De verlichting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Pruiken en Revoluties

1700-1800

Tijdbalk

Tijd van pruiken en revoluties 1700 - 1800

Tijd van Pruiken en Revoluties

Dit is tijdvak 7

Duurde van ... tot ...

Dit noemen we ook wel de ... eeuw

Kenmerkende aspecten TV7

• Rationeel optimisme en 'Verlicht denken' dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.
   
  
• Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse wijze vorm te geven (verlicht absolutisme).
  
  
• Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme.
  
• De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap.

Leerdoelen

• Ik kan het ontstaan van verlichte ideeën beschrijven en verklaren.
• Ik kan meerdere verlichte ideeën benoemen en uitleggen, waaronder de trias politica en het sociaal contract.

De Verlichting

Waarom was het al weken onrustig in Parijs in 1789?

1. De burgers moesten in lockdown
2. Lodewijk XVI begon een oorlog met Engeland
3. Hoge broodprijzen
4. De pest heerste in 1789

16e eeuw

17e eeuw

18e eeuw

Vroegmoderne         Periode

< Middeleeuwen

Moderne Periode >

Wetenschap-pelijke Revolutie: 

Verlichting: 

Renaissance:

nadenken, niet zomaar geloven.  

geloof in de vooruitgang.

waarneming & experiment.

Godsdienst

Sociaal

politiek

economisch

Een gewelddadige start van de Franse Revolutie

In 1789 hadden de Fransen gewoon genoeg van voedselschaarste en de sociale ongelijkheid in hun land. De ‘arrogantie’ van de adel en de luxueuze levensstijl in Versailles maakten de mensen nog bozer. In juli 1789 kwamen honderden Parijzenaars bijeen om voedsel te plunderen en vernietigde

voedsel opslagen, ziekenhuizen en wapenkamers. Op 14 juli bestormden ze de Bastille, een staatsgevangenis waar de regering munitie had opgeslagen. De bestorming van de Bastille wordt beschouwd als het begin van de Franse Revolutie.

Bestorming van de Bastille. Aan de rechter-onderzijde is de arrestatie van Bernard de Launay zichtbaar, de gouverneur van de Bastille.

Verlichting

Ancien régime

Eise Eisinga

Standen samenleving

privileges

Tolerantie

Geef per uitspraak aan of het over Verlichting gaat of niet.

Balthasar Bekker bestreed in zijn boek 'De betoverde weereld 'het geloof in demonen

Gilbert White observeerde en registreerde het weer, de trek van de vogels en het gedrag van zijn goudvissen in hun kom. 

Absoluut vorsten stelden dat God hen had aangesteld om over hun onderdanen te regeren.

Aan Lodewijk XIV wordt vaak de quote 'l'etat, c'est moi!' ("de staat, dat ben ik!") toegeschreven.

Verlichting

Verlichting

Geen Verlichting

Geen Verlichting

Welke uitspraken over de Verlichting zijn juist en welke onjuist? Sleep ze naar de goed plek 

Goed

Fout

In de stroming van de Verlichting stond het verstand centraal.

Het rationalisme ging tegen de Verlichting in.

Door de combinatie van geloof en wetenschap zou er vooruitgang komen.

Zet de kenmerken van de Verlichting in het Schema, twee per vakje

Sociaal

Godsdienst

Economie

Politiek

Scheiding kerk en staat

Vrijheid

Vrije handel

Scheiding der machten

Religieuze tolerantie

Eigenbelang

Gelijkheid

Volkssoevereiniteit

Vul de juiste woorden in.

Vóór de Verlichting geloofden mensen dat wat de ............................. , de ............................. en de gewoontes zeiden de waarheid was.

De mensen van de Verlichting vertrouwden alleen op hun ............................. en op het doen van ............................. onderzoek.

wetenschappelijk

verstand

kerk

koning

derde stand

Huisregels

• Ga naar Lessonup.io en meld je aan (of registreer je als je nieuw bent...)
• Ga naar de juiste "Room" en vul je eigen, echte naam in.

• VRAAG/ WOORDWEB? TELEFOON GEBRUIKEN! (hoera)
• GEEN VRAAG/ WOORDWEB? TELEFOON OMGEDRAAID OP JE TAFEL