wk 06: les 1+2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Dinsdag 9 februari - H2c (online les)

• 10 minuten stillezen in Geest
• Terugblik: spanning, setting
  
• Fictie: tijd
  
• Aan de slag!

• Bespreken Geest t/m blz. 199

• Aan de slag!
  

Vorige les heb je geleerd...

...op welke manieren een schrijver spanning kan oproepen.
...welke rol de setting kan hebben in een verhaal.

Deze les ga je...

...leren welke rol tijd kan spelen in een verhaal.

...in een groepje Geest bespreken.

Begrippen jaar 1

fictie / non-fictie

realistisch / niet realistisch
genres
personages
hoofdpersonen / bijfiguren: helper/tegenstander
medespelers/ figuranten
vertelperspectief
leeservaring
beoordelingswoorden
mening/ argumenten

Begrippen jaar 2

spanning

setting

tijd: vertelde tijd, chronologisch/niet-chronologisch, terugverwijzing, vooruitverwijzing, flashback

open einde /gesloten eind

Terugblik: spanning

Terugblik: setting

Tijd

We gaan een fragment bekijken.

Wat kun je vertellen over tijd?

Tijd

TIJD: wat gaat hier fout?

“Chronologie”: op volgorde van tijd

Denk aan het Griekse “Chronos” (tijd). Chronologisch (op volgorde) versus  

niet-chronologisch (niet op volgorde).

Vertelde tijd

Verteltijd

Chronologisch

Niet-chronologisch

Flashback

Flash forward

De tijd die in het verhaal verstrijkt.

Leestijd.

Op volgorde van tijd

"overmorgen-vandaag-morgen"

Terugblik

Vooruitblik

Vertelvolgorde

Verhalen kunnen in chronologische volgorde worden verteld, maar schrijvers kunnen ook kiezen voor een afwisseling in tijd. Hierbij gebruiken ze flashbacks: je gaat als lezer letterlijk terug in de tijd (tijdlijn wordt onderbroken).

Dit noem je een niet-chronologische volgorde waarbij de tijdlijn WEL wordt onderbroken.

Gebeurtenissen: B - C - D - A - E - F

Vertelvolgorde

Wanneer een schrijver kiest voor een chronologische volgorde kan hij nog wel vooruitkijken of terugkijken in de tijd. Dit noem je:

- Terugwijzingen: een personage denkt terug aan vroeger

- Vooruitwijzingen: een personage of de schrijver blikt vooruit op de toekomst (kan voor spanning zorgen)

De tijdlijn wordt NIET onderbroken.

Gebeurtenissen: A - B - C - D - E

Verteltempo

Je kunt de tijd van een verhaal ook beschreven als je kijkt naar hoe snel de tijd verloopt. Hierbij kijk je naar de verteltijd (= aantal bladzijdes) en vertelde tijd (= tijdsverloop tussen het begin en einde van een verhaal).

Tijd kan sneller gaan door een versnelling of tijdsprong (vaak bij onbelangrijke gebeurtenissen).

Tijd kan langzamer gaan door een vertraging (vaak bij spannende gebeurtenissen.

Aan de slag!

Lees de theorie op de volgende slides.

Maak daarna de opdrachten

(slide 18 t/m 45)

Terugverwijzing

Een terugverwijzing in een boek wijst met een kort zinnetje terug naar iets wat in het verleden gebeurd is. Bijvoorbeeld:

'Hij dacht terug aan die ochtend waarin hij haar nog in zijn armen had gehouden.'

Een terugverwijzing is korter dan een flashback. Bij een flashback spring je voor een langere periode terug in de tijd.

Vooruitwijzing

Hierbij kijkt een personage vooruit in de tijd. Hij of zij denkt na over iets wat zou kunnen gebeuren.

Als zo'n vooruitwijzing een langere periode beschrijft, dan noemen we dat een flashforward. Sommige boeken beginnen met een flashforward en beginnen vervolgens bij het begin van het verhaal. Dit doet de schrijver om spanning op te roepen.

Als er veel flasbacks en flashforwards voorkomen in het boek, dan verloopt de tijd niet-chronologisch.

Tijdsprongen

Gebeurtenissen die onbelangrijk zijn voor het verhaal worden in een boek weggelaten. Soms eindigt een hoofdstuk op school en begint het volgende hoofdstuk op een andere plek. De tijd daartussen wordt niet beschreven. Dit noemen we een tijdsprong. Er zitten ALTIJD tijdsprongen in een boek.

Vertelde tijd / verteltijd

Vertelde tijd: De tijd die een schrijver beschrijft. Dit kan een dag, een week, een maand, een jaar of zelfs vele jaren zijn.

Verteltijd: Hoeveel bladzijdes heeft het boek. Het is eigenlijk de tijd die jij nodig hebt om het verhaal hardop voor te lezen.

Aan de slag!

Op de volgende slide staan vragen over tijd.

Opdracht

Bekijk de fragmenten en maak slide 24 t/m 34

0

Bij het fragment uit The Lion King is sprake van...

1. Vertraging
2. Tijdsprong
3. Terugverwijzing
4. Versnelling

0

Bij het fragment uit Ratatouille is sprake van...

1. Vertraging
2. Tijdsprong
3. Terugverwijzing
4. Flashback

0

Bij het fragment uit Sherlock Holmes is sprake van...

1. Vooruitwijzing
2. Tijdsprong
3. Terugverwijzing
4. Versnelling

0

1. In welke tijd speelt dit verhaal zich af?
2. Hoeveel tijd vergaat er, met andere woorden wat is de vertelde tijd?
3. Hoe zie je de verandering van tijd?

Bekijk deze inhoudsopgave.

Wat weet je al over de tijdslijn van dit boek door naar de inhoudsopgave te kijken?

Aan de slag!

Op de volgende slide staan vragen over Geest.

Opdracht
Maak slide 35 t/m 40

Lees blz. 144 t/m 167

A. Wat zegt Jochem tegen zijn nieuwe vrienden dat het ergste scheldwoord in het Nederlands is?

Lees blz. 144 t/m 167

B. Jochems oude vrienden uit Amsterdam en zijn nieuwe uit Schotland spelen allemaal een spel.
1. Wat zijn de overeenkomsten van de spellen?

Lees blz. 144 t/m 167

B. Jochems oude vrienden uit Amsterdam en zijn nieuwe uit Schotland spelen allemaal een spel.
2. En wat zijn de verschillen?

Lees blz. 144 t/m 167
B. Jochems oude vrienden uit Amsterdam en zijn nieuwe uit Schotland spelen allemaal een spel.
3. Hoe ervaart Jochem het spel in Amsterdam en hoe in Schotland? (Wat is zijn gevoel hierbij?)

Lees blz. 144 t/m 167
Theorie: vertelperspectief
C. Lees nog even blz. 156 door. Vanuit wie wordt het cursieve stuk verteld? En vanuit welk perspectief het standaardverhaal? Waarom heeft de schrijver dat gedaan denk je?

Aan de slag!

De laatste vragen gaan over het behalen van de lesdoelen.

Opdracht
Beantwoord de vragen op slide 41 t/m 45

Ik weet wat het verschil is tussen vertelde tijd en verteltijd.

1. Ja
2. Nee

Ik weet wat het verschil is tussen een chronologisch en een niet-chronologisch verhaal

1. Ja
2. Nee

Ik weet wat het verschil is tussen een flashback en een terugverwijzing.

1. Ja
2. Nee

Ik weet wat het verschil is tussen een flashforward en een vooruitwijzing.

1. Ja
2. Nee

Tweede uur van het blokuur

Klaar met de opdrachten van het eerste lesuur?

Dan mag je verder gaan lezen in Geest.

In Break Out Rooms: bespreken van Geest,  t/m blz. 199

1. Wat is er tot nu toe gebeurd?

2. Waarom is Jochem de hoofdpersoon? Gebruik de theorie van fictie over personages.

3. Waarom is Kevin een bijfiguur? Gebruik de theorie van fictie over personages.

4. Is Kevin een helper of een tegenstander?

5. Waarom is de digitale wereld zo belangrijk voor Jochem?

6. Welke rol speelt Jodi in het verhaal?

7. Wat valt je op aan het vertelperspectief? (ik-vertelperspectief, alwetend, hij/zij, wisselend)

8. Op welke manier is de setting veranderd?

9. Op welke manier is Jochem veranderd? (lichamelijk en geestelijk)

10. Wat is er met Jochem aan de hand op blz. 124-125?

Aan de slag!

Maak de vragen over tijd, toegepast op Geest

slide 48 t/m 53

a. In welke tijd speelt Geest zich af?
b. Hoe kun je dat zien?

Wat is de vertelde tijd in Geest?
(vertelde tijd = de tijd die in het verhaal voorbijgaat).

Wat is de verteltijd van Geest?
(verteltijd = aantal bladzijdes)

1. Wordt het verhaal in Geest chronologisch verteld?
2. Leg uit.

Waar in Geest vind je een:
1. terugverwijzing
2. vooruitwijzing
3. flashback
Noteer de bladzijdenummer(s).

Einde van deze les

Goed gedaan!

Je mag nu verder

lezen in Geest

                  
 
                   
 
                     
  
                  
 

Leesplanning Geest
Week 3	Les 1+2 1-35
	Les 3 36-70
Week 4	Les 1+2 71-110
	Les 3 111-150
Week 5	Les 1+2 151-175
	Les 3 175-199
Week 6	Les 1+2 200-235
	Les 3 235-272
Week 7	E-toets Fictie Blok 1-5 + Geest