Ambiguïteit en bedrijvend vs. lijdend

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Ambiguïteit

Wat gaat er mis op het plaatje van Fokke en Sukke?

Ambiguïteit

Ambigue = dubbelzinnig 

(op meerdere manieren op te vatten door bijvoorbeeld):

1) gebruik van homoniem (woord met meerdere betekenissen)

2) woordgroep met meerdere betekenissen

3) redekundig ontleden

4) onduidelijke verwijzing

Hoort nog steeds bij '3. Ontleden (op verschillende manieren ontleden met verschillende betekenissen)'

Waarom is de kop uit de vorige slide dubbelzinnig?

Op welke manieren kun je deze kop (vorige slide) interpreteren/uitleggen?

Nog enkele voorbeelden

Zinnen veranderen

Bedrijvende vorm                             Lijdende vorm

1. Lijdend voorwerp      wordt      onderwerp

bedrijvende en lijdende vorm

Zinnen hebben twee vormen: de bedrijvende en de lijdende vorm. 

In de bedrijvende vorm doet het onderwerp iets in de zin; het onderwerp is bedrijvig. 

In de lijdende vorm ondergaat het onderwerp iets; het onderwerp lijdt. 

Hier doet het onderwerp actief iets!
Iemand doet dus iets!  

1. De juf kijkt het huiswerk van de leerlingen na.

2. De juf heeft het huiswerk van de leerlingen nagekeken.

Hier ondergaat het onderwerp een handeling.

Iets wordt door iemand gedaan! 

1. Het huiswerk van de leerlingen wordt door de juf nagekeken. 

2. Het huiswerk van de leerlingen is door de juf nagekeken.

Bedrijvende vorm (actief)

Lijdende vorm (passief)

Omzetten lijdend->bedrijvend

• De doorbepaling wordt het onderwerp.
• Het onderwerp wordt LV.
• Haal uit het gezegde de vorm van 'worden' weg.

Zet in de lijdende vorm:
De graafmachine vernielt de elektriciteitsleiding.

Zet deze zin in de lijdende vorm:
Mijn ouders luisterden veel naar klassieke muziek.







Zet deze zin in de lijdende vorm:
Mijn ouders luisteren veel klassieke muziek.

Zet in de bedrijvende vorm:
De zak snoep wordt gekocht door Linda.

Zet in de bedrijvende vorm
De regels zijn door de kinderen meteen geaccepteerd.

Zet deze zin in de bedrijvende vorm:
De uitnodiging wordt door Arjan geschreven.