Geschiedenis van de filosofie 4-5

• Filosofie
• HBO
• Studiejaar 1

Geschiedenis van de filosofie 4-5

Epicurisme, stoïcisme, neoplatonisme

Vraag

Hoe merk je dat de mens in de Griekse filosofie

centraal komt te staan?

vraag voor vandaag

Hoe ziet een mens eruit die aan zijn doel beantwoordt?

Epicurus

• 341-270 v.Chr.
•  geboren op Samos
• aanhanger van atomisme: geen vaste doel-oriëntatie
• geluk bestaat in onverstoorbaarheid: geen hoge pieken of diepe dalen

Vraag

Raadt Epicurus fijne gevoelens aan?

p. 86: "Spreuken"

Wat zegt Epicurus hier?

Pauze

10 min.

Seneca

• 1 v.Chr.-65 n.Chr.
• adviseur van Romeinse keizers
• ter dood veroordeeld door zijn leerling Nero
• filosofie vooral geïnspireerd door stoïcisme

Wat is stoïcisme?

• deugd (= goed karakter) is het enige wat ertoe doet
• gezondheid, geld, familie, vrienden etc. zijn niet slecht, maar ook niet goed
• leven volgens de natuurlijke orde
• natuur als geordend geheel (logos)
• gelijke benadering van alle mensen
• aanvaarding van het lot

p. 93

"Er was iemand die van zijn rijkdom afzag, er was iemand die zijn hand in het vuur stak, iemand die bleef lachen onder de handen van een folteraar, iemand die geen tranen stortte bij de begrafenis van zijn kinderen, iemand die zonder angst de dood tegemoet ging: want liefde, woede en begeerte roepen de gevaren op."

Bespreek in groepjes van 3/4

Wat voor overeenkomsten en verschillen zie je

tussen de filosofie van Epicurus en die van het stoïcisme?

Waar zou jij voor kiezen?

Plotinus

• 204-270 n.Chr.
• geboren in Egypte, geïnteresseerd in Perzische / Indiase filosofie
• geïnspireerd door Plato
• centraal concept: het Ene

Materiële wereld

• is relatief gezien het slechtste: de ziel is hier 'begraven' in het lichaam
• oorzaak van negatieve emoties en strijd
• maar: is ook een afschaduwing van de Ene en een geordend geheel

Neoplatonisme

• systematisering van Plato
• de wereld als emanatie van de Ene
• duidelijke hiërarchie (ordening)
• nadruk op mystiek: de ziel zoekt naar de Ene
• ook deugd speelt hierin een rol