Herhalen P1 t/m 5

Welkom 3G! 

Ga lekker zitten volgens de plattegrond. 

Leg het volgende vast op tafel:

• Nieuw Nederlands + schrift
• leesboek

Pak je leesboek en ga lekker lezen!

Deze les

Leesvaardigheid P1 t/m P5

Aan het eind van de les:

• weet je wat de toetsstof is;
• heb je geoefend met de toetsstof.

P1: Herhalen klas 1 en 2

Theorie klas 2

• Onderwerp en hoofdgedachte
  
• Inleiding, middenstuk en slot 
• Tekstverbanden (10) en signaalwoorden
• Feit, mening en argument
• Hoofd- en bijzaken 

P2: Inleiding en slot

Inleiding (1)

De inleiding van een tekst heeft twee functies: 

1. de lezer nieuwsgierig maken 
2. onderwerp introduceren

Inleiding kan uit één of twee alinea's bestaan, soms zelfs meer.

Inleiding (1)

Aan het begin van de inleiding probeert de schrijver de lezer nieuwsgierig te maken met een of meer aandachtstrekkers:

• iets uit de actualiteit;
• iets uit de geschiedenis;
• een voorbeeld, zoals een anekdote of een eigen ervaring;
• iets wat voor de lezer van persoonlijk belang is;
• de aanleiding voor het schrijven van de tekst;
• tot de verbeelding sprekende cijfers rondom een probleem.

Inleiding (2)

Vervolgens introduceert de schrijver in een volgende alinea het onderwerp door:

• een hoofdvraag en eventueel deelvragen over een verschijnsel te stellen;
• zijn standpunt te geven;
• een probleem te formuleren door middel van een probleemstelling.

Slot

Het slot van een tekst kan uit een of meer alinea's bestaan. 

• Bevat vaak de hoofdgedachte van de tekst (het antwoord op de hoofdvraag, een herhaling van het standpunt of de oplossing voor het probleem)
• Vaak is de hoofdgedachte een conclusie of een samenvatting. Eventueel aangevuld met een aanbeveling (advies) of een toekomstverwachting.
• Signaalwoorden: daarom, kortom, al met al, dus 
• Soms sluit het slot aan bij de inleiding, zodat de tekst mooi 'rond' is.

P3 en 4: Argumentatie

P3 Lezen - Argumentatie (1)

Enkelvoudige argumentatie: een schrijver onderbouwt zijn mening met een argument. 

                                               mening

                                                     ↑

                                             argument

Zij moet de opvolgster worden van onze coach, want zij heeft al veel ervaring.

P3 Lezen - Argumentatie (1)

Nevenschikkende argumentatie: een schrijver gebruikt meer argumenten om zijn mening kracht bij te zetten.

                                          mening

                                               ↑

                      argument 1 ↔ argument 2

Die vrouw moet aangenomen worden als kleuterleidster. Ze heeft veel ervaring (1) en ze kan goed met kinderen omgaan (2).

P3 Lezen - Argumentatie (1)

Onderschikkende argumentatie: een schrijver kan een argument onderbouwen met een ondersteunend argument. Oftewel: het ene argument ondersteunt een ander argument.

                                 mening

                                      ↑

                               argument

                                       ↑

                               argument

Je moet minder patat met frikadellen eten.

Dit kost je veel geld in de week en je komt al niet uit met je zakgeld.

P4 - Tegenargument en weerlegging

In een betogende tekst wil de schrijver de lezer overtuigen van zijn standpunt. Dit kan hij doen door zijn standpunt met argumenten te onderbouwen. Een schrijver kan zijn lezer ook overtuigen door te laten zien dat mogelijke argumenten tégen zijn standpunt of een van zijn argumenten niet klopt. Dit noemen we weerleggen of ontkrachten van een tegenargument.

P4 - Tegenargument en weerlegging

In een betogende tekst wil de schrijver de lezer overtuigen van zijn standpunt. Dit kan hij doen door zijn standpunt met argumenten te onderbouwen. Een schrijver kan zijn lezer ook overtuigen door te laten zien dat mogelijke argumenten tégen zijn standpunt of een van zijn argumenten niet klopt. Dit noemen we weerleggen of ontkrachten van een tegenargument.

Met een weerlegging ontkracht je een argument of tegenargument.

Deze worden vaak aangekondigd met een signaalwoorden daarentegen, hoewel, echter, maar, toch, ......

Zie voorbeeld in het boek op blz. 25.

P4 - Tegenargument en weerlegging

Kortom:

• Met een tegenargument ontkracht je een standpunt.
• Met een weerlegging ontkracht je een (tegen)argument.

P5: Vaste tekststructuren

P5 - Vaste tekststructuren

Vaste indeling:

Inleiding

Middenstuk

Slot

- argumentatiestructuur

- aspectenstructuur

- probleem-oplossingsstructuur

- verklaringsstructuur

- verleden-heden(-toekomst)structuur

- voor- en nadelenstructuur

- vraag-antwoordstructuur

Argumentatiestructuur 

Inleiding	Middenstuk	Slot
standpunt (evt. als vraag)	argument voor het standpunt	conclusie: herhaling van het standpunt
	tegenargumenten (evt. met weerlegging)	(of beantwoording vd vraag)

Dit vind ik en dit is mijn argument!

Doel: overtuigen

Aspectenstructuur 

Inleiding	Middenstuk	Slot
introductie onderwerp	diverse aspecten (onderdelen) van het onderwerp	samenvatting (soms)

Doel: informeren

Probleem-oplossing structuur 

Inleiding	Middenstuk	Slot
probleem	gevolgen (waardoor is het een probleem?) oorzaken oplossing	de beste oplossing

Opiniëren

Verklaringsstructuur 

Doel: informeren

Inleiding	Middenstuk	Slot
bepaald verschijnsel	kenmerken / voorbeelden / verklaringen / oorzaak / redenen	samenvatting
		of conclusie (soms)

Verleden-heden(-toekomst) structuur 

Inleiding	Middenstuk	Slot
onderwerp	situatie vroeger situatie nu	conclusie of voorspelling over de situatie in de toekomst

Informeren

Opiniëren

Voor- en nadelenstructuur 

Inleiding	Middenstuk	Slot
vraag of standpunt / stelling	voor- en nadelen	afweging en conclusie

Opiniëren

Vraag-antwoord structuur 

Inleiding	Middenstuk	Slot
Vraag	Antwoord(en)	Samenvatting of conclusie

Informeren

Soms opiniëren

Aan de slag!

Cursus 1 - Leesvaardigheid  P1 t/m P5

Oefenen voor de toets:

• maak een samenvatting
  
• oefen extra via NN Online
• maak de oefenteksten