Par. 5.1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 5

Paragraaf 1: De Renaissance

Programma 

1. Terugblikvraag (5 min.)

2. Uitleg: Renaissance en humanisme (15 min.) 

3. Zelf aan de slag (rest van de les) 

Lesdoelen 

• Je kent de belangrijkste culturele verschillen tussen de late middeleeuwen en de renaissance 
• Je kunt uitleggen wat de renaissance is en hoe het ontstond 
• Je kunt aangeven welke effecten de renaissance had op het wereldbeeld en het mensbeeld in de vroegmoderne tijd  
• Je kunt aangeven welke effecten de renaissance had op de kunst in de vroegmoderne tijd  

§ 5.1 De renaissance

Kenmerkend aspect:

• Het veranderende mens- en wereldbeeld en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling
  
• Hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de Klassieke Oudheid 

Noem zoveel mogelijk kenmerken van de Klassieke (Grieks-Romeinse) kunst

§ 5.1 De renaissance

• 
  

• Renaissance = wedergeboorte klassieke oudheid.
• 15e eeuw: Ontstaan renaissance in Noord-Italiaanse steden
• Er ontstaat een nieuwe bovenlaag van handelaren en bankiers met een nieuw 'levensgevoel'
• Handelaren wilde genieten van het leven + hun rijkdom en succes tonen: gebruiken hiervoor klassieke kunst, kunstenaars en Humanisten. 
• Door handel met Noord-Europa verspreidt dit naar vooral Vlaanderen (Handelscentra) 

§ 5.1 De renaissance

§ 5.1 De renaissance

• 
  

Waarom ontstaan in Italië: 

1. Politieke oorzaak: Italiaanse steden waren zelfstandig (geen staatsvorming): daardoor konden handelaren succesvol en rijk worden 

2. Economische oorzaak: gunstige ligging en handel met Midden-Oosten en Vlaamse steden: Handel maakte rijk en islamitische handelaren namen klassieke kunst mee. 

3. Geografische oorzaak: In Italië was nog veel klassieke kunst aanwezig. 

4. Militaire oorzaak: Verovering van Constantinopel door islam (1453) 

§ 5.1 De renaissance

§ 5.1 De renaissance

• 
  

Gevolgen Renaissance:

• Levensmotto verandert van 'memento mori' in 'carpe diem'
• Er ontstaat nieuwe aandacht voor klassiek erfgoed
• Belangrijke rol voor humanistische geleerden: zij bestudeerden werken uit de oudheid kritisch
• Humanisme werd onderdeel van opvoeding van gegoede burgerij
• Homo universalis als opvoedingsideaal: De mens die zich op zoveel mogelijk gebieden ontwikkelt, die nieuwsgierig is: Ontdekkingen en ontdekkingsreizen

§ 5.1 De renaissance

Kunst: Middeleeuwen

1. Geen rekening gehouden met: symmetrie, verhoudingen en perspectief

2. Kunstenaar niet belangrijk

3. Religieuze onderwerpkeuze

Kunst: Renaissance  

1. symmetrie, verhoudingen en perspectief belangrijk

2. Kunstenaar centraal: vaak te zien op kunstwerk

3. Meer variatie in onderwerpkeuze. 

§ 5.1 De renaissance

• 
  

§ 5.1 De renaissance

Kunst

Zijn de afbeeldingen op de vorige pagina middeleeuws of uit de renaissance? Leg je antwoord uit

Kies het goede vak

Renaissance

Middeleeuwen

Muziek

CARPE DIEM

MEMENTO MORI

Leg in een aantal zinnen uit waarom het volgende kenmerkende aspect bij de renaissance past: Het veranderende mens- en wereldbeeld en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling

Leg in een aantal zinnen uit waarom het volgende kenmerkende aspect bij de renaissance past: Hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de Klassieke Oudheid

Leg aan de hand van drie elementen uit de bron op de vorige pagina uit waarom het hieronder weergegeven schilderij typerend is voor de Renaissance (3P)