Hst. 1 Paragraaf 1 t/m 3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Paragraaf 1

Het ontstaan van beschavingen

De eerste mensen

Welke begrippen/woorden ken je nog?

Jagers en verzamelaars

Lesdoel: 

Aan het einde van de les weten de leerlingen hoe jagers en verzamelaars leefden in de prehistorie

De eerste mens

De mens werd steeds slimmer

• Vuistbijlen
• Speren
• Pijlen
• Vuur

Paragraaf 2
Jagen en verzamelen in de steentijd

• De eerste mensachtige wezens ontstonden 4 miljoen jaar geleden
  
• Bestaansmiddel
• = Manier waarop mensen in leven blijven, zoals landbouw of jagen en verzamelen
• Jagers-verzamelaars
• = Mensen die leven van jacht, visserij en het verzamelen van eetbare planten
• Grotschilderingen
• Wanneer ze een taal begonnen te spreken is onbekend

Leven in groepen

• Kleine groepen van 25-40 mensen
• Taakverdeling
• = Manier waarop de werkzaamheden zijn verdeeld, bijvoorbeeld tussen mannen en vrouwen
• Europa was koud....Vuursteen !!
• Rondtrekken!

Aan de slag

• HB: Lees par. 1.1 + 1.2
• WB: maak blz. 6 t/m 9

Wat zie je..?

Straks krijg je een plaatje te zien van een dorp met jagers-verzamelaars.  Het plaatje is in vier stukken geknipt.   

Opdracht: Je krijgt met je groep 1 vak toebedeeld. Bedenk en beschrijf wat de mensen in dit vak zeggen (min 3 regels)......het mag met een 

Paragraaf 3 

de landbouw komt op

Lesdoel: Aan het einde van de les weet je waardoor landbouw het belangrijkste middel van bestaan werd.

Oorzaken opkomst landbouw

• Rond 10.000 v. Chr

• De aarde wordt warmer en droger

• De bevolking groeide

• Mensen leerden steeds meer over de natuur 

Noord-Afrika en

Midden-Oosten

• Droog klimaat: minder begroeiing en water (ontstaan woestijnen)
  

• Te weinig voedsel: dieren trekken weg naar vruchtbare gebieden

• Mensen trekken ook weg of gaan andere middelen van bestaan zoeken om in leven te blijven

Vruchtbare Halvemaan

• Gebied waar de eerste landbouw ontstaat (9000 v. Chr.)
  

• Midden-Oosten: Egypte, Israël, Palestina, Jordanië, Libanon, Syrië, Irak, Iran en Turkije

• 'De kraamkamer van de beschaving': ontstaan van steden en het schrift

Landbouw

Eerste boeren verbouwden gewassen op akkers: akkerbouw. 

- graan

- bonen

- eetbare planten

Veeteelt

Later gaan boeren ook vee houden en fokken: veeteelt. 

- schapen

- runderen

Gevolgen van de landbouwrevolutie

• Mensen stoppen te leven als nomaden

• Er ontstaan steden: landbouwsamenleving
• Er ontstaan de 1e ziektes doordat mensen dicht bij het vee woonden.

• Mensen krijgen meer bezittingen (en ongelijkheid)

• Er ontstaat meer zekerheid

Middelen van bestaan zijn manieren om in leven te blijven.
Welke middelen van bestaan hadden de eerste mensen?

1. Wilde dieren en verzamelen
2. Jagers en boeren
3. Jagen en verzamelen
4. Boeren en verzamelaars

Ok, landbouw...
Welke 'optelsom' is juist over landbouw?

1. akkerbouw + landbouw = veeteelt
2. landbouw + veeteelt = akkerbouw
3. veeteelt + akkerbouw = landbouw

Kijk even goed naar deze kaart van het Midden-Oosten, 

je krijgt er hierna een vraag over.

Leg uit waarom de landbouw niet in de gebieden A en B in de kaart, die je net hebt gezien, ontstond

Welke middelen van bestaan hadden de mensen tijdens de Landbouwrevolutie?

1. Jagen en verzamelen
2. Jagen, verzamelen, akkerbouw en veeteelt
3. Akkerbouw en veeteelt
4. Verzamelen, akkerbouw en veeteelt

De verandering in het klimaat is 1 van de oorzaken voor het ontstaan van landbouw

1. Waar
2. Niet waar

WB: Maak blz. 10 + 11