Leesvaardigheid_havo4_oefentoets

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Waarom heb je de oefentoets wel/niet gemaakt?

Hoe vind je het onderwerp van een tekst?

1. Lees titel, inleiding en slot
2. Lees titel, tussenkopjes en kijk plaatjes
3. Lees de hele tekst
4. Lees titel, inleiding, middenstuk en slot

vraag 1: wat is onderwerp van de tekst?

Kijk voor het antwoord naar de titel en het slot van de tekst:

1. De titel luidt: Sinterklaasjournaal is zoveelste verruwing van jeugdcultuur

    Het Sinterklaasjournaal wordt dus als voorbeeld gebruikt om aan te tonen dat de

    jeugdcultuur verruwt.

2. In het slot staat:

maar voor kinderen is het gewone leven al bijzonder en spannend genoeg. Kinderen zijn gevoelsmatig niet afgestompt.

En: het onze taak kinderen subtiele, beschaafde verhalen voor te schotelen.

>>> Het antwoord is dus: de verruwing van de jeugdcultuur (2p)

Hoe vind je het standpunt van de schrijver?

1. Lees de hele tekst
2. Kijk naar de signaalwoorden die horen bij een standpunt
3. Gebruik de want en dus-regel
4. Zoek de signaalwoorden die horen bij een standpunt of denk deze erbij als dat kan

Vraag 2: noteer het standpunt

‘Ik weet nog goed hoe ik als vijfjarige trillend naar voren liep om bij die ontzagwekkende man op schoot te mogen zitten – en ik was heus niet bang uitgevallen. Volgens mij zijn kinderen nu, 35 jaar later, niet wezenlijk anders. Mijn zoontje van vijf gilt het uit als hij ‘s avonds een Piet tussen de berkenboompjes voor ons huis denkt te zien.’ (alinea 2).

Hier is dat dus: 

Volgens mij zijn kinderen nu, 35 jaar later, niet wezenlijk anders. 

Vraag 3: welke drogreden is 'Volgens mij zijn kinderen 35 jaar later, niet wezenlijk anders.'

1. cirkelredening
2. onjuist beroep op autoriteit
3. overhaaste generalisatie
4. verkeerde vergelijking

Antwoord C (overhaaste generalisatie  is het juiste antwoord. 

Ze zegt: Volgens mij zijn kinderen nu, 35 jaar later, niet wezenlijk anders.

Ze zegt dus dat ALLE kinderen van VROEGER en NU allemaal hetzelfde reageren.

Hoe vind je het argument bij een standpunt?

1. naar signaalwoorden kijken
2. tekst goed lezen
3. met behulp van de 'want' en 'dus'-truc
4. Kijken naar de context

Vraag 4

‘Het is dus niet verstandig dat een actualiteitenprogramma deze stressfactor van kinderen nog meer aanzwengelt.’ (alinea 2) Noteer het argument dat de schrijfster daarvoor geeft. (2p)

Het is dus niet verstandig dat een actualiteitenprogramma deze stressfactor van kinderen nog meer aanzwengelt’

 …. want

Kleine kinderen zijn van zichzelf al hyper genoeg rond Sinterklaas. (2p)

Wat is een subjectief argument?

1. argument gebaseerd op feiten
2. argument gebaseerd op mening of persoonlijke ervaringen

Vraag 5

Argument: Kleine kinderen zijn van zichzelf al hyper genoeg rond Sinterklaas.

Er worden voor deze uitspraak geen controleerbare feiten gegeven, dus het is een

subjectief argument (1p)

Aan welke signaalwoorden kun je standpunten herkennen

1. Overigens
2. Waardoor
3. Dus
4. Want

Vraag 6

‘Het is dus niet verstandig dat een actualiteitenprogramma deze stressfactor van kinderen nog meer aanzwengelt.’ (alinea 2)

Aan welk signaalwoord kun je het standpunt herkennen? (1p)

Aan het woordje dus, dus… (1p)

Vraag 7: welke drogreden herken je hier?
‘Vanzelfsprekend kunnen de meeste Nederlanders hun tijd en geld wel beter besteden, maar feit is dat kinderen tegenwoordig onevenredig veel Sinterklaasstress te verwerken krijgen.’ (alinea 3)

1. bespelen van het publiek
2. onjuist beroep op autoriteit
3. ontduiken van bewijslast
4. verkeerde vergelijking

Vraag 7

‘Vanzelfsprekend kunnen de meeste Nederlanders hun tijd en geld wel beter besteden, maar feit is dat kinderen tegenwoordig onevenredig veel Sinterklaasstress te verwerken krijgen.’ (alinea 3)

  A bespelen van het publiek .  

Dat kan je zien aan de woorden ‘vanzelfsprekend’(je doet alsof dit niet meer dan logisch is) en onevenredig veel stress. Deze woorden zijn gekozen met als doel het publiek ervan te overtuigen dat het zo is. Er wordt op gevoel gespeeld.

Vraag 8

Het elfjarig bestaan van het Sinterklaasjournaal doet een succesformule vermoeden, maar in de praktijk is het programma totaal ongeschikt voor kinderen. Voor hen die nog in Sinterklaas geloven, is het onbegrijpelijk, verwarrend en verontrustend. Voor hen die het wel volgen, is het oninteressant.

Het programma is totaal ongeschikt voor kinderen.

Voor hen die nog in Sinterklaas geloven, is het onbegrijpelijk, verwarrend en verontrustend.                                 Voor hen die het wel                                                                                                                                                                                                                      volgen is het oninteressant.

Vraag 9: Van welke argumentatiestructuur is hier sprake?

1. enkelvoudige
2. meervoudige
3. nevenschikkende
4. onderschikkende

Vraag 10

‘De traditionele manier waarop het Sinterklaasfeest dertig jaar geleden werd gevierd, was veel meer afgestemd op de behoeften van kinderen – mogelijk omdat ouders toen nog meer deel uitmaakten van de wereld van hun kinderen.’ (alinea 6) 

Zet deze argumentatie in een blokjesschema. (2p)

De traditionele manier waarop het Sinterklaasfeest dertig jaar geleden werd gevierd, was veel meer afgestemd op de behoeften van kinderen.

mogelijk omdat ouders toen nog meer deel uitmaakten van de wereld van hun kinderen

Vraag 11: Van welke argumentatie is hier sprake?

1. op basis van feiten
2. op basis van normen en waarden
3. op basis van nut
4. op basis van vermoedens

Vraag 11

D argumentatie op basis van vermoedens is het juiste antwoord:

Er staat: Mogelijk omdat… en daaruit spreekt een vermoeden.

Vraag 12

‘Het Sinterklaasjournaal gaat volledig in tegen de kinderlijke behoefte aan herkenning, harmonie en vastigheid. Het is elke keer anders, er gaat van alles mis en er is altijd wel een of ander conflict dat moet worden uitgevochten.’ (alinea 7)

   Zet deze argumentatie in een blokjesschema. (4p)

Het Sinterklaasjournaal gaat volledig in tegen de kinderlijke behoefte aan herkenning, harmonie en vastigheid. (mening)

Het is elke keer anders.                Er gaat van alles mis.                   Er is altijd wel een of ander conflict

                                                                                                                       dat moet worden uitgevochten.

Vraag 13: Van welke argumentatiestructuur is hier sprake?

1. enkelvoudige
2. meervoudige
3. nevenschikkende
4. onderschikkende

Vraag 14

 ‘De moderne cultuur voor kinderen op televisie en in boeken is het laatste decennium

  in rap tempo ruwer en schreeuweriger geworden.’ (alinea 8)

Bij welk standpunt is dit een argument? (2p)

Het Sinterklaasjournaal staat lang niet alleen in zijn hyperactiverende effect op kinderen

want

‘De moderne cultuur voor kinderen op televisie en in boeken is het laatste decennium

 in rap tempo ruwer en schreeuweriger geworden.’

Vraag 15

‘De moderne cultuur voor kinderen op televisie en in boeken is het laatste decennium in rap tempo ruwer en schreeuweriger geworden.’ (alinea 8)

Formuleer het argument dat deze uitspraak ondersteunt. (2p)

Formuleren betekent dat je een eigen standpunt moet bedenken; dat staat niet letterlijk in de tekst.

want

de tv-serie Barbapapa is sinds de update ook veel ruwer geworden.

Het voorbeeld van de tv-serie wordt hier als argument gebruikt voor het standpunt: boeken en tv-series zijn schreeuweriger en ruwer geworden.

Vraag 16: Van welke type redenering is hier sprake?

1. op basis van kenmerken
2. op basis van een vergelijking
3. op basis van voor- en nadelen
4. op basis van een voorbeeld

Vraag 16

D een redenering op basis van een voorbeeld

De tv-serie Barbapapa wordt gebruikt als voorbeeld bij de uitspraak dat de moderne cultuur voor kinderen (boeken en tv-series) ruwer en schreeuweriger zijn geworden.

Vraag 17: Zet de argumentatie in een schema

De impact van de moderne cultuur voor kinderen is enorm en met alle moderne media nauwelijks meer uit het dagelijks leven te weren. Daarom is de verruwing daarvan ook onwenselijk, voor kinderen en voor ouders. Omdat ouders hun kinderen liever een harmonieus vriendelijk verhaal voorlezen, maar ook omdat de verruwing ertoe bijdraagt dat kinderen het normaal gaan vinden elkaar uit te schelden en bij elke tegenslag emotioneel te exploderen. In de Randstad is het ondertussen heel normaal dat lieve welopgevoede kinderen elkaar teringnerd noemen.

Vraag 17: Zet de argumentatie in een schema

Daarom is de verruwing daarvan ook onwenselijk, voor kinderen en voor ouders. 

De impact van de moderne                         Omdat ouders hun kinderen               omdat de verruwing

cultuur voor kinderen is                                 liever een harmonieus                          ertoe bijdraagt dat 

enorm en met alle moderne media          vriendelijk verhaal voorlezen             kinderen het normaal

nauwelijks meer uit het dagelijks                                                                                        gaan vinden elkaar                                                                                                                                                                  uit te schelden en bij                                                                                                                                                                elke tegenslag                                                                                                                                                                            emotioneel te                                                                                                                                                                              exploderen.

                      

Vraag 18: Van welke argumentatiestructuur is hier sprake?

1. enkelvoudige
2. meervoudige
3. nevenschikkende
4. meervoudig onderschikkende

Vraag 19: Van welke argumentatie is hier sprake?
Alinea 12: Het zou fijn zijn als de producenten van moderne cultuur kinderen weer zouden verblijden met harmonieuze verhalen. Kinderen vinden dat heus niet saai of ouderwets. Dat is een volwassen idée fixe. Kinderen hebben alleen maar last van dat overspannen gedrag van volwassenen.

1. op basis van autoriteit
2. op basis van feiten
3. op basis van nut
4. op basis van vermoedens

Wat voor tekstverband geeft het signaalwoord 'maar' aan?

1. tegenstellend
2. redengevend
3. oorzakelijk
4. chronologisch

Wat voor tekstverband geeft het signaalwoord 'waardoor' aan?

1. tegenstellend
2. redengevend
3. oorzakelijk
4. chronologisch

Wat voor tekstverband geeft het signaalwoord 'daardoor' aan?

1. tegenstellend
2. redengevend
3. oorzakelijk
4. chronologisch

Wat voor tekstverband geeft het signaalwoord 'omdat' aan?

1. tegenstellend
2. redengevend
3. oorzakelijk
4. chronologisch

Wat voor tekstverband geeft het signaalwoord 'daarom' aan?

1. tegenstellend
2. redengevend
3. oorzakelijk
4. chronologisch

Vraag 21: Van welke tekststructuur is er sprake bij de tekst Sinterklaasjournaal is zoveelste verruwing van jeugdcultuur?

1. verklaringsstructuur
2. probleem/oplossingsstructuur
3. voor- en nadelenstructuur
4. argumentatiestructuur

Vraag 23: Wat is de hoofdgedachte van de tekst? 

Het sinterklaasjournaal moet meer afgestemd worden op de behoefte van de kinderen; verruwing en sensatie horen daar niet bij, het gewone leven is al spannend genoeg.