Dementie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Dementie

Lesdoelen

 Na deze les:

• Kun je de 4 belangrijkste vormen van dementie en hun kenmerken noemen
• Kun je belangrijkste symptomen en gedrag noemen bij dementerende zorgvragers..
• ken je de meest voorkomende gedragsproblemen bij dementie
• ken je verschillende omgangs- en benaderingswijzen bij dementie

Waar denk je aan bij het woord dementie?

Wat is dementie?

• Verzamelnaam voor meer dan 50 ziekten. 
• Zenuwcellen in de hersenen (of verbindingen) gaan kapot.
• Hierdoor raakt de verwerking van informatie in de hersenen verstoord. 
• Deze beschadigingen verergeren waardoor steeds verdere achteruitgang in het functioneren. 
• De bekendste vorm is de ziekte van Alzheimer. 
• Oorzaken: onbekend, roken, weinig bewegen, voeding?

Dementie is een verzamelnaam voor meer dan 50 ziekten, waarbij de hersenen informatie niet meer goed kunnen verwerken.

De verwerking van informatie in de hersenen raakt verstoord.

Beschadigingen in de hersenen verergeren waardoor iemand met dementie steeds verder achteruitgaat in functioneren.

De bekendste is de ziekte van Alzheimer. 

Vormen van dementie

Fronto-

temporaal dementie

      3-12%

meest voorkomende soorten dementie

Vasculaire dementie

Wordt veroorzaak door problemen in de doorbloeding van de hersenen. (bijvoorbeeld: na een beroerte)

Kenmerken :

• Het ziekteverloop gaat in de meeste gevallen in sprongen; bij elk infarct wordt het een stukje slechter
• Bij vasculaire dementie zijn de symptomen afhankelijk van de gebieden die getroffen zijn
• Wanneer de vasculaire dementie ernstige vormen aanneemt, lijkt het ziektebeeld op de ziekte van Alzheimer

Lewy Body dementie

Er vormen zich eiwitophopingen (zg. Lewy bodies) in de zenuwcellen van de hersenen. Meestal in de hersenschors.

Kenmerken

1. In begin geen geheugenstoornis, wel aandachtstoornis
2. schommelingen in achteruitgang
3. Parkinsonachtige klachten
4. Visuele hallucinaties

Ziekte van Pick (FTD)

Bij deze ziekte is de frontaal temporaal kwab aangedaan, dit regelt de executieve functies(gedrag)

Vooral jonge mensen ( tussen 40 en 60 jaar)

Kenmerken:

1. ontremd gedrag
   
2. verminderende aandacht persoonlijke hygiëne
   
3. onrust
   
4. overzicht kwijt zijn
5. dwangmatig gedrag (persevereren)
   
6. problemen bij het spreken

Wat viel je op in dit fragment?
Wat raakte je?

Cijfers dementie (Nederland)

• >270.000 mensen met dementie. Ongeveer 12.000 mensen jonger <65 jaar.
• Toename door vergrijzing. Geschat wordt half miljoen in 2040.
• 65 procent krijgt de diagnose: ziekte van Alzheimer. 
• Treft ruim 8 procent van de mensen > 65 jaar.
• Treft ruim 25 procent van de mensen >80 jaar.
  
• Treft ruim 40 procent van de mensen >90 jaar.
• Voor vrouwen is de kans op dementie 1 op 3, voor mannen 1 op 7. 

In Nederland hebben ruim 270.000 mensen dementie. Hiervan zijn ongeveer 12.000 mensen jonger zijn dan 65 jaar. Ieder uur krijgen vijf mensen in Nederland dementie.

 Het aantal mensen met dementie zal door vergrijzing in de toekomst explosief stijgen naar meer dan een half miljoen in 2040.

Van de mensen met de diagnose dementie heeft ongeveer 65 procent de ziekte van Alzheimer.

Ruim 8 procent van de mensen boven de 65 jaar heeft dementie.

Ruim 25 procent van de mensen boven de 80 jaar heeft dementie.

Ruim 40 procent van de mensen boven de 90 jaar heeft dementie.

De kans is 1 op de 5 dat iemand dementie krijgt.

Voor vrouwen is dat 1 op 3, voor mannen 1 op 7. 

Welke symptomen van dementie ken je?

Symptomen dementie

Mensen met dementie hebben een combinatie van symptomen

1. Geheugenstoornissen 

2. Met één of meer cognitieve stoornissen:

• Afasie: moeite om woorden te vinden en problemen om zich uit te drukken met taal
  
• Apraxie: verminderd vermogen om motorische handelingen uit te voeren
  
• Agnosie: onvermogen om mensen en objecten te herkennen
  
• Stoornissen in uitvoerende functies : zoals rekenen, logisch nadenken, plannen

3. Gedragsproblemen

0

Wat is een voorbeeld van apraxie?

1. Niet meer weten hoe je moet praten
2. Het constante gebruik van scheldwoorden tijdens het communiceren
3. Vergeten hoe de koffie gezet moet worden

Wat is een voorbeeld een afasie?

1. Moeilijk woorden vinden (bijv. tijdens het vertellen van een verhaal)
2. Agressief taalgebruik tijdens het communiceren
3. Termen uit andere, vroeger geleerde talen door de zinnen verwerken

Wat is een voorbeeld van agnosie?

1. Het niet meer herkennen van eigen kinderen
2. Niet meer goed kunnen lopen
3. Het proces van de ogen, waardoor je langzaam blind wordt

Symptomen

1. Vergeetachtigheid
2. Problemen dagelijkse handelingen
3. Vergissingen tijd & plaats
4. Taalproblemen
5. Kwijtraken van spullen
6. Slecht beoordelingsvermogen
7. Terugtrekken uit sociale contacten
8. Veranderingen in gedrag en karakter
9. Onrust
10. Problemen met zien

Alzheimer

Vasculaire dementie

Lewy Body

Frontotemporale dementie

Komt op jongere leeftijd voor.

Vooral sociale veranderingen.

Vooral concentratie-problemen, vaak problemen met bewegen.

Langzaam denken, spreken en handelen.

De meest voorkomende vorm van dementie. 

Wat kunnen gedragsproblemen zijn bij mensen met dementie?

Opdracht  

Werk in groepjes van 4

1.  Wat zijn de meest voorkomende gedragsproblemen bij mensen met dementie?
2. Welke verschillende omgangs- en benaderingsvormen zijn er voor mensen met dementie? 
3. Deel je antwoorden van vraag 2 in onder de verschillende vormen van dementie. Dus welke omgangsvorm past bij welke vorm van  dementie?
4. Welke gesprekstechnieken kun je toepassen bij deze patientencategorie?

Tip bronnen: allyoucanlearn  

                            zorgvoorbeter.nl/dementie

                            alzheimer nederland

Oefenen rollenspel

https://www.zorgvoorbeter.nl/dementie/persoonsgerichte-zorg/tips-communicatie

Casus voorbereiden in jullie groepje

Zijn de lesdoelen behaald?

0100

Ik vond deze les:

😒🙁😐🙂😃