B5: Kringlopen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Les 1

Herhaling basisstof 1 t/m 4

10 vragen + reflectie

10 minuten: vragen maken 
5 minuten: bespreken

Basisstof 5: Kringlopen

7.5.1: Je kunt de koolstofkringloop beschrijven.
Uitleg: 25 minuten.

NIET    7.5.2: Je kunt de stikstofkringloop beschrijven.  NIET

Over welk element denk je dat de Koolstofkringloop gaat?

1. C
2. H
3. N
4. O

Welke stof(fen) ken je met het C-element erin?

Autotroof 

Auto: zelf 

Trofie: voeding/voedend

Zelf in staat tot vorming
van organische stoffen

Heterotroof 

Hetero: anderen 

Trofie: voeding/voedend

Anderen nodig
voor organische stoffen

Autotroof vs. heterotroof

Verbranding: CO2 komt vrij

Herhaling basisstof 1 t/m 4

10 vragen + reflectie

10 minuten: vragen maken 
5 minuten: bespreken

Vragen bij herhaling b1 t/m b4

Per groepje wordt één vraag.

Elkaar helpen en aanvullen.

Vraag 1

a. Omcirkel het plaatje/de plaatjes waar de reducenten zich (ongeveer) bevinden in de voedselkringloop hieronder.

b. Welke groepen organismen verstaan we onder reducenten?

Omcirkel de omzetting die wordt uitgevoerd door reducenten:

organische stoffen → anorganische stoffen

anorganische stoffen → organische stoffen

anorganische stoffen → anorganische stoffen

organische stoffen → organische stoffen

c. Leg uit waarom reducenten essentieel (noodzakelijk) zijn in de voedselkringloop.

Vraag 4

Grotere organische moleculen bouwen. 

Hieronder: fotosynthese (assimilatie van glucose).

Dissimilatie versus fotosynthese

Dissimilatie = verbranding

Nodig: brandstof + zuurstof

Hierbij ontstaat: koolstofdioxide + water + energie (ATP)

Organische stoffen

Grote, complexe moleculen

Altijd: C en H atomen

Simpelste voorbeeld: glucose > C6H12O6

H2O en CO2 en O2

Bevatten geen bruikbare energie

Fotosynthese

Piramide van biomassa vs. aantallen

Vraag 10

Hoe wordt de opeenvolging van soorten in een ontwikkelend ecosysteem genoemd? 

Successie

Hoe wordt de ontwikkeling van een ecosysteem vanaf een bestaande humuslaag genoemd?

Secundaire successie

Wat zijn fossiele brandstoffen?

1. Brandstoffen die zijn ontstaan uit dode resten van planten en dieren
2. Brandstoffen uit steen.
3. Brandstoffen zoals aardolie, aardgas en steenkool.

Fossiele brandstoffen

Aardgas, aardolie,
steenkool, bruinkool

Verbranding (dissimilatie)
CO2 komt vrij.

Les 2

Poster opdracht in duo's 

Maak een poster over de Koolstofkringloop.
30 minuten.

Neem in ieder geval deze begrippen op: 
Autotroof, heterotroof, anorganisch, organisch, koolstofdioxide, glucose, fotosynthese, producent, dissimilatie.

Presentatie aan ander duo: 5 minuten
Nabespreking: 10 minuten