3.5 Het immuunsysteem (vaccinaties/immuniteit)

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

3.5 Het immuunsysteem 

Planning

Uitleg Lichaamsvreemd

Uitleg antigenen en antistoffen

Uitleg vaccinaties en immuniteit 

Wat gebeurd er bij een allergie?

Maken opdrachten

Leerdoelen

Je kan beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties 

Je kan beschrijven op welke manieren immuniteit kan ontstaan

Je kunt omschrijven wat er aan de hand is bij een allergie

Lichaamsvreemd

Een stof die niet thuishoort in ons noemen we een lichaamsvreemde stof

Deze stoffen kunnen ons ziek maken en daarom heeft ons lichaam verschillende manieren om ons te beschermen tegen deze stoffen

Lichaamsvreemd

Lichaamsvreemd

Lichaamsvreemd

Antigenen en antistoffen

Als een ziekteverwekker toch binnenkomt heb je een infectie 

Ons lichaam gaat dan aan de slag om de ziekteverwekker te bestrijden 

Dit doet het met het afweersysteem of het immuunsysteem 

Antigenen en antistoffen

Onze witte bloedcellen zijn een soort van soldaten van ons immuunsysteem

Witte bloedcellen zijn in staat om ziekteverwekkers te vinden en te doden

Antigenen en antistoffen

Het immuunsysteem kan ziekteverwekkers herkennen aan antigenen

Antigenen zijn eiwitten die aan de buitenkant van een cel of virus zitten

Antigenen en antistoffen

Er zijn witte bloedcellen die ziekteverwekkers onschadelijk maken door ze in te sluiten (zoals we zagen in het filmpje)

Er zijn ook witte bloedcellen die reageren op de ziekteverwekkers

Ze maken dan antistoffen om de ziekteverwekker onschadelijk te maken

Antigenen en antistoffen

Immuniteit

Het duurt even voordat witte bloedcellen genoeg antistoffen hebben gemaakt, daarom ben je kort ziek

Antistoffen die gemaakt zijn blijven een tijdje in je bloed zitten en witte bloedcellen onthouden hoe ze een bepaalde antistof moeten maken

Als je besmet raakt en je lichaam kan snel genoeg reageren op de ziekteverwekker word je niet ziek, je bent immuun voor de ziekte

Immuniteit

Immuniteit

Een mooi voorbeeld waarbij immuniteit goed te zien is is waterpokken

• Meer dan 95% van iedereen die in Nederland opgroeit heeft waterpokken gehad

Bij je eerste besmetting wordt je ziek, maar zodra je nogmaals wordt besmet wordt je niet meer ziek

Dit wordt ook wel natuurlijke immuniteit genoemd

Immuniteit

Naast natuurlijke immuniteit kan je ook op een kunstmatige manier immuun worden voor een ziekte, bijvoorbeeld de mazelen of rode hond. 

Om hiervoor te zorgen neem je een vaccinatie

vaccinaties

Een vaccinatie bevat een verzwakte of dode variant van de ziekteverwekker 

Als dit je lichaam binnenkomt wordt je hier niet of slechts lichtjes ziek van

De verzwakte of dode variant van de ziekteverwekker heeft wel nog antigenen

Op deze manier wordt je kunstmatig immuun 

vaccinaties- corona

Over het coronavaccin is veel discussie geweest

Veel mensen hebben of hadden twijfels aan bijvoorbeeld de veiligheid en mogelijke bijwerkingen

Het vaccin werkt ook iets anders dan andere vaccins

vaccinaties- corona

Het coronavaccin wat aan de meeste mensen in Nederland is gegeven is een mRNA-vaccin

Deze vaccinatie geeft het lichaam een soort code om een ongevaarlijk eiwit te maken

vaccinaties- corona

De eiwitten lijken op de antigenen aan de buitenkant van het virus wat corona veroorzaakt

Het lichaam zal hier dus witte bloedcellen op afsturen en antistof aanmaken om dit eiwit te bestrijden

Aangezien dit eiwit en corona sprekend op elkaar lijken werken deze antistoffen ook op een besmetting van corona

vaccinaties- corona

Na een tijdje zal het mRNA weer worden opgeruimd, maar de antistoffen zullen net zoals bij andere vaccinaties of besmettingen van ziekten deels in het lichaam blijven

Het kan voorkomen dat je nog wordt besmet met corona, maar de ziekteverschijnselen zullen een stuk minder heftig zijn

Allergieën 

Bij een allergie ben je overgevoelig voor bepaalde stoffen

Denk hierbij aan hooikoorts (allergie voor stuifmeel) of allergieën voor bepaalde dieren

Je immuunsysteem reageert op deze stof en je krijgt een allergische reactie

Allergieën 

Allergische reactie kunnen mild zijn, maar ook erger worden als je vaak in contact komt met de stof waar je allergisch voor bent

Mensen die hier last van hebben krijgen dan een anafylactische reactie

Hierbij zwellen delen van de huid op, word je benauwd of worden de bloedvaten wijder en daalt de bloeddruk

Allergieën 

Een voorbeeld van een heftige allergische reactie is allergie voor noten of pinda's

Als iemand last krijgt van een heftige reactie 

kunnen zij hiervoor een epipen nodig hebben

Maken opdrachten 3.5 

Maak opdracht 1, 2, 3, 4, 6, 7 en 8

voor opdracht 8 kan je voorin een blaadje halen

5 Minuten alleen in stilte werken

Deze les af: Opdracht 1, 2 en 3

Witte bloedcellen maken ... om ziektes onschadelijk te maken

1. Antistoffen
2. Antigenen

Je kan alleen immuun worden tegen ziekten wanneer je wordt gevaccineerd

1. Waar
2. Niet waar

Op welke 2 manieren kan je immuun worden voor een ziekte?

Afsluiting