4HAVO Scheikunde Mission 2 Alkanen

Mission 1 Alkanen
1 / 32
next
Slide 1: Slide
ScheikundeMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

This lesson contains 32 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

Mission 1 Alkanen

Slide 1 - Slide

Mission 1: Alkanen
In deze missie ga je een belangrijke groep koolwaterstoffen bestuderen, de alkanen. 

Je gaat leren hoe je ze een naam geeft, dat er vertakte en onvertakte vormen zijn en wat isomeren zijn.

Slide 2 - Slide

Overzicht
Mission goals
Training - Study
Training - Instruction
Training - Application
Mission
Debrief

Slide 3 - Slide

Mission goals
  • Je weet de algemene formule voor een alkaan.
  • Je weet de namen van de eerste 6 alkanen
  • Je weet wat een vertakte en een onvertakte keten betekent
  • Je weet wat een isomeer is
  • Je kent de zijgroepen -CH3, -F, -Cl, -Br, en -I
  • Je kan de regels van de systematische naamgeving toepassen.

Slide 4 - Slide

Training - Study

Voer practicum 1 uit.

Je hebt hiervoor een molecuulbouwdoos nodig.

Slide 5 - Slide

Koolwaterstoffen en alkanen

Stoffen waarvan de moleculen alleen bestaan uit koolstof en waterstof atomen heten koolwaterstoffen. Koolwaterstoffen kom je vooral tegen in aardolie en in plastics.


De drie moleculen die je gebouwd hebt horen bij de alkanen.

Een ALKAAN is een eenvoudige koolwaterstof, waarbij tussen de koolstofatomen alleen enkele bindingen voorkomen. 

Slide 6 - Slide

Atoombinding en covalentie

Een binding tussen twee atomen noemen we de atoombinding.


Je hebt gezien dat een H-atoom maar 1 binding kan maken met een ander atoom. Een C-atoom kan veel meer bindinge maken met andere atomen, namelijk vier.

Het aantal bindingen dat een atoomsoort kan maken ligt vast.


Het aantal atoombindingen dat een atoomsoort kan maken heet de covalentie

Slide 7 - Slide

Een koolwaterstof is een molecuul dat bestaat uit:
A
alleen C en H atomen
B
alleen C, H, en O atomen

Slide 8 - Quiz

Wat zijn de covalenties van koolstof- en waterstof atomen?
A
de covalentie van C is 1 de covalentie van H is 1
B
de covalentie van C is 1 de covalentie van H is 4
C
de covalentie van C is 4 de covalentie van H is 1
D
de covalentie van C is 4 de covalentie van H is 4

Slide 9 - Quiz

De molecuulformules van de eerste drie alkanen
die je net gebouwd hebt staan hiernaast.
Kan je een algemene regel of formule bedenken
voor het aantal H-atomen in een alkaan
als je het aantal C-atomen weet?
CH4
C2H6
C3H8

Slide 10 - Open question

De algemene fomule voor een alkaan is CnH2n+2
De eerste 6 alkanen moet je kennen: 
methaan-ethaan-propaan-butaan-pentaan-hexaan
Een ALKAAN is een eenvoudige koolwaterstof, waarbij tussen de koolstofatomen alleen enkele bindingen voorkomen. 

Slide 11 - Slide

Namen van alkanen
Schrijf op je practicumblad de juiste namen bij de structuurformules.

Slide 12 - Slide

Een ezels bruggetje voor de namen van de eerste zes alkanen is: Ma En Pa Blowen Perfecte Hash.
Schrijf de namen van de eerste zes alkanen nu voluit:

Slide 13 - Open question

Wat is de molecuulformule van een alkaan met 10 koolstof atomen?
A
C10H10
B
C10H20
C
C10H22
D
C10H24

Slide 14 - Quiz

Training  
Instruction
Structuurformules tekenen:
  • gebruik een potlood.
  •  zorg dat elk C-atoom 4 streepjes heeft en elk H-atoom 1 streepje.
  • er zijn nog drie andere manieren om een structuurformule te tekenen (kijk hiernaast voor propaan), maar de bovenste is het duidelijkste.

Slide 15 - Slide

Training-Instruction
Structuurformules tekenen (vervolg)

Hiernaast zie je twee keer hetzelfde molecuul: butaan

Teken in een structurformule het liefst een rechte keten, dus de koolstofatomen naast elkaar.

Slide 16 - Slide

Training - Instruction 
Moleculen met dezelfde molecuulformule, maar een verschillende structuurformule heten: ISOMEREN

Voorbeeld: bij C4H10 kan je een onvertakte  en een vertakte koolstof keten maken. 


Slide 17 - Slide

Training - Instruction 
De naam van het onvertakte molecuul is: butaan

Hoe stel je de naam van het vertakte molecuul op?
  1. Schrijf de stamnaan op.
  2. Schrijf daarvoor de naam van de vertakking.

De naam van het vertakte molecuul wordt dan: methylpropaan



De vertakking is één C-atoom met daaraan 3 H-atomen. 
De naam van zo'n -CH3 groep is: methyl.
Bij het vertakte molecuul zoek je eerst de hoofdketen
De hoofdketen is de langste keten van C-atomen. 
De hoofdketen is hier drie C-atomen dus de stamnaam wordt: propaan

Slide 18 - Slide

De twee ISOMEREN met molecuulformule C4H10 hebben verschillende eigenschappen.


Slide 19 - Slide

Training-Instruction 
Bij een langere koolstofketen geef je met een nummer aan, aan welk koolstofatoom de vertakking zit.
Dit is: 2-methylpentaan

Je mag van links of van rechts beginnen met tellen. 
Zorg altijd dat het nummer in de naam zo laag mogelijk is!!

Slide 20 - Slide

Wat is de juiste systematische naam?
A
pentaan
B
1-methylbutaan
C
4-methylbutaan

Slide 21 - Quiz

Wat is de juiste systematische naam?
A
butaan
B
1,3-dimethylpentaan
C
3-methylhexaan
D
heptaan

Slide 22 - Quiz

Training - Instruction 
Bij een HALOGEENALKAAN is een waterstofatoom vervangen door een halogeen atoom (fluor, chloor, broom, jood). 

Hiernaast zie je: 1-chloorbutaan en 
2-chloorbutaan
(dit zijn isomeren met molecuulformule C4H9Cl)

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Slide

Wat is de juiste systematische naam?
A
chloorpentaan
B
2-chloorpentaan
C
4-chloorpentaan
D
hexaan

Slide 25 - Quiz

Wat is de juiste systematische naam?
A
2,3-broompropaan
B
2,3-tribroompropaan
C
2,2,3-tribroompropaan
D
1,2,2-tribroompropaan

Slide 26 - Quiz

Training - Application 1
Practicum 2 Alkanen en practicum 3 Isomeren
  1. Haal bij de leraar een practicumblad en een molecuulbouwdoos
  2. Voer practicum 2 en 3 uit.
  3. Kijk je antwoorden zelf na met een nakijkblad.
  4. Als je iets niet snapt, vraag het dan aan je docent.

Slide 27 - Slide

Training - Application 2
  • Maak opdracht 8 en 10 uit het boek
  • Kijk met behulp van het antwoordboek je antwoorden na.
  • Als je iets niet snapt, vraag het dan aan je docent.

Slide 28 - Slide

Mission
  • Ruimt je boeken op
  • Ruim je laptop op
  • Haal bij de docent de formatieve toets
  • Voldoende: 1 sticker
  • Ruim voldoende: 2 stickers
  • Goed: 3 stickers

Slide 29 - Slide

Debrief - Mission goals

In deze missie heb je een belangrijke groep koolwaterstoffen bestudeerd: de alkanen
  • Je weet de algemene formule voor een alkaan.
  • Je weet de namen van de eerste 6 alkanen
  • Je weet wat een vertakte en een onvertakte keten betekent
  • Je weet wat een isomeer is
  • Je kent de zijgroepen -CH3, -F, -Cl, -Br, en -I
  • Je kan de regels van de systematische naamgeving toepassen.

Slide 30 - Slide

Schrijf in je eigen woorden twee dingen op die je deze les hebt geleerd.

Slide 31 - Open question

Schrijf twee dingen op die je nog onduidelijk vind

Slide 32 - Open question