Fokkerij inkruisen

• fokkerij
• MBO
• Studiejaar 1

Fokkerij les 1 inkruisen

Leerdoelen

- Je weet aan het einde van de les wat inkruisen is.

- Je weet aan het einde van de les de verschillende manieren van inkruisen

- Je weet aan het einde van de les de voor- en nadelen van verschillende rassen. 

Wat is inkruisen?

Waarom inkruisen

1. Vruchtbaarheidscyclus

2. De tocht & insemineren

3. Geslachtsorganen en kengetallen

4. Vruchtbaarheidsproblemen 

Waarom inkruisen?

- Fokdoel in beeld krijgen

- Eigenschappen met lage erfelijkheidsgraad versnellen

- Gezondheid, vruchtbaarheid en levensduur

- Wanneer er gebruik gemaakt wordt van andere rassen worden de eigenschappen van de dieren versterkt 

- Extra : Heterosis effect / Inteelt voorkomen

 

Noem 3 gevolgen van inteelt

Wat betekend: Heterosis

Verschillende manieren van inkruisen

Tweeweg rotatie kruising

drieweg rotatie kruising

vierweg rotatiekruising

Vedringing/veredeling kruising 

Verschillende soorten inkruissystemen 

- Tweeweg rotatie kruising

- Drieweg rotatie kruising

- Vierweg rotatie kruising (zelden gebruikt) 

- Veredeling / verdringing kruising 

-   Twee zuivere rassen kruisen die het beste aansluiten op de bedrijfsvoering 

- Overzichtelijk en eenvoudig 

- Voordeel: Sterke eigenschappen worden benadrukt in de volgende generaties, minder kans op inteelt. 

- Nadeel: Meer spreiding tussen de nakomelingen na een tweede kruising (F2). Kans op tegenvallers  

 

Tweeweg rotatie kruising

Heterosis effect: 67% 

-   Drie zuivere rassen kruisen 

-  Holstein Friesian x Montbeliarde x Viking Red

- Voordeel: Sterke eigenschappen worden benadrukt in de volgende     generaties, optimaal heterosis effect en inteelt onmogelijk 

- Nadeel: Nakomeling minder verwant tot Holstein Friesian

 

Drieweg rotatie kruising

Heterosis effect: 85% 

- Gehele ras wordt verdrongen met een ander ras (verdringing)

- Na vier keer kruisen met een ander ras zal het oorspronkelijke ras verdwenen zijn. 

- Het nadeel: Ook goede eigenschappen van het ras gaan verloren en het heterosis effect uiteindelijk op een percentage van 0 komen te staan. 

Verdringingskruising 

Heterosis effect: 0 %

Waarom kan een tweewegrotatie kruising een hogere productie halen dan driewegrotatiekruising?

Wat zijn veel voorkomende koeien rassen?

Waarom inkruisen

1. Vruchtbaarheidscyclus

2. De tocht & insemineren

3. Geslachtsorganen en kengetallen

4. Vruchtbaarheidsproblemen 

Montbeliarde 

- Groot en vors en heeft een robuuste bouw, met als kenmerk een witte kop. 

- De Montbeliarde komt oorspronkelijk uit een gebied tussen Frankrijk en Zwitserland

Voordelen	Nadelen
Hoge opbrengst omzet en aanwas (dubbeldoel)	Extra ruimte nodig
Goede uiergezondheid
Bovengemiddelde vruchtbaarheid	Afkalfgemak
Stevig beenwerk	Lagere productie begin lactatie
Armer rantsoen	Meer structuur nodig

Waarom inkruisen

1. Vruchtbaarheidscyclus

2. De tocht & insemineren

3. Geslachtsorganen en kengetallen

4. Vruchtbaarheidsproblemen 

VikingRed 

- Viking Red komt oorspronkelijk uit Scandinavië en is breed en robuust gebouwd. 

- Doormiddel van een samenwerking tussen de landen Finland, Zweden en Denemarken zijn 3 roodbonte koeien samengevoegd. 

- meest vitale en duurzame koeien van dit moment. 

Voordelen	Nadelen
Hoge opbrengst omzet en aanwas (dubbeldoel)	Extra ruimte nodig
Hoge gehaltes	Klein als vaars, kans op rangorde groter
Bovengemiddelde levensduur	Produceert minder dan Holstein Friesian
Sterke klauwen en hoog afkalfgemak

Waarom inkruisen

1. Vruchtbaarheidscyclus

2. De tocht & insemineren

3. Geslachtsorganen en kengetallen

4. Vruchtbaarheidsproblemen 

Jersey 

Het ras onderscheid zich in de lichtbruine kleur en is klein van formaat. De Jerseys kunnen goed tegen hitte en hebben een bovengemiddelde voer efficiëntie met hoge gehalten. 

Voordelen	Nadelen
Hoog afkalfgemak	Stiertjes leveren weinig op
Lage ziekte druk, minder vervanging	Hoge kans op melkziekte
Zeer hoge gehaltes (vet: 47 % hoger dan HF)	Minder kg melk dan Holstein
Zeer sterke en gezonde klauwen
Hoge voer efficiëntie

Waarom inkruisen

1. Vruchtbaarheidscyclus

2. De tocht & insemineren

3. Geslachtsorganen en kengetallen

4. Vruchtbaarheidsproblemen 

Volgende les

- Emotie over inkruisen

- Sociale vaardigheden trainen

- Onderwerp bespreekbaar maken

Opdracht voor de volgende les:

"Vragen wat voor fokdoel je ouders/stageboeren hebben en onderzoeken wat zij van inkruisen van de veestapel vinden".