2m - Les 6 - 2.2 Zuiveren stoffen en mengsels

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

JdW-kijkwijzer

Lesopbouw:

1. VOORAF: Startklaar, Voorkennis activeren, Formatief Handelen
2. INSTRUCTIE: Leerdoelgericht werken, Inclusieve didactiek, Concrete en herkenbare voorbeelden, Formatief Handelen
3. TOEPASSING: Actieve verwerking, Formatief handelen 
4. EVALUATIE: Afsluiting

Overzicht Periode #

• Thema:
• Benodigde lesmaterialen:

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7	Week 8	Week 9	Week 10	Week 11
...	...	...	...	...	...	...

Startklaar

• Schoolspullen op tafel: 
  Boek, laptop, JdW-map, etui 

Neem blz 49 voor je

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

Neem blz 49 voor je

Maak van 2.1 opgave 1, 2, 3, 5, 7, 9 en 11 (blz 49 en 50)

Noem de vier stofeigenschappen waaraan je een stof kunt herkennen.

Welke verschillen
kun je waarnemen?

      Leerdoelen

1. Je kunt het verschil aangeven tussen zuivere

stoffen en mengsels.

2. Je kunt oplossingen en suspensies onderscheiden.

3. Je kunt beschrijven hoe je stoffen kunt scheiden 

door middel van extraheren of filtreren.

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.   

Lees blz 53 t/m 55

Mengen

= Mixen

Mengsel

• De meeste stoffen in huis bestaan
  uit verschillende ingrediënten.
  
  
• Dit heet een mengsel.

Zuivere stoffen

• Als iets uit maar één stof bestaat, noem je dit een zuivere stof.

Oplossingen

• Je kunt een stof "laten verdwijnen" in een vloeistof. Dit heet een oplossing.
  
• Een oplossing kan wel een kleur hebben, maar je kunt er doorheen kijken.
• Suiker in thee

Suspensie

• Een troebel mengsel, bijvoorbeeld verf heet een suspensie.
  
  
• In de vloeistof zitten kleine poederdeeltjes verdeeld.
  
  
• Als een suspensie lang staat,
   zakken de poederdeeltjes
   naar de bodem.

Mengsels scheiden

• Een mengsel kun je scheiden (moleculen sorteren).
  
  
• Bij extraheren laat je sommige stoffen oplossen in bijvoorbeeld water.
  
  
• Bij filtreren filter je de vaste stof uit een vloeistof.

Oplossing

• Oplossing: wanneer een stof oplost in een oplosmiddel (meestal water)
• Een oplossing is altijd helder: je kan er doorheen kijken 
• Een oplossing kan kleurloos of gekleurd zijn

Suspensie

• Suspensie: kleine vaste stofjes die zweven in een vloeistof. 
• Een mengel is troebel: ondoorzichtig, je kan er niet doorheen kijken. 
• Een mengsel kan wit of gekleurd zijn.​
  

Mengsels

Extraheren

• Als je thee met water mengt, lossen de geur, kleur en smaakstoffen op in het water. De rest lost niet op.
  

Filtreren

• De koffie loopt door een filter.
   De prut blijft achter en
   heet het residu.
  
  
• De koffie in de kan heet
   het filtraat.

Zuurstof is een ...

1. Oplossing
2. Suspensie
3. Zuivere stof

Zeewater is een ...

1. Oplossing
2. Suspensie
3. Zuivere stof

Sinaasappelsap is een ...................., het blijft .................... 

goed gemengd, want de sliertjes in het vruchtvlees zakken .................... naar de bodem. 

Oplossing

Suspensie

Wel

Niet

Wel

Niet

Mayonaise is een ....

1. Oplossing
2. Suspensie
3. Zuivere stof

Kun je een oplossing scheiden door te filtreren?

1. Ja
2. Nee

In welk glas zit een suspensie?
In welke een oplossing? Leg uit!

Het 6e onderzoekje: Smurfenlimo

• Onderzoeksvraag:
   Zit er in smurfenlimonade blauwe kleurstof, of is het echt blauw?
  
  
• Benodigdheden:
   - Smurfenlimonade in reageerbuis met dop
   - Lege reageerbuis in rek
   - Trechter
   - Filterpapier
   - Norit
                                                     Pas op: Smurfenlimonade is giftig voor mensen!

Het 6e onderzoekje: Smurfenlimo

Uitvoering (en schrijf op):

1. Doe waarnemingen bij de smurfenlimo:
   geur, kleur. Is het een oplossing of suspensie?

2. Voeg norit toe en meng.

    Is het een oplossing of suspensie?

3. Filtreer het mengsel.

4. Doe waarnemingen bij het filtraat:
    geur, kleur. Is het een oplossing?

5. Schrijf een conclusie op de onderzoeksvraag:

    Zit er in smurfenlimonade blauwe kleurstof, of is het echt blauw?

Aan de slag

Checklist:

• Expliciete instructie voor toepassingsopdracht: wat, hoe, hoe lang, klaar?
• Afwisseling in oefentypes (herkneden van de lesstof)
• Eerst voordoen, daarna begeleidt inoefenen, vervolgens zelfstanding en weer samen (ik--wij-jij/jullie-wij)
• Het leren zichtbaar maken (zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode )
• Differentiëren waar nodig: heterogeen en flexibel.

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen

Aan de slag

Maak van 2.2 opgave 1 t/m 8 (blz 56 en 57)

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen

Afsluiting

Checklist:

• Zijn de leerdoelen behaald?
• Les in context plaatsen van de periode 
• Het leren en het gedrag samen evalueren
• Vooruitblikken adhv JdW-planner  

8. Afsluiting

De docent controleert in de slotfase van de les of de leerdoelen door alle leerlingen behaald zijn en plaatst de les in de context van de betreffende periode. De docent evalueert samen met de leerlingen het leren en het gedrag en blikt vooruit aan de hand van de JdW-planner. 

    Begrippen uit deze les

• ...
• ...
•  ...

Exit ticket