Les 2 - H2 werkwoordelijk gezegde

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo lwoo, vwo
• Leerjaar 1

Les 2 - H2 werkwoordelijk gezegde

Tweede uur vandaag

• Hoofdstuk 2: werkwoordelijk gezegde
  
  

• proefwerk redekundig ontleden H1 t/m H6 en De Brug 'grammatica'.

Lesdoel

Je leert over het werkwoordelijk gezegde in zinnen zodat je ze kunt herkennen.

Het werkwoordelijk gezegde (wg)

Dit zinsdeel is een uitbreiding op de persoonsvorm (pv) en zegt wat iemand 'doet' of wat er 'gebeurt'. 

                           
                         

Het werkwoordelijk gezegde (wg)

Het werkwoordelijk gezegde is: 

• de persoonsvorm plus andere werkwoorden in de zin.
• Alleen de persoonsvorm verandert als enkelvoud meervoud wordt of als de tijd (tegenwoordige en verleden tijd) verandert.

Het werkwoordelijk gezegde (wg)

Het werkwoordelijk gezegde is: 

• de persoonsvorm en andere werkwoorden in de zin.

Wachtend op de bus/ ging/ Ellen/ alvast/ haar geschiedenistoets/ leren.

pv= ging

ow= Ellen

wg= ging leren

*Wachtend is een onvoltooid werkwoord en hoort NIET bij het werkwoordelijk gezegde!

• het woord te als het voor een werkwoord staat.
• de woorden aan als ze voor een werkwoord staan.
• beide delen van een gesplitst (scheidbaar) werkwoord.
  Vb. 'zwaait uit' komt van het werkwoord 'uitzwaaien'.
• Alleen de persoonsvorm verandert als enkelvoud meervoud wordt of als de tijd (tegenwoordige en verleden tijd) verandert.

Het werkwoordelijk gezegde (wg)

Het werkwoordelijk gezegde is: 

• het woord te of aan het voor een werkwoord staat.

Achter zijn villa/ ligt/ de beroemde acteur/ in een hangmat/ te lezen.

pv= ligt

ow= de beroemde acteur

wg= ligt te lezen

Het werkwoordelijk gezegde (wg)

Het werkwoordelijk gezegde is: 

• het woord te of aan het voor een werkwoord staat.

Enkele brugklassers/ waren/ op het schoolplein/ aan het basketballen.

pv= waren

ow= enkele brugklassers

wg= waren aan het basketballen

Het werkwoordelijk gezegde (wg)

Het werkwoordelijk gezegde is: 

• beide delen van een gesplitst (scheidbaar) werkwoord.

Vb. 'zwaait uit' komt van het werkwoord 'uitzwaaien'.

De voorzitter van de club/ reikt/ de prijzen/ uit.

pv= reikt

ow= de voorzitter van de club

wg= reikt uit

Het werkwoordelijk gezegde (wg)

Het werkwoordelijk gezegde is soms een werkwoordelijke uitdrukking!

Uit vrees voor een arrestatie/ kozen/ de demonstranten/ het hazenpad.

pv= kozen

ow= de demonstranten

wg= kozen het hazenpad

'Het hazenpad kiezen' is een uitdrukking voor 'vluchten' en dus een wg!

Klassikaal maken opdracht 8

Noteer de antwoorden in je schrift van opdracht 8 (blz. 250)

Antwoorden opdracht 8 (blz. 250)

Opdracht 8

1. heeft getest

2. voegen toe

3. bevat

4. kunnen maken

5. moet rijzen

6. mogen ontbreken

Zelf aan de slag

Maak zelf (!) zonder overleg opdracht 2 en 3 op blz. 59.

Klaar? Maak dan opdracht 4. Dit is huiswerk!

Antwoorden opdracht 2 (blz. 59)

Vetgedrukt = onderwerp 
Onderstreept = werkwoordelijk gezegde

a. Onze nieuwe hond (ow) loopt geregeld weg.

b. Al de hele middag zijn de jongens (ow) aan het vissen in de sloot.

c. In zijn hangmat ligt Achmad uit Bagdad (ow) zijn dagblad te lezen.

Vervolg antwoorden opdracht 2 (blz. 59)

d. De meeste leerlingen (ow) kijken al weken uit naar de kerstvakantie.

e. Gelukkig bleek Sinterklaas (ow) op tijd te arriveren in Middelburg.

f. In de achtertuin was Melchior (ow) de struiken aan het snoeien.

Antwoorden opdracht 3 (blz. 59)

De persoonsvormen zijn onderstreept!

a. De leerlingen/ hebben/ de nieuwe docent Frans/ geregeld/ op de kast gejaagd.

ow = De leerlingen

wg = hebben op de kast gejaagd

b. Bij zijn dertigste inbraak / liep / de crimineel / uiteindelijk / tegen de lamp.

ow = de kleine crimineel

wg = liep tegen de lamp

c. Na de nederlaag / stak / de trainer / zijn speelsters / een hart onder de riem.

ow = de trainer

wg = stak een hart onder de riem

Vervolg antwoorden opdracht 3 (blz. 59)

De persoonsvormen zijn onderstreept!

d. Cabaretiers / mogen / graag / de draak steken / met bekende landelijke politici.

ow = Cabaretiers

wg = mogen de draak steken

e. Op de toets / werden / de brugklassers / stevig / aan de tand gevoeld.

ow = de brugklassers

wg = werden aan de tand gevoeld

f. Na de fraude / bleek / de directeur / met de noorderzon / vertrokken / te zijn.

ow = de directeur

wg = bleek met de noorderzon vertrokken te zijn

Antwoorden opdracht 4 (blz. 59)

Vervolg antwoorden opdracht 4 (blz. 59)