Par. 5.1 Woonplaats en werkplaats

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Leerdoelen opschrijven

1. Hoe ontstond in Europa weer een landbouwstedelijke samenleving?

2. Hoe heeft de economie zich ontwikkeld?

Klaar? Leer de begrippen van par. 5.1 uit je hoofd, blz. 84
Zelfstandig en in stilte

Studiewijzer

03/04 Par. 4.1 Leenheren en leenmannen

07/04 -

10/04 Par. 4.1 Leenheren en leenmannen

14/04 Par. 4.3 Machtige heren, halfvrije boeren

17/04 Par. 4.3 Machtige heren, halfvrije boeren

MEIVAKANTIE

08/05 -

12/05 Par. 4.3 Machtige heren, halfvrije boeren

15/05 SO par. 4.1 en 4.3

19/05 Par. 4.2 Europa wordt christelijk

22/05 Par. 4.2 Europa wordt christelijk

26/05 Par. 4.2 Europa wordt christelijk

Hemelvaartsdag

02/06 Par. 4.4 De opkomst van de Islam

TWT H4 en H5 par. 4.2, 4.4 en 5.1 + feiten en meningen

05/06 Par. 4.4 De opkomst van de Islam

10-12/06 Par. 5.1 Woonplaats en werkplaats

16-17/06 Par. 5.1 Woonplaats en werkplaats

19/06 Par. 5.1 Woonplaats en werkplaats

23/06 Herhalingsles

Vandaag

1. Uitleg par. 5.1

2. Opdrachten maken en bespreken

3. Leerdoelen beantwoorden en bespreken

4. Afsluiten

Tijd van Steden en Staten (1000-1500)

In het wit zie je een stadspoort. Ging je in de Middeleeuwen een stad binnen, dan moest je door de stadspoort. In veel steden werd een hoge en prachtig versierde kerk gebouwd. Op de achtergrond zie je de binnenkant van zo’n kerk.

Late Middeleeuwen

• Tijd van Steden en Staten (1000-1500)

• Het is 'veiliger' en 'rustiger'
• Er komt meer handel
• Geld komt weer terug
• Bevolking groeit

• Er ontstaan steden

• Macht van de steden neemt toe
• De adel krijgt (soms) minder macht

Dit is een plattegrond van Zwolle in de Middeleeuwen

Meer landbouwgrond beschikbaar en betere technieken

Rond het jaar 1000

• Boeren legden moerassen droog en kapten bossen.
  

• Betere ploeg om de grond beter te woelen = minder onkruid en de grond werd beter bemest.
  
• Er was meer voedsel = mensen leefden langer en gezonder = bevolkingsgroei!
  

Steeds meer handel

• Verbeteringen in de landbouw leveren meer oogst op.
  

• Overschotten worden verkocht of geruild op markten = groei van de handel...
• ... en de nijverheid. Door de bevolkingsgroei gaan boeren andere werken doen.
  

Steden ontstaan

• Handelaren komen vaak op dezelfde plek: om te overwinteren en hun spullen op te slaan.
  

• Deze plekken liggen vaak kruispunten van wegen en/of rivieren, meestal in de buurt van een kasteel of klooster.

• Op deze plekken waren vaak al jaarmarkten.

's Hertogenbosch

• Steeds meer handelaren en ambachtslieden gingen bij een markt wonen.
•     Langzaam groeiden marktplaatsen uit tot steden.
•     Het ontstaan en groeien van steden = verstedelijking

Teruggekeerde geldeconomie

Hoe?

• Vraag en aanbod (boeren verkochten bijv. groenten en kochten producten van de nijverheid, zoals manden en gereedschappen).
• Handelaren maakten winst (het geld dat ze overhielden na de koop en verkoop van producten).

Banken

• Iedere stad heeft eigen munt!
• Daarom werkte op elk stad een geldwisselaar, waar je vreemde munten kon ruilen tegen munten van de stad.
• Geldwisselaars bewaarde en leende geld = ontstaan van banken.
  

Banken

Banken verdienden geld door het laten betalen van rente (vergoeding voor het lenen van geld).

In de katholieke kerk mocht je geen geld lenen, daarom waren veel bankiers joden.

In veel steden in Europa hadden bankiers bankkantoren waar handelaren een rekening konden openen.

 

Opdrachten maken en bespreken

Werkboek blz. 87-88 opdrachten 2, 3, 4 en 5

Zelfstandig en in stilte

Maximaal 15 minuten, daarna bespreken

Eerder klaar? Beantwoord de leerdoelen

Leerdoelen beantwoorden

1. Hoe ontstond in Europa weer een landbouwstedelijke samenleving?
2. Hoe heeft de economie zich ontwikkeld?