten de cel aan tot apoptose (DNAse wordt geactiveerd, DNA wordt afgebroken)
Doden dus juist lichaamseigen cellen die zich vreemd gedragen door virusinfectie/ tumorgenen
Slide 17 - Tekstslide
Vraag
1. Hoe komt het dat tumorcellen herkend worden door NK cellen?
Slide 18 - Tekstslide
Complementsysteem
Plm 30 verschillende complementeiwitten in je bloed.
Kunnen binden aan ziekteverwekkers
Brengen dan een cascade op gang die leidt tot:
1. doden van ziekteverwekkers
2. aantrekken van witte bloedcellen (via cytokines)
3. markeren van ziekteverwekkers
Slide 19 - Tekstslide
Slide 20 - Tekstslide
Slide 21 - Tekstslide
Lesdoel 21.2 Je kunt
uitleggen hoe je afweersysteem onderscheid maakt tussen lichaamsvreemde en lichaamseigen stoffen
beschrijven wat er gebeurt bij een ontsteking
de rol van witte bloedcellen bij de afweer beschrijven
de rol van complementeiwitten bij de afweer beschrijven
Lesduur is: 50 min
