havo 4 8.2 dl1

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

8.2 

Koolstofkringloop 

Wat gaan we doen?

Herhaling voedselketen 

Paragraaf 8.2: Koolstofkringloop en andere kringlopen

Koolstofkringloop test 

Zelfstandigwerken 

Leerdoelen 

Na deze les kan je:

• Het beschrijven en benoemen van de snelle koolstofkringloop
• De rol van consumenten, producenten en reducenten beschrijven in kringlopen

organische stoffen 

organsiche stoffen 

organische stoffen 

anorganische stoffen 

Welke elementen zitten altijd in organische stoffen?

1. H en O
2. alleen O
3. Altijd C, H en vaak O
4. Altijd C, H en O

Waarom zit er altijd C en H in een organische stof?

1. Omdat C en H samen energie kunnen opslaan
2. Omdat C en H de enige belangrijke elementen zijn
3. Omdat er tussen een C en H verbinding geen energie zit
4. Omdat een consumenten een C H kunnen verbreken

Wat is een organische stof?

1. Olie
2. CO2
3. ijzer
4. Mineraal water

Waarom is CO2 een anorganische stof?

1. Het komt voor in niet- levende organisme
2. Het bevat koolstof
3. Het bevat zuurstof
4. Het bevat geen waterstof

Koolstofkringloop 

• Snelle koolstofkringloop 
• Langzame koolstofkringloop (volgende les)

Koolstofkringloop 

Wat weet je tot nu toe over de koolstofkringloop?

Waarom hebben wij koolstof nodig?

Vitamine C

vitamine C

Vitamine c zit in collageen; goed voor je huid

CO2

Niet altijd zijn reducenten nodig

Glucose C6H12O6

(in banaan)

Tijdens bewegen dissimilatie in je lichaam

Glucose (C6H12O6) + 6 O2 = 6 CO2 + 6 H2O + 38 ATP

De plant doet fotosynthese

CO2  + H2O (+zonlicht) = glucose + O2  

via ademhaling komt het in de lucht

Snelle koolstofkringloop 

Andere kringlopen 

Stikstofkringloop (N)

Fosforkringloop (P) 

Zwavelkringloop (S)

Bij deze kringlopen zijn reducenten altijd nodig!

Kringlopen

Stikstof (N)

Fosfor (P)

Zwavel (S)

Deze mineralen (voedingstoffen) worden opgenomen via de wortels

Als voedingsstof voor de plant: Nitraat (NO₃⁻)

Als voedingsstof voor de plant: Fosfaat (PO43-)

Als voedingsstof voor de plant: Sulfaat (SO₄²⁻) 

Element:

Stikstof (N) 

zit in eiwitten, DNA, Enzymen 

Fosfor (P) 

zit in ATP (adenosinetrifosfaat), Celmembranen (fosfolipiden)

Zwavel (S) 

zit in haren, nagels, huid

Wordt opgenomen door de plant als voedingsstof (mineraal):

Nitraat (NO₃⁻)

Monowaterstoffosfaat (HPO₄²⁻)

Waterstoffosfaat (H₂PO₄⁻)

Sulfaat (SO₄²⁻) 

Kringlopen 

Reducenten breken organisch materiaal af tot CO₂, H₂O en mineralen (met o.a. N, S, P).

Producenten nemen deze elementen op als:

N als nitraat (NO₃⁻) 

S als sulfaat (SO₄²⁻)

P als fosfaat (H₂PO₄⁻ / HPO₄²⁻)

→ En gebruiken ze bij voortgezette assimilatie.

Consumenten eten producenten en krijgen zo N, S en P binnen.

Wat maken producenten bij voortgezette assimilatie o.a. ?

1. Zuurstof
2. Glucose
3. Eiwitten
4. Nitraat

Welke organisme dragen bij aan de productie van CO2?

1. Consumenten
2. Producenten en consumenten
3. consumenten en reducenten
4. consumenten, producenten en reducenten

Bij welk proces komt CO2 vrij?

1. Voortgezette assimilatie
2. Dissimilatie van uitwerpselen
3. Fotosynthese
4. Opname van nitraat

Huiswerk

opgaves 14 t/m 17

Leerdoelen

Na deze les kan je:

• Het beschrijven en benoemen van de snelle koolstofkringloop
• De rol van consumenten, producenten en reducenten beschrijven in kringlopen

leerdoelen check