H9 Ontslag

• Arbeidsrecht
• MBO
• Studiejaar 3

H9 en 10 Ontslag 

Op welke manieren kan een arbeidsovereenkomst eindigen?

Gesloten stelsel van ontslagrecht

Nederland kent een gesloten stelsel van ontslagrecht, dat houdt in dat de arbeidsovereenkomst slechts op 4 manieren kan eindigen:

1. Beëindiging van rechtswege

2. Beëindiging met wederzijds goedvinden

3. Opzegging door wg (met toestemming van het UWV) of wn

4. Ontbinding door kantonrechter

Waar valt een ontslag op staande voet dan onder?

Ontslag op staande voet is bijzondere vorm van opzegging

1. Beëindiging van rechtswege

Houdt in dat de aovk eindigt omdat de wet dat zo bepaalt, dus vanzelf, automatisch, geen handeling voor vereist.

- Door dood wn

- Door intreden ontbindende voorwaarde, bijv. aovk eindigt door bereiken pensioenleeftijd (discutabel)

- Door afloop aovk voor bepaalde tijd

Wat gebeurt er met de aovk na de dood van de wg?

https://nos.nl/artikel/362339-chronologie-van-pensioenleeftijd-klm-vliegers

par. 10.3 De ketenregeling of 3x3-regel (art. 7:668a BW)

Een aovk voor bepaalde tijd wordt van rechtswege omgezet in een aovk voor onbepaalde tijd na

3 overeenkomsten (dus na 2 verlengingen ofwel de 4e aovk is onbepaalde tijd)

OF

3 jaar (dit was tot 2020 tijdelijk 2 jaar),

TENZIJ

de keten wordt doorbroken door een tussenpoos van 6 maanden of langer.

Voor BBL: lees art. 7:668a lid 10 BW

___1___ ___2___ ___3___ ___4___
Dit zijn 4 halfjaarcontracten.

Wanneer ontstaat een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd?

1. Vanaf aovk 2
2. Vanaf aovk 3
3. Vanaf aovk 4
4. Niet

___1___ ___2___ ___3___ ___4___
Het eerste contract is een jaarcontract, de volgende zijn contracten voor de bepaalde duur van twee jaar.

Wanneer ontstaat een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd?

1. Vanaf aovk 2
2. Vanaf aovk 3
3. Vanaf aovk 4
4. Niet

Als de derde arbeidsovereenkomst van Skip verlengd moet worden, geeft zijn wg aan dat de volgende via het uitzendbureau zal lopen.

Is die volgende een aovk voor onbepaalde tijd?

1. Ja
2. Nee

Draaideurconstructie mag niet

Dat betekent dat iemand niet tijdelijk op de loonlijst van een uitzendbureau mag worden geplaatst bijv. om te voorkomen dat er een onbepaalde tijd contract ontstaat. 

Dit is nl omzeiling van de ketenregeling. 

Als iemand een totaal andere functie gaat doen, dan is het een ander verhaal. 

Voor BBL: lees art. 7:668a lid 10 BW

Uitzondering bepaalde tijd ≥ 3 jr 

Aovk voor 3 jaar of langer mag 1 keer met max 3 maanden worden verlengd zonder dat een aovk voor onbepaalde tijd ontstaat.

Voor BBL: lees art. 7:668a lid 10 BW

Onderzoeker Otto heeft een tijdelijk contract van 4 jaar afgesloten met een wetenschappelijk instituut. Het onderzoeksproject is nog net niet afgerond en daarom wordt de aovk van Otto verlengd met 4 maanden.

Is die volgende een aovk voor onbepaalde tijd?

1. Ja
2. Nee

par. 10.2 Stilzwijgende verlenging aovk bepaalde tijd (art. 7:668 BW)

Als wordt doorgewerkt na afloop van de aovk voor bepaalde tijd, wordt deze stilzwijgend vanzelf verlengd met dezelfde duur als het vorige contract 

(dus half jaar contract wordt stilzwijgend verlengd met half jaar, jaarcontract met jaar), 

tenzij dit vorige contract langer was dan 1 jaar 

(dus 2 jaarcontract wordt verlengd met 1 jaar, want 1 jaar stilzwijgende verlenging is MAX).

Het jaarcontract van Michelle liep tot 1 december 2023. Als Michelle op 1 december aan het werk is, roept haar wg haar bij zich en geeft aan dat ze kan gaan, omdat haar aovk van rechtswege geëindigd is.

Moet Michelle gaan?

1. Ja, beëindiging van rechtswege houdt in dat geen opzegging nodig is
2. Nee, de aovk van Michelle is stilzwijgend verlengd met een jaar

par 10.2 Aanzegging (art. 7:668 BW)

Aovk bepaalde tijd loopt vanzelf af, maar moet wel worden AANGEZEGD. 

Aanzegging is niet hetzelfde als opzegging. Opzegging is een rechtshandeling. 

Aanzegging is het schriftelijk op de hoogte stellen van de wn over de niet-voortzetting van de aovk. Dit moet uiterlijk 1 maand voor de einddatum van de aovk.

Doet de wg dit niet of niet op tijd, is hij de wn een schadevergoeding schuldig. De hoogte daarvan is 1 maand loon of een deel daarvan. 

Aanzegging moet als het gaat om arbeidsovereenkomst voor een half jaar of langer. 

Opdrachten

Maak nu de bijbehorende opdrachten:

h10 1 - 8 + 14

2. Beëindiging met wederzijds goedvinden

Als partijen het eens zijn over de beëindiging van de arbeidsovereenkomst, kunnen zij samen afspreken/overeenkomen wanneer en onder welke voorwaarden deze eindigt. 

Dit alles volgens de regels van het contractenrecht: aanbod en aanvaarding. Die aanvaarding moet wel goed totstandkomen, daarmee wordt bedoeld dat er geen sprake mag zijn van een wilsgebrek, zoals misbruik van omstandigheden (als de wn bijv onder druk wordt gezet). 

Volgens oud-advocaat Pieterse moet bij een beëindiging met wederzijds goedvinden toch een rechter betrokken worden. Voor een zgn. pro forma ontbinding.

Heeft hij gelijk?

1. Ja, anders komt het WW-recht van de wn in het geding
2. Nee, maar wel moet er toestemming van het UWV worden gevraagd
3. Nee, een beëindiging met wederzijds goedvinden gebeurt zonder tussenkomst van rechter of UWV

par. 9.2 Eisen beëindiging met wederzijds goedvinden

Sinds 2015 moeten de afspraken per se worden opgenomen in een zgn. beëindigingsovereenkomst/vaststellingsovk. Dus dit moet schriftelijk. 

De wn heeft tevens een bedenktermijn van 14 dagen: binnen deze tijd kan hij elk moment onder de ovk uit, zonder opgave van reden. In de ovk zelf moet ook staan dat deze bedenktermijn geldt. 

Deze regels zijn DWINGENDRECHTELIJK. Dat betekent dat een beëindiging met wederzijds goedvinden zonder beëindigingsovereenkomst NIETIG is (dus vernietigd kan worden). 

3. Opzegging

Opzegging door wn: is eenvoudig, door schrijven briefje kan wn opzeggen. Deze moet wel rekening houden met de opzegtermijn (art. 7:672 BW). 

Lid 4: de opzegtermijn voor wn is standaard 1 maand. 

 

Art. 7:672 lid 4 BW luidt:
De door de werknemer in acht te nemen termijn van opzegging bedraagt één maand.

Dit lid is semidwingend van aard. Wat betekent dat?

1. Wg en wn mogen geen andere afspraken maken over de duur van de opzegtermijn
2. Wg en wn mogen schriftelijk andere afspraken maken over de duur van de opzegtermijn
3. De CAO-partijen mogen andere afspraken maken over de duur van de opzegtermijn

Langere opzegtermijn wn (art 7:672 lid 7 BW) 

Art. 7:672 lid 4 BW is semidwingend van aard, wat betekent dat bij schriftelijke ovk kan worden afgeweken, zie lid 7. 

De opzegtermijn voor wn mag echter nooit langer zijn dan 6 maanden en de opzegtermijn die dan geldt voor de wg moet ten minste het dubbele zijn van die van de wn. 

Dus als in de aovk staat dat de opzegtermijn voor wn 2 mnd is, moet die voor de wg zijn: 4 mnd. Verder mag de opzegtermijn voor de wg nooit korter zijn dan die voor de wn. 

SUMMA wil dat de opzegtermijn voor docenten 6 maanden is. Hoe lang moet de opzegtermijn voor SUMMA dan ten minste zijn?

1. Ook 6 maanden
2. 12 maanden
3. Dat ligt aan de duur van de aovk van de docent

Opzegging tegen het einde van de maand (art. 7:672 lid 1 BW)

Er moet worden opgezegd tegen het einde van de maand, tenzij anders afgesproken. 

Dat houdt in dat als ik vandaag 21 december 2023 opzeg, mijn aovk is beëindigd per 1 februari 2024. 

 

Docenten van SUMMA hebben een opzegtermijn van 3 maanden.
Als meester De Recht op 27 november 2023 opzegt, wanneer is zijn aovk dan geëindigd?

1. Op 27 februari 2024
2. Op 1 maart 2024
3. Op 27 maart 2024
4. Op 1 april 2024

Ontslagroutes voor werkgever

Beëindiging van de aovk door wg is alleen mogelijk als (art. 7:669 BW):

- er een redelijke grond (reden) voor ontslag is

- herplaatsing van de wn in een andere passende functie geen optie is

De routes liggen vast. De wetgever schrijft voor dat de UWV-procedure (opzegging) moet worden gevolgd bij:

- ontslag in verband met bedrijfseconomische redenen

- ontslag na twee jaar ziekte

De kantonrechtersprocedure (ontbinding) moet worden gevolgd bij:

- ontslag in verband met persoonlijke redenen, bijv. disfunctioneren of verstoorde arbeidsrelatie (bijv. ruzie met leidinggevende op werkvloer).

 

par. 9.4 Opzegging door wg

Kan alleen na het doorlopen van een ontslagprocedure bij het UWV. Het UWV moet toestemming geven om op te zeggen. 

Als de reden van ontslag is: 

- bedrijfseconomische redenen, of 

- langdurige arbeidsongeschiktheid (langer dan 104 wkn)

MOET deze UWV-route doorlopen worden (als de reden van ontslag anders is, moet de kantonrechter worden verzocht tot ontbinding van de aovk).

 

par. 9.6 UWV-procedure (art. 7:671a BW)

1. Aanvraag door wg: de wg moet een schriftelijk verzoek tot toestemming voor opzegging indienen bij het UWV. 

2. Reactie door wn: Het UWV stuurt dat door naar de wn, die mag reageren (zich verweren). 

3. Beoordeling door UWV: Het UWV moet beoordelen of de reden van opzegging redelijk is en of herplaatsing van de wn echt uitgesloten. Vervolgens wordt een besluit genomen: toestemming of weigering van toestemming. Dit besluit is 4 weken geldig.

4. Opzegging door wg: Binnen die 4 weken moet de wg dan schriftelijk opzeggen. Met inachtneming van de geldende opzegtermijn. De wg mag hier 1 maand vanaf halen (ter compensatie van de gevolgde procedure), maar er moet minstens 1 maand resteren.

 

Wg X heeft toestemming gekregen van het UWV om de aovk met wn Y op te zeggen. Wg X gaat ervan uit dat hiermee de aovk afgelopen is en heeft nagelaten om een opzeggingsbrief te sturen aan wn Y.

Heeft hij gelijk?

1. Ja, want wn Y heeft het besluit ook van het UWV ontvangen
2. Nee, zonder opzegging duurt de aovk voort

Opzegtermijn voor wg (art. 7:672 BW)

Opzegging in strijd met de geldende opzegtermijn (dus te kort of geen), is ONREGELMATIG.

Duur opzegtermijn voor wg is afhankelijk van lengte dienstverband (art. 7:672 BW).

• Bij aovk tot 5 jaar: 1 maand
• Tussen 5 en 10 jaar: 2 maanden
• Tussen 10 en 15 jaar: 3 maanden
• 15 jaar of langer: 4 maanden

Denk eraan dat er bij het volgen van een UWV-procedure 1 maand van de termijn mag worden afgehaald, zolang er maar 1 maand overblijft. 

 

Opzegverboden (art. 7:670/674/648) BW)

De wg moet zelf vaststellen of er een opzegverbod van toepassing is. De opzegverboden zijn opgenomen in art. 7:670 BW en 7:647 en 648 BW. Het belangrijkste is het opzegverbod tijdens 2 jaar ziekte. 

Wordt er toch opgezegd, dan is deze opzegging vernietigbaar. Dit ontslag is dan ONRECHTMATIG. 

 

Wat is FIFO??

Bedrijfseconomische redenen

Reorganisatie: wg gaat bedrijf veranderen, bijv. andere functies, minder functies etc.

Stel er moeten 5 van de administratief wns het veld ruimen. Wie moet de wg dan kiezen?

LIFO: last in, first out (in tegenstelling tot supermarkt FIFO). Hier geldt het anciënniteitsbeginsel: lengte aovk wordt beloond. Om te voorkomen dat alleen jonge mensen moeten gaan, geldt het zgn. afspiegelingsbeginsel. Wns worden eerst in leeftijdscategorieën ingedeeld en dan pas wordt LIFO toegepast.

10 administratief medewerkers, er moeten er 5 weg. Eerst adm mw in leeftijdscategorieen verdelen en dan LIFO toepassen:

15-25: 2 adm mw, hier 1 weg

25-35: 2 adm mw, hier 1 weg

35-45: 2 adm mw, hier 1 weg

45-55: 2 adm mw, hier 1 weg

55+: 2 adm mw, hier 1 weg

 

Wg wil wn ontslaan, omdat hij ondanks waarschuwingen steeds te laat blijft komen.

Welke ontslagroute moet de wg volgen? Let op de juiste benamingen!!

1.500:3=500x5=2.500

4. Ontbinding door kantonrechter

Verzoekschriftprocedure (art. 7:671b BW): 

• wg of wn (verzoeker) dient verzoekschrift in bij kantonrechter
• wederpartij (verweerder) mag hierop reageren in een verweerschrift
• vervolgens wordt er een mondelinge behandeling afgesproken (zitting) 
• ten slotte doet de rechter uitspraak (ontbinding/afwijzing verzoek/toekenning vergoeding)

Deze weg MOET worden gevolgd bij alle beëindigingen waaraan een persoonlijke reden ten grondslag ligt, bijv. disfunctioneren of verstoorde arbeidsrelatie. 

 (De weg van de UWV-procedure MOET worden gevolgd bij opzegging wegens bedrijfsorganisatorische of -economische omstandigheden of langdurige arbeidsongeschiktheid wegens ziekte, dus na 104 wkn.)

Geen advocaat nodig, omdat de procedure bij de KANTONRECHTER wordt gevoerd.

Deze gang naar de kantonrechter geldt ook als een soort van beroepsmogelijkheid na verlening van toestemming via UWV-procedure.

 

Transitievergoeding

Bedrag dat wg aan wn moet betalen bij einde aovk ter overbrugging van de tijd zonder werk, van werk tot werk. Dit geld kan bijv. worden gebruikt voor scholing.

Geen recht op bij: 

- zelf ontslag nemen door wn

- veroorzaken dringende reden (ontslag op staande voet)

- faillissement wg

Wel bij: afloop tijdelijk contract, per 1 januari 2020 zelfs bij beëindiging tijdens proeftijd.

Berekening transitievergoeding:

Duur aovk: voor elk gewerkt jaar: 1/3 van maandsalaris vergoeding

MAX: in 2023 € 89.000

 

Lotje werkte 5 jaar bij de Bijenkorf. Zij verdiende 1.500 per maand. Bereken de hoogte van de transitievergoeding.

1.500:3=500x5=2.500

Pietje werkte 12 jaar bij Philips. Hij verdiende 3.000 per maand. Bereken de hoogte van de transitievergoeding.

3.000:3=1.000x12=12.000

Overgang van onderneming

Bij overgang van onderneming (fusie of overname) blijft de aovk van de wn in stand:

- de nieuwe wg moet de wns overnemen, en 

- er geldt een opzegverbod bij overgang van onderneming

 

Ontslag op staande voet

Is een bijzondere vorm van opzegging. Bijzonder omdat er geen rekening hoeft te worden gehouden met het algemeen opzegverbod (dus wg hoeft UWV niet om toestemming te vragen) en bijzonder omdat er geen rekening hoeft te worden gehouden met de geldende opzegtermijnen. De arbeidsovereenkomst eindigt namelijk met onmiddellijke ingang als er sprake is van een dringende reden.

Wat is een dringende reden? (Acuut, ernstig) Art. 7:678 BW geeft een niet-limitatieve opsomming van dringende redenen voor de wg, art. 7:679 BW geeft voorbeelden van dringende redenen voor de wn. Niet-limitatief houdt in dat het slechts voorbeelden zijn, er kunnen ook andere redenen worden aangevoerd voor ontslag op staande voet.

Vb: diefstal, mishandeling, grove belediging, misleiding, dronkenschap etc. Het moet gaan om een daad, eigenschap of gedraging die zodanig is dat voortzetting van de aovk in redelijkheid niet kan worden gevergd.

 

OOSV vervolg

Let op: zowel wg als wn kan op staande voet ontslag geven dan wel nemen.

De gevolgen van een oosv door wg zijn vergaand: de aovk eindigt direct, dus geen loonbetaling meer, verder vervalt ook het recht op WW (want verwijtbaar werkloos).

Oosv kan op 2 manieren worden aangevochten door de wn, 2 standpunten:

1. Er was geen dringende reden, dus er was voor ontslag procedure vereist, algemeen opzegverbod is geschonden en beëindiging is ONRECHTMATIG

2. De wg heeft de opzegtermijn niet in acht genomen, dus beëindiging is ONREGELMATIG

 

Onderscheid onrechtmatig en onregelmatig

Onrechtmatig ontslag is ontslag in strijd met algemeen (zonder toestemming UWV) of bijzonder (bijv. tijdens 2 jaar ziekte) opzegverbod. Dit ontslag is vernietigbaar, dus bij inroepen vernietigbaarheid wordt ontslag met terugwerkende kracht ongedaan gemaakt.

Onregelmatig ontslag is ontslag gegeven in strijd met de opzegtermijnen, dus zonder toepassing opzegtermijn of te korte opzegtermijn. Het ontslag wordt dan niet ongedaan gemaakt, maar de wn heeft recht op schadevergoeding (ter hoogte van de gemiste opzegtermijn), de wg is schadeplichtig.

Welke manier de wn kiest, is afhankelijk van zijn positie. Het zijn strategische zetten. 

Bij 1 wordt gesteld: de aovk is vernietigbaar, dus loopt nog altijd door en wn moet komen werken zodra wg daar om vraagt (onrechtmatig ontslag).

Bij 2 legt de wn zich neer bij het ontslag, hij wil alleen schadevergoeding voor de niet-uitbetaalde opzegtermijn (onregelmatig ontslag).

 

Opdrachten

Nu maken: resterende vragen h9