9 lesplannen Mediawijsheid

Voor kinderen op de basisschool is de aanwezigheid van internet en digitale media vanzelfsprekend. Ze bewegen zich vol vertrouwen in de online wereld en ze maken zich nieuwe apps snel eigen. Het aanleren van mediawijze vaardigheden gebeurt vaak spelenderwijs en in hun vrije tijd: gewoon door te proberen. Toch moet het belang om kinderen te helpen bij het mediawijzer worden niet worden onderschat. Want hoe handig de basisschoolkinderen ook mogen zijn, mediawijsheid doen ze niet als vanzelf op. En van hun kinderrechten in de online wereld, zijn ze veelal niet op de hoogte. Kinderen moeten begrijpen hoe ze de huidige technologie kunnen gebruiken om toekomstige problemen op te lossen én weten welke rechten hun daarbij beschermen om voorbereid te zijn op hun werkzame leven in de maatschappij. Dit project helpt hen daarbij.

Vijf digibordlessen in LessonUp, vindbaar in dit lesplan en op het kanaal van FutureNL. Projectboek voor de leerlingen, als PDF beschikbaar om te printen en kopiëren. Per les een lesoverzicht, als PDF beschikbaar. Met de lesdoelen en een toelichting per slide voor de leerkracht. ProjectoverzichtBekijk hier het projectoverzicht waarin alle leerdoelen staan.

In deze les draait het om een eerste kennismaking met kinderrechten. Wat zijn kinderrechten? En beschermen deze rechten kinderen ook in de digitale wereld? De kinderen werken in groepjes. Ze kiezen een van de tien kinderrechten uit het VN-Kinderrechtenverdrag die belangrijk zijn als je online bent en bedenken daar quizvragen bij. Vervolgens kiezen ze twee quizvragen waarmee ze de quiz gaan spelen. Het kind dat de vraag heeft bedacht presenteert de vraag tijdens het spelen van de quiz. In het eerste deel van de les worden de kinderrechten van het internationale Kinderrechtenverdrag besproken. Bedenk vooraf welke onderwerpen je niet zou willen bespreken met de klas omdat ze gevoelig liggen. De onderwerpen zijn: gescheiden ouders, gevluchte gezinnen die van elkaar gescheiden worden, kinderen die niet mee kunnen doen door armoede en kinderen die niet naar school gaan. Ligt een onderwerp gevoelig in de klas? Sla dan de dia’s die hierover gaan over. Bekijk de filmpjes hoe je dat doet. Je kunt dia's overslaan vanuit het lesplan of vanuit de les.Nodig voor de les DigibordPer tweetal of groepje een computer, tablet of mobiel voor het bekijken van informatie over kinderrechten. Lesoverzicht

Voor handige tips & tricks en instructiefilmpjes --> kijk op:www.expeditiemicrobit.nl

In deze les gaan de leerlingen met hulp van de micro:bit bewegen in de klas. Een tosser, een reactiesnelheid- spel en dansen met de micro:bit zijn een paar activiteiten waar ze mee aan de slag gaan. De leerlingen worden uitgedaagd om zelf ook toffe ideeën te bedenken met de micro:bit.De les heeft zowel doe- als praatopdrachten en is daardoor afwisselend en interactief.Totale duur: minimaal 1 uur. Gemiddeld maken leerlingen twee opdrachten per uur.Doel van de lesLeerlingen leren wat een micro:bit is en hoe je deze programmeert.Leerlingen ervaren dat samenwerken leuk en leerzaam is.De leerling kan bij een probleem een computerprogramma schrijven dat het probleem simuleert (computational thinking).De leerling kan een variabele maken en gebruiken in een algoritme (computational thinking).Binnen wetenschap en techniek werk je aan de volgende competenties rondom vaardigheden en houding: willen weten, begrijpen, innovatief zijn en reflecteren en werken met gereedschap.BenodigdhedenDe digi-klooikoffer (inclusief micro:bit) per tweetal.Voor de leerlingen per tweetal het lesboekje ‘De Micro:spelen’ (zit in de digi- klooikoffer).Computers met internetverbinding.Groot stuk karton per tweetal (A4-formaat).2 rollen aluminiumfolie.Plastic bekertjes.Koptelefoon, boxen e.a. (eventueel om de micro:bit op aan te sluiten).Plakband, elastiekjes, schilderstape en eventueel ander (kosteloos) knutselmateriaal.--> Lees in de docentenhandleiding hoe je je goed kan voorbereiden op deze les.--> Gebruik de handige digi-slides in de klas.

Kidsweek in de Klas biedt twee kerndoeldekkende lesmethodes: Kidsweek in de Klas - Begrijpend Lezen én Kidsweek in de Klas - Wereld & Taal. Kidsweek in de Klas - Wereld & Taal is kerndoeldekkend voor wereldoriëntatie en voor taal voor lezen, schrijven en mondelinge taalvaardigheid. Klik op de les hieronder en klik vervolgens aan de rechterkant van uw scherm op Geef les om de les te openen. Nieuwsgierig geworden? Vraag hier een informatiepakket aan of ga direct elke week met de krant en het lesmateriaal aan de slag. U kunt al vanaf € 55, - een proefabonnement afsluiten. Dit abonnement stopt automatisch. Kijk hier voor alle opties. Vragen? Stuur gerust een mailtje naar scholen@yandc.nl.

Paarse Vrijdag is een dag waarop scholieren en studenten door het dragen van de kleur paars op school hun solidariteit tonen met homoseksuelen, biseksuelen, lesbiennes en transgenders. In Nederland wordt de dag sinds 2010 ieder jaar op de tweede vrijdag van december gehouden.

Na deze les:weet ik wat Paarse Vrijdag inhoudt en waarom deze dag bestaat. weet ik welke woorden in het lhbti-woordenboek staan en wat ze betekenen.begrijp ik de belangrijke woorden die met Paarse Vrijdag te maken hebben. kan ik een gedicht met een rijmschema (abab, aabbcc of abba) schrijven over Paarse Vrijdag

Leerdoelen: Leerlingen weten na deze lessen hoe een klassieke opbouw van een verhaal in elkaar zit. Leerlingen trainen hun verbeeldingskracht door samen een verhaal te verbeelden. Leerlingen oefenen met samenwerken met een duidelijke rolverdeling. Leerlingen leren vooruitdenken en plannen tijdens de voorbereidingen. Leerlingen oefenen presentatietechnieken via het acteren. Benodigdheden: Mobiele telefoon, iPad of tablet met daarop een camera en montage app. Ieder groepje heeft minimaal één apparaat nodig. Als iedereen een eigen apparaat heeft, kun je ervoor kiezen om na de shoot alle leerlingen te laten monteren. Leerlingen moeten dan de gemaakte opnamen met elkaar delen. Per filmgroepje een print van ‘Filmkaders’ te vinden in de downloads van deze les. Per filmgroepjes drie prints van ‘Storyboard’ te vinden in de downloads van deze les. Info: De grootte van elk sub groepje is afhankelijk van de gekozen scènes. Houdt er rekening mee dat als niet ieder lid van het filmgroepje een device heeft om op te monteren er een aantal leerlingen aan de slag moeten met wat anders tijdens het monteren. Je kunt ze bijvoorbeeld een poster laten maken voor hun film. Bereid zo nodig de scènes of hoofdstukken voor, die leerlingen gaan verfilmen. Zorg in dat geval voor een duidelijk begin, midden en einde van de scènes. De lessenreeks bestaat uit vijf lessen van 45 minuten waarbij de laatste twee lessen gebruikt worden voor de montage. Afhankelijk van hoe kort of uitgebreid de scènes zijn die verfilmd gaan worden heb je de volledige montagetijd nodig of minder. Houd er rekening mee dat het terugkijken in een volgende les gebeurt. Dit alles wordt (mede) bepaald door hoe vaardig leerlingen al zijn met monteren. Je kunt leerlingen vrij laten in het bedenken van een verhaal, maar je kunt ook kaders geven. Kijk wat jouw klas nodig heeft. Kaders kunnen bijvoorbeeld zijn: - Een beginzin waar de scène mee moet starten. - Een einde of eindbeeld geven waar de scène mee moet eindigen. - Een onderwerp geven waar de scène over moet gaan. - De filmlocatie vooraf bepalen.Deze lessenreeks is gemaakt als leerlingen-les. Maar jij bent als docent wel nodig voor de begeleiding. Belangrijke momenten zijn: - Verhaal: kijk mee met de leerlingen of ze hun verhaal niet te lang maken met teveel verschillende ‘afslagen’. - Voordat leerlingen de deur uit gaan om te filmen: hebben ze hun voorbereiding op orde? Zie je dat er verschillende filmkaders zijn gekozen voor de shots?Begrippenlijst: Filmkader: het kader waarbinnen je filmt. Bijvoorbeeld een close-up, medium, totaal, over-shoulder. Shot: een filmopname. Dramatische as: de denkbeeldige lijn tussen twee personen in een filmscène. Als je deze as 'overgaat', voelt het gesprek niet meer natuurlijk. Het is een regel die je toepast als je twee mensen in gesprek filmt. Perspectief: de hoek van waaruit je iets filmt (bijvoorbeeld hoger of lager dan ooghoogte). Storyboard: verzameling uitgetekende shots van een filmscène. Opnameroutine: een vaste werkwijze tijdens de filmopnamen. Ruwe montage: alle shots in ongeveer de goede volgorde, maar nog niet op maat gesneden Cut-away: in de montage knippen naar een ander shot om vervolgens weer terug te gaan naar het beginshot.Deze les is onderdeel van www.filminjevak.nl, hier kun je ook terecht voor docententrainingen op gebied van film- en mediawijsheid. Heb je de les gegeven, dan zijn wij heel benieuwd naar jouw ervaring! Beantwoord vier vragen: https://bit.ly/3xk4K9j

In deze lessenserie ga je een filmscène bedenken, filmen en monteren.Als je alle pagina's volgt ben je in 4 of 5 lessen van 45 minuten klaar. Je gaat een onderwerp kiezen, interviewen, filmen en monteren.Les 1: Het verhaal bedenken.Les 2: Storyboard en voorbereiding.Les 3: Filmen.Les 4/5: Monteren.Veel plezier!

Leerdoelen: Leerlingen weten na deze lessen het verschil tussen ‘open vragen’ en ‘gesloten vragen’. Leerlingen weten na deze lessen hoe je tijdens het filmen rekening moet houden met ‘de dramatische as’. Leerlingen weten na deze lessen wat een ‘snijshot’ is en hoe je die toepast in de montage. Leerlingen kunnen na deze lessen monteren in een simpel montageprogramma. Leerlingen oefenen in het samenwerken met een duidelijke rolverdeling. Benodigdheden: Mobiele telefoon, iPad of tablet inclusief montageprogramma. Er is één opname/montage apparaat (mobiel, iPad of tablet) nodig per groepje van drie leerlingen. Kijk op de website www.filminjevak.nl bij ‘Tips&Tools’ voor ondersteuning. Per drietal een print van ‘Filmkaders’ te vinden in de downloads van deze les. Per drietal een print van ‘Interview’ te vinden in de downloads van deze les. Per drietal een print van 'Shotlist’ te vinden in de downloads van deze les. Info: Deze lessenreeks is verdeeld over vijf lessen van 45 minuten. In les 2 en 3 wordt er gefilmd. Mocht dat mogelijk zijn, maak hier een blokuur van. In les 4 en 5 wordt gemonteerd. Deze twee lessen kunnen als blokuur maar ook los van elkaar. De lesduur kan uitlopen, als er interviewplekken gekozen worden waarvoor gereisd moet worden én wanneer leerlingen met héél veel filmmateriaal terugkomen. In dat laatste geval duurt het monteren langer. Het is verstandig om te checken waar leerlingen willen gaan filmen en of de voorbereiding goed is. Neem alle punten op de hand-out ‘Interview’ samen door. Je kunt een logboekje bijhouden met filmplekken, tijden en planning.Afhankelijk van wat voor soort reportage leerlingen maken, gaan leerlingen ook oefenen met mensen aanspreken en ‘regelzaken’ aanpakken, zoals een goede filmlocatie vinden. Leerlingen zijn vrij in het bedenken van een onderwerp, maar je kunt ook kaders geven. Kijk wat jouw klas nodig heeft. Kaders kunnen bijvoorbeeld zijn dat jij al het onderwerp bepaald hebt, of zelfs al de mensen geregeld hebt die geïnterviewd gaan worden. Kijk wat jouw leerlingen nodig hebben om de opdracht goed uit te kunnen voeren. Er bestaan verschillende soorten interviewitems. Zo heb je de ‘voxpop’, waarbij verschillende mensen antwoord geven op dezelfde vraag, interviews met weinig mensen over hetzelfde onderwerp of een langer interview met één persoon. Als je wilt dat leerlingen kiezen voor een bepaalde variant, geef dit dan van tevoren aan. Begrippenlijst: Filmkader: het kader waarbinnen je filmt. Bijvoorbeeld een close-up, medium, totaal, over-the-shoulder.Perspectief: de hoek waar vanuit je iets filmt (bijvoorbeeld hoger of lager dan ooghoogte). Shot: een filmopname. Snijshot: een stukje film dat vaak tijdens een interview gebruikt wordt in de montage. Je luistert naar het interview terwijl je even iets anders ziet. Bijvoorbeeld iets waar het in het interview over gaat. Dramatische as: de denkbeeldige lijn tussen twee personen in een filmscène. Als je deze as 'overgaat', voelt het gesprek niet meer natuurlijk. Het is een regel die je toepast als je twee mensen in gesprek filmt. ‘Open vraag’: een vraag waar je geen ‘ja’ of ‘nee’ op kunt antwoorden.Deze les is onderdeel van www.filminjevak.nl, hier kun je ook terecht voor docententrainingen op gebied van film- en mediawijsheid. Heb je de les gegeven, dan zijn wij heel benieuwd naar jouw ervaring! Beantwoord vier vragen: https://bit.ly/3xk4K9j

In deze lessenserie ga je zelf een reportage maken. Als je alle slides volgt ben je in 5 lessen van 45 minuten klaar. Je gaat een onderwerp kiezen, interviewen, filmen en monteren.Les 1: De voorbereiding.Les 2/3: Filmen.Les 4/5: Monteren.Veel plezier!

De lessen zijn bedoeld voor groep 7 en 8 van het basisonderwijs en de brugklas, en bestaan uit vier lessen. Als alternatief voor LessonUp kunnen de lesseon ook uitgevoerd worden met PowerPoints en een werkboek.Download hier de docentenhandleiding.

De lessenserie is ontwikeld door Stichting Nederland Wordt Beter. Aan de lessenserie hebben meegewerkt: leerkrachten uit het basisonderwijs, lerarenopleiders, experts op het gebied van Zwarte Piet en racisme, en vrijwilligers van Stichting Nederland Wordt Beter. Het standpunt van Nederland Wordt Beter is dat Zwarte Piet aangepast moet worden naar een Piet zonder racistische kenmerken, zodat het Sinterklaasfeest een inclusief feest wordt voor alle bewoners van Nederland.

Het einddoel van de lessen is dat de leerling: • kan uitleggen hoe de figuur Zwarte Piet is ontstaan en veranderd in de afgelopen tijd; • kan uitleggen waarom veel scholen, bedrijven en organisatoren van Sinterklaasintochten Zwarte Piet vervangen of veranderen in bijvoorbeeld Schoorsteenpiet of Mini-Sintjes;. • feiten en meningen in de discussie over Zwarte Piet kan onderscheiden; • zelf een mening kan vormen of Zwarte Piet wel of niet aangepast moet worden.

Beeldverhaal Film ontdekken en jouw verhaal verbeeldenDe module Beeldverhaal is gemaakt voor leerlingen van groep 3 t/m 8 van het primair onderwijs en bestaat uit zes opeenvolgende delen van vijf lessen. Deel 4 is geschikt voor leerlingen van groep 3 t/m 5. Beeldverhaal laat leerlingen spelenderwijs kennismaken met animatie als techniek. Door zelf film te maken leren leerlingen hoe ze met een combinatie van beeld en taal hun eigen werkelijkheid op een creatieve manier kunnen verbeelden en overbrengen. De lessen volgen de leerlijn (media-)kunst en filmeducatie. Een les bestaat uit een inleiding, kijkopdrachten en een maakopdracht. De maakopdrachten worden ondersteund door kort en bondige instructievideo's die klassikaal bekeken worden. Telkens staat een filmisch element of filmische techniek centraal. Aan het einde van de les of reeks hebben de leerlingen individueel of samen een korte (animatie-)film gemaakt. De lessen van Beeldverhaal stimuleren naast het beeldend vermogen ook de taalontwikkeling. Door het maken en inspreken van een verhaal in dichtvorm of het houden van een interview leren kinderen hun verhaal creatief te verwoorden.

BeeldpoëzieVorm, kleur en geluid ontdekken in film.In de lessenserie Beeldpoëzie maken de leerlingen spelenderwijs, door middel van verschillende kijk- en maak-opdrachten, kennis met bewegend beeld in combinatie met ritme, muziek, kleur, vorm, taal en het eigen lichaam. Zij krijgen verschillende voorbeelden te zien van experimentele en abstracte animaties en gaan hier ook zelf mee aan de slag. Ze leren tekenen op de maat en hoe een film opgebouwd is uit losse beelden, waar je mee kan spelen. Ook leren ze hoe je een filmverhaal maakt dat op een gedicht lijkt en hoe je scènes bedenkt. In de laatste twee lessen filmen ze een kort zelfgemaakt beeldverhaal. Samenvatting van de lessenserieLes 1: Beeldritme – Tekenen op de maatIn deze les maken de leerlingen kennis met de leerlijn Beeldverhaal. Ze krijgen een introductie in bewegend beeld, ze zien dat muziek of een ritme het beeld kan bepalen en ontdekken hoe je zelf op de maat kunt tekenen. Ze leren hoe muziek kan worden verbeeld en hoe je dit zelf kunt verbeelden. Les 2: Vorm en kleur – FlipboekjeIn deze les gaan de leerlingen een ‘flipboekje’ maken. Dit is een eenvoudige vorm van getekende animatie op losse papiertjes. Ze maken kennis met de basisvormen en basiskleuren waarmee ze een verhaal maken.Les 3: Pixilation – Zelf voor de cameraIn deze les leren de leerlingen wat pixilation is en gaan ze hier ook zelf mee aan de slag. Pixilation is een stop-motion-techniek met live acteurs. De leerlingen gaan zelf bewegen en maken gebruik van de trucage mogelijkheden in deze filmtechniek.Les 4: Filmplan – Filmverhaal maken en tekenenIn deze les speelt taal een grote rol. De leerlingen gaan een filmverhaal maken in de vorm van een gedicht en maken een begin met het verbeelden van dit filmverhaal in tekeningen.Les 5: Filmen en vertelstem - Beeld en geluid opnemenIn deze laatste les komt alles samen in een zelfgemaakte film. Ze oefenen met een vertelstem voor de voice over en gebruiken deze bij het filmen en inspreken van hun verhaal.

Wat is de bedoeling?De filmkunst van Hans Richter (1921) is de inspiratiebron voor deze les. In les 1 gaan leer je hoe belangrijk geluid is bij film, dat je op muziek of een ritme film kunt maken en hoe je zelf op de maat kunt tekenen. De maak-opdrachten gaan uit van de eigen beleving van ritme en taal van de leerling.Kijk ter voorbereiding naar het resultaat in slide 14.Uitleg maat, ritme en puls:Er is een verschil in maat en ritme. Je hartslag dat is de puls, die kun je voelen in je pols. Die gaat altijd door, is een doorgaande lijn. Je zou mee kunnen klappen met je hartslag, omdat hij meestal regelmatig is, soms iets langzamer of iets sneller. Accenten in die puls maken de maat: 1,2,3,4 1,2,3,4. Dit geeft de metronoom ook aan. De maat kan je meetellen en vormt de basis onder je muziek. Je kunt het zien als een soort beat die het nummer ondersteunt. Het ritme is de afwisseling van korte en lange noten binnen de maat. De maat is dus iets anders dan het ritme. Van kijken naar maken De leerlingen kijken eerst naar filmpjes met ritmische animatie. Daarna gaan ze zelf aan de slag. Ze maken minimaal drie tekeningen met houtskool. Deze tekeningen hebben een vergelijkbaar vorm- of lijnenspel maar ze verdelen deze vormen net iets anders op het papier. De tekeningen worden vervolgens in verschillende volgordes gefilmd (zie instructievideo in de les). Het resultaat is een zelfgemaakte ritmische animatie. Leerdoelen Leerlingen leren over filmkunst en animatie.Leerlingen leren dat er in belevingen om hun heen ritme zit.Leerlingen leren over de werking van geluid en beweging in film.Leerlingen leren gericht luisteren met behulp van een vooraf gegeven luistervraag.Aanvullende leerdoelen filmeducatieKennismaken met verschillende soorten film en filmtechnieken.Leren ervaren en verwoorden van gevoelens bij een film.Leren vertellen over personages en gebeurtenissen.