1.3 + 1.4

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Economie 2-9-20

• bespreken opdrachten 1.2 
• invullen samenvatting 1.2
• theorie 1.3
• lezen en maken 1.3

1.3 De prijzen rijzen de pan uit!

1. Wat is inflatie?
   
2. Hoe word je koopkracht groter of kleiner? 
   
3. Welke oorzaken er voor inflatie zijn? 
   

Wat is inflatie?

Inflatie= een algemene prijsstijging van goederen en diensten

Hoe je koopkracht groter of kleiner wordt.

Koopkracht: de hoeveelheid goederen en diensten die je met je inkomen kunt kopen.

Jouw koopkracht wordt bepaald door:

1. de hoogte van je inkomen 
2. de hoogte van de prijzen

Wanneer je inkomen in % meer stijgt dan dat de prijzen stijgen (=inflatie) dan neemt je koopkracht toe.

Nominaal en reeel inkomen

Anko's loon steeg in 2016 met 2,7%. Zijn koopkracht nam dat jaar met 2,1% toe. In 2015 was er in Nederland ....% inflatie/deflatie

Hoe ontstaat inflatie?

• Teveel geld in omloop -> banken lenen te makkelijk geld uit -> mensen kopen teveel -> vraag naar goederen en diensten neemt toe -> prijzen stijgen (bestedingsinflatie)
  
• Hoge olie prijs -> belangrijke grondstof voor veel producten en brandstof voor machines -> (kost)prijs voor producten gaan omhoog (kosteninflatie) 
  
• Te snel stijgende lonen -> loonkosten voor bedrijven gaan omhoog -> producten worden duurder (loonkosteninflatie) 
  

zelfstandig werken 

maken 29 t/m 32

Prijscompensatie 

loon en prijsspiraal

Er is 2% inflatie maar je krijgt 5% loonsverhoging, dit noem je:

1. reële loonsverhoging
2. prijscompensatie

Er zijn prijsstijgingen. Dit noemen we in de economie …....... 

Door de hogere prijzen eisen de ….................... hogere lonen. 

Hogere lonen zorgen voor hogere bedrijfs...................... voor bedrijven

Bedrijven berekenen dit door in hun prijzen, er ontstaat wéér inflatie.        Er worden weer hogere lonen geëist enz. Dit hele proces noemen economen de .............

Inflatie

De loon-prijsspiraal

Vakbonden

Kosten

Economie 4-9-20

• bespreken opdrachten 1.3 
• controle vragen ECB
• theorie 1.4
• lezen en maken 1.4

ECB=Europese centrale bank

Belangrijkste taak van de ECB: 

Inflatie beperkt houden, zodat de euro zijn waarde behoudt.

https://www.ecb.europa.eu/ecb/orga/decisions/html/cvlagarde.nl.html

Prijsstabiliteit.

Als de ECB de rente verhoogt,

Als de ECB de rente verlaagt,

gaan mensen meer sparen

gaan mensen minder lenen

gaan mensen minder sparen

gaan mensen meer lenen

consumenten geven dan meer uit

consumenten geven dan minder uit

Als consumenten meer uitgeven, stijgt/daalt de vraag naar goederen en diensten. De prijzen zullen hierdoor stijgen/dalen, zodat er meer/ minder inflatie is.

1. daalt, stijgen, meer
2. stijgt, stijgen, meer
3. stijgt, dalen, meer
4. daalt, dalen, minder

Economie

• hoe het CBS de inflatie kan vaststellen
• wat het consumenten prijsindexcijfer is
• hoe je het cpi berekent

ConsumentenPrijsIndexcijfer (CPI)

Hoera, we mogen weer....

we mogen weer naar school

CBS

• CBS berekend:
• Inflatie
• Deflatie

Inflatie:

een algemene stijging van de prijzen

Deflatie:

een algemene daling van de prijzen

Indexcijfer

Een getal dat aangeeft hoeveel iets in een bepaalde periode is veranderd ten opzichte van een afgesproken tijdstip. Dit afgesproken tijdstip noem je het basisjaar en krijgt het indexcijfer 100.

Indexcijfer berekenen

• Het jaar waar je vanuit gaat is het BASISJAAR (100)
• indexcijfer = (gevraagde getal : getal in basisjaar)x 100

VOORBEELD:

De prijs van een t-shirt was in 2010 € 12,50 (basisjaar) en in 2015 € 14,75. Bereken het indexcijfer van 2015.

>> € 14,75 : € 12,50 x 100 = 118 (indexcijfer)

Consumentenprijsindexcijfer

Prijsontwikkeling van goederen en diensten.

CPI (1)

CPI (samengesteld ongewogen) 

CPI (samengesteld gewogen)

Samengesteld gewogen CPI

Voorbeeld prijscompensatie

1. 2013 → 2014
   Nominaal inkomen + 2,4%
   CPI + 2,1%
   Reëel inkomen = 2,4% - 2,1% = 0,3%

   2. 2014 → 2015

      Nominaal inkomen + 1,4% ongeveer

      CPI +1,6% ongeveer

       Reëel inkomen = 1,4% - 1,6% = - 0,2%

CBS: ... stijgt voor derde maand op rij.
In maart was de prijsstijging voor consumenten nog 0,4%. De prijzen zijn vanaf februari iedere maand 0,2% meer toegenomen. Dit maakt het CBS vandaag bekend.

1. inflatie
2. deflatie
3. koopkracht
4. prijsindexcijfer

1. In 2016 is het CPI 103
2. In 2016 is het CPI 105
3. In 2016 is het CPI 113

De prijs van een boek was in 2016 € 15,00 (basisjaar) en in 2017 € 15,30. Bereken het indexcijfer van 2017.
Wat is het indexcijfer?

1. 101
2. 102
3. 103
4. 104

Bereken het CPI voor dit jaar.

Wat is inflatie?

Hoe word je koopkracht groter of kleiner?

Welke oorzaken zijn er voor inflatie?

Economie

lezen en maken 1.4= huiswerk

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd