Ziekten van het circulatiestelsel

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 2

Ziekten van het circulatiestelsel

Hart- & vaatziekten

• Angina Pectoris
• Hartfalen
• Hartinfarct
• Hartritmestoornissen
• Hoge/ lage RR
• Atherosclerose 

Angina pectoris

• hartspierweefsel verkeert in O2 nood
• O2 gebrek  door vernauwing in de hartslagader
• 
  

Angina pectoris

Pijn of beklemmend gevoel op de borst. 

Wordt veroorzaakt door zuurstofgebrek 

aan het hart, vaak door een vernauwing 

in de hartslagaders.

Angina pectoris

Oorzaken:

De pijn op de borst bij angina pectoris komt meestal door 

vernauwing van de kransslagaders. Dit zijn de bloedvaten die het hart 

van zuurstof voorzien. Door die vernauwingen krijgt het hart minder 

zuurstof dan het nodig heeft. Je merkt niet direct iets van vernauwingen in de kransslagaders. Klachten ontstaan vaak pas wanneer een kransslagader meer dan 50% vernauwd is. Vernauwingen ontstaan door slagaderverkalking. 

https://www.hartstichting.nl/hart-en-vaatziekten/slagaderverkalking

Andere oorzaken: peridarditis, hartklepaandoeningen, hartritmestoornissen 

Angina pectoris

Klachten:

• een beklemmende of drukkende pijn op de borst
• De pijn straalt soms uit naar armen, hals, kaak, rug of maag
• Ook kan men dan gaan zweten of misselijk worden

• Dit trekt trekt meestal weg in rust of na het innemen van speciale medicijnen. (een tabletje of spray onder de tong)

Angina pectoris

Bel direct 112 als de pijn op de borst:

• veel erger is dan anders
  
• ​langer dan 5 minuten duurt
  
• in rust niet vermindert met medicijnen voor angina pectoris
  
• ​voelt als een strakke band om de borst die gepaard gaat met misselijkheid en zweten
  
• Deze klachten kunnen wijzen op een hartinfarct. 

Hartfalen (decompensatio cordis)

• Bij hartfalen werkt je hart minder goed. 
• Het kan het bloed minder goed wegpompen. 
• Je organen en spieren krijgen niet genoeg zuurstof en voedingsstoffen. 
• De bloedvaten raken vol en er lekt vocht uit. 
• Dit gebeurt vooral naar de longen, buik, benen en enkels.

https://www.hartstichting.nl/hart-en-vaatziekten/hartfalen-gids/wat-is-hartfalen?tab=1

Hartfalen (decompensatio cordis)

Vormen van hartfalen:

• hartspier knijpt minder goed (hart heeft minder spierkracht)
• hartfalen door een stijve hartspier (hartspier dikker en stijver/ nauwelijks ontspanning)

Hartfalen (decompensatio cordis)

Oorzaken:

• oud hartinfarct
• hartritmestoornis
• hoge RR
• niet goed werkende hartkleppen
• ziekte aan de hartspier

Hartfalen (decompensatio cordis)

Gevolgen voor de zorgvrager

Bij hartfalen is een zorgvrager snel vermoeid en kortademig. Hij wordt gedwongen meer rust te nemen dan voorheen en soms kan hij maar in één houding liggen. ’s Nachts moet hij vaak plassen, wat weer een grote invloed op zijn nachtrust heeft. De benauwdheid kan hem erg angstig maken.

Hartritmestoornissen

Wat is een ritmestoornis?

• Bij een hartritmestoornis kan de hartslag te snel, te langzaam of onregelmatig zijn. 
• Bij iedereen wijkt het ritme wel eens af. Een cardioloog kan vaststellen of je werkelijk een ritmestoornis hebt.

Je hartslag past zich voortdurend aan. Je hebt bijvoorbeeld een lage hartslag als je rustig zit en een hoge hartslag als je heel actief bent of emotioneel. Alleen als je hartritme in dat soort situaties anders is dan je verwacht, kan dit wijzen op een hartritmestoornis.

Hoe ontstaat een ritmestoornis?

• Bij elke hartslag trekt het hart zich samen door een elektrische prikkel. 
• Bij een normaal hartritme gaat dit in een regelmatig tempo (volw.: bij rust gem. tussen 60-100 slagen per minuut). 
• Bij een hartritmestoornis is er iets mis met de elektrische prikkels. De elektrische prikkels komen te snel of te langzaam of ze volgen de verkeerde weg.

Hoe ontstaat een ritmestoornis?

Wanner elektrische prikkels niet de juiste weg volgen kan dit het ritme beïnvloeden:

• het hart klopt te snel (tachycardie)
• het hart klopt te langzaam (bradycardie)
• het hart klopt onregelmatig
• de boezems en kamers werken niet goed samen

Klachten bij ritmestoornissen

De klachten die voorkomen bij een hartritmestoornis zijn:

• hartkloppingen en -overslagen
  
• een licht gevoel in het hoofd, duizeligheid, (bijna) flauwvallen
  
• kortademigheid
  
• een pijnlijk of drukkend gevoel op de borst
  
• een onprettig, angstig of benauwend gevoel

Soms kunnen bij een hartritmestoornis ook tintelingen, een droge mond, hoofdpijn of misselijkheid voorkomen. Sommige mensen hebben helemaal geen klachten bij een hartritmestoornis.

Oorzaken

Er zijn verschillende oorzaken voor hartritmestoornissen. Ze kunnen ontstaan door:

• ouderdom
• hoge bloeddruk
• een andere hartziekte
• een operatie
• erfelijke aandoening
• door het eten of drinken van bepaalde producten
• soms kan de arts geen directe oorzaak vinden

Hoge & lage RR

Wat is bloeddruk?

• De bloeddruk is de druk in je bloedvaten. 
• Die druk is nodig om bloed rond te pompen, zodat al je organen en spieren genoeg zuurstof krijgen. 

De bloeddruk kan hoger zijn dan nodig is. Dit kan je vaten beschadigen. Je merkt er zelf vaak niks van als je een hoge bloeddruk hebt. Als je hier jaren mee rond loopt, heb je meer kans op een hartinfarct, beroerte of hartfalen.

Bovendruk

De bovendruk is de hoogste waarde die de bloeddrukmeter aangeeft. Dit is de druk in de vaten als het hart samentrekt. Op dat moment perst het hart het bloed krachtig in de slagaders. De druk op de vaatwand is dan hoog.

Onderdruk

De onderdruk is de laagste waarde die de bloeddrukmeter aangeeft. Dit is de druk in de vaten als het hart zich ontspant. Dit gebeurt tussen 2 hartslagen in. De druk die er dan nog is heet de onderdruk.

Wat staat er op de RR-meter?

Systole

Diastole

Pulse: hartslag - aantal slagen per minuut

Belangrijk om te onthouden

• 120/80 of lager is een ideale bloeddruk.
  
• 140/90 of hoger is een hoge bloeddruk.
  
• 135/85 of hoger is een hoge bloeddruk bij thuis meten. Thuis is je bloeddruk namelijk vaak iets lager dan bij de arts.
  
• 180/110 of hoger is een ernstig verhoogde bloeddruk.

Atherosclerose 

Aderverkalking

Wat is aderverkalking?

Bij aderverkalking worden de slagaders nauwer. Daardoor komt er minder bloed terecht bij de organen in het lichaam. Aderverkalking kan soms pas na tientallen jaren leiden tot hart- en vaatziekten. Aderverkalking is de belangrijkste doodsoorzaak in Nederland. 

Oorzaak

Vetachtige stoffen in het bloed kunnen aan de binnenwand van een ader blijven plakken ophopen. 

Zo'n verstopping noemen we 'plaque'. Als die vernauwde slagader verder verstopt raakt, kan een deel van uw lichaam te weinig bloed krijgen. 

Risico's

De plaque in de ader kan scheuren, waarna er een bloedstolsel ontstaat en het bloedvat helemaal afgesloten raakt:

• Daardoor krijgt een deel van het lichaam helemaal geen bloed meer. 
• Dit veroorzaakt bijvoorbeeld een hartinfarct of een beroerte. 

Een ander risico van aderverkalking is dat de vaatwand verslapt: 

• Het bloedvat wordt dan op een plek juist wijder in plaats van nauwer. Dit heet aneurysma. 
• Een aneurysma kan scheuren en zo een inwendige bloeding geven.

Kun je aderverkalking voorkomen?

Aderverkalking is niet helemaal te voorkomen, maar men kan wel wat doen om het proces flink te vertragen. Het belangrijkste advies is: 

Leef gezond:

• stoppen met roken
  
• eten: gezond, gevarieerd en niet te vet en te zout
  
• let op cholesterolgehalte (huisarts kan dit controleren)
• regelmatig bewegen (minstens een half uur per dag)
• zorg voor voldoende ontspanning, voorkom stress
  
•  op een gezond gewicht blijven