Uiteenzetting les 3: Van Bouwplan naar Tekst

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Nederlands
Schrijven: Uiteenzetting
Les 3
VWO 2
P1 2023-2024

terugblik

...je hebt geleerd hoe je een tekst opbouwt volgens verschillende tekststructuren.

...je hebt geleerd hoe je een bouwplan invult.

vooruitblik

...aan het einde van de les kan je tekststructuren herkennen en benoemen.

...aan het einde van de les weet je hoe je van je bouwplan een tekst maakt.

(fase 3: schrijven)

 4 tekststructuren bij een uiteenzetting

1. Verschijnsel-verklaringsstructuur (oorzaak/gevolg)

2. Vraag-antwoord structuur

3. Probleem-oplossingsstructuur

4. Vroeger-nu-toekomst

1. Verschijnsel-verklaringsstructuur

Inleiding       Noemen verschijnsel
Kern               Kenmerken
                         Oorzaken
                         Gevolgen
Slot                Samenvatting en verschijnsel in toekomst

2. Vraag-antwoord structuur

Inleiding       Hoofdvraag stellen
Kern               Antwoord deelvraag 1
                         Antwoord deelvraag 2
                         Antwoord deelvraag 3

Slot                Samenvatting/conclusie + antwoord op hoofdvraag  

                        uit inleiding

3. Probleem-oplossingsstructuur

Inleiding      Probleem introduceren
Kern              Waarom is het een probleem
                        Oorzaak
                        Gevolg
Slot                Mogelijke oplossingen

4. Vroeger-nu-toekomst

Inleiding     Onderwerp aankondigen

Kern              Vroeger

                       Nu

                       Toekomst
Slot               Conclusie

Aan de slag!

Maak de vragen op de volgende slides

slide 12 t/m 51

Welke tekststructuur past het beste bij het volgende onderwerp?

Ontstaan van een regenboog

1. verschijnsel-en-verklaringstructuur
2. vraag-antwoord structuur
3. probleem-oplossing
4. vroeger-nu-toekomst

In wat voor tekststructuur vinden we in het middenstuk:

kenmerken, oorzaken en gevolgen?

1. verschijnsel-en-verklaringstructuur
2. vraag-antwoord structuur
3. probleem-oplossing
4. vroeger-nu-toekomst

Bij welke tekststructuur kun je deze vraag stellen:
"Wat zijn de gevolgen?"

1. vroeger-nu-toekomst
2. vraag-antwoord structuur
3. probleem-oplossing

Welke tekststructuur past het beste bij het volgende onderwerp?

Gameverslaving bij jongeren

1. verschijnsel-en-verklaringstructuur
2. vraag-antwoord structuur
3. probleem-oplossing
4. vroeger-nu-toekomst

Welke tekststructuur past het beste bij het volgende onderwerp?

De geschiedenis van de fiets

1. verschijnsel-en-verklaringstructuur
2. vraag-antwoord structuur
3. probleem-oplossing
4. vroeger-nu-toekomst

Welke tekststructuur past het beste bij het volgende onderwerp?

Dopinggebruik bij topsporters

1. verschijnsel-en-verklaringstructuur
2. vraag-antwoord structuur
3. probleem-oplossing
4. vroeger-nu-toekomst

Welke tekststructuur past het beste bij het volgende onderwerp?

De werking van je hersenen

1. verschijnsel-en-verklaringstructuur
2. vraag-antwoord structuur
3. probleem-oplossing
4. vroeger-nu-toekomst

Welke tekststructuur past het beste bij het volgende onderwerp?

Lage testcapaciteit van de GGD voor corona

1. verschijnsel-en-verklaringstructuur
2. vraag-antwoord structuur
3. probleem-oplossing
4. vroeger-nu-toekomst

Oefenen met: Tekststructuren

Lees/bekijk de teksten op de volgende slides en beantwoord de vragen

https:

Bekijk de tekst 'Mensen met hersenletsel kunnen vaak nog wel schelden (en meer vloekfeitjes)'

Dit is een...

1. betoog
2. uiteenzetting

Bekijk de tekst 'Mensen met hersenletsel kunnen vaak nog wel schelden (en meer vloekfeitjes)'

Deze tekst is...

1. subjectief
2. objectief

Bekijk de tekst 'Mensen met hersenletsel kunnen vaak nog wel schelden (en meer vloekfeitjes)'

Welke deelonderwerpen komen aan bod?

Bij welke deelonderwerpen wordt verwezen naar bronnen?

Hoe kun je zien dat er wordt verwezen naar bronnen?

1. De rode woorden linken door naar wetenschappelijke artikelen
2. In de tekst wordt verwezen naar onderzoeken die gedaan zijn

https:

De titel van deze tekst is 'Wat gebeurt er in je hoofd bij migraine?'

Welke tekststructuur kun je verwachten?

1. verschijnsel-en-verklaringstructuur
2. vraag-antwoord structuur
3. probleem-oplossing
4. vroeger-nu-toekomst

Bekijk de tekst 'Wat gebeurt er in je hoofd bij migraine?'

Hoe leidt de schrijver de tekst in?

1. Een of meerdere vragen stellen
2. Anekdote (kort, bijzonder of grappig verhaaltje)
3. Onderwerp aankondigen
4. De aanleiding voor het schrijven noemen

https:

De titel van deze tekst is 'GGD: Drie mogelijke oorzaken uitbraak in Maassluis, ventilatie niet uitgesloten'

Welke tekststructuur kun je verwachten?

1. verschijnsel-en-verklaringstructuur
2. vraag-antwoord structuur
3. probleem-oplossing
4. vroeger-nu-toekomst

De titel van deze tekst is 'GGD: Drie mogelijke oorzaken uitbraak in Maassluis, ventilatie niet uitgesloten'

Welke 3 oorzaken worden genoemd in de tekst?

https:

De titel van deze tekst is 'Kunnen we hopen op een mooie nazomer of niet? Dit leert het verleden ons'

Welke tekststructuur kun je verwachten?

1. verschijnsel-en-verklaringstructuur
2. vraag-antwoord structuur
3. probleem-oplossing
4. vroeger-nu-toekomst

https:

De titel van deze tekst is 'Frankrijk noemt negentien regio's 'rode zone', mogelijk strenger reisadvies'

Welke tekststructuur kun je verwachten?

1. verschijnsel-en-verklaringstructuur
2. vraag-antwoord structuur
3. probleem-oplossing
4. vroeger-nu-toekomst

De vaste tekststructuur voor probleem-oplossing is:
Inleiding 1. Probleem introduceren
Kern 2. Waarom is het een probleem
3. Oorzaak
4. Gevolg
Slot 5. Mogelijke oplossingen
Vul 1 t/m 5 in voor deze tekst

https:

De titel van deze tekst is 'Zo kwam de sleurhut naar Nederland'

Welke tekststructuur kun je verwachten?

1. verschijnsel-en-verklaringstructuur
2. vraag-antwoord structuur
3. probleem-oplossing
4. vroeger-nu-toekomst

Bekijk de tekst 'Wat gebeurt er in je hoofd bij migraine?'

Hoe leidt de schrijver de tekst in?

1. Een of meerdere vragen stellen
2. Anekdote (kort, bijzonder of grappig verhaaltje)
3. Onderwerp aankondigen
4. De aanleiding voor het schrijven noemen

https:

De titel van deze tekst is 'Kun je regenwater drinken?'

Welke tekststructuur kun je verwachten?

1. verschijnsel-en-verklaringstructuur
2. vraag-antwoord structuur
3. probleem-oplossing
4. vroeger-nu-toekomst

Bekijk de tekst 'Kun je regenwater drinken?'

Welke deelonderwerpen komen aan bod?

Bekijk de tekst 'Kun je regenwater drinken?'

Wat is, na het lezen van deze tekst, jouw antwoord op deze vraag?

Het schrijfdoel van een uiteenzetting is:

1. Informeren
2. Overtuigen
3. Na laten denken
4. Amuseren

In een uiteenzetting komen nooit meningen voor:

1. Waar
2. Niet waar

Een belangrijk kenmerk van de uiteenzetting is dat deze altijd .... is

1. Interessant
2. Objectief
3. Subjectief
4. Overtuigend

Lesdoel behaald?
Ik weet welke tekststructuren voorkomen bij een uiteenzetting

1. Ja
2. Nee

Lesdoel behaald?
Ik kan de tekststructuren herkennen en benoemen

1. Ja
2. Nee

Aan de slag met fase 3: Schrijven

Opdracht: Je maakt met behulp van je bouwplan een tekst.

Ga naar de somtoday en download: Van bouwplan naar tekst.

Gebruik dit document bij het omzetten van je bouwplan naar een tekst.