2a 27-1 H4 spelling: tussenletters in samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Wat is goed?

1. beresterk
2. berensterk

Wat is goed?

1. brekebeen
2. brekenbeen

Wat is goed?

1. gerstebier
2. gerstenbier

Wat is goed?

1. maneschijn
2. manenschijn

Wat is goed?

1. secondewijzer
2. secondenwijzer

Wat is goed?

1. stationchef
2. stationschef

Wat is goed?

1. suikersoort
2. suikerssoort

Wat is goed?

1. takkenwijf
2. takkewijf

H4 spelling: tussenletter in samenstellingen

Uitleg

Opdrachten maken

Lesdoel: Je kunt samenstellingen met en zonder tussenletters correct spellen. 

Uitleg

• Als je twee woorden aan elkaar plakt, maak je een samenstelling: achter + licht = achterlict.
• Soms moet je tussen die twee woorden tussenletters toevoegen: -(e)n-, -e- of -s-.

Zo bepaal je of je een -s moet toevoegen

• Als je in een samenstelling een -s- hoort, dan schrijf je die ook:

– machtsvertoon, passagierslijst. 

• Soms begint het tweede deel van de samenstelling met een s-klank. Vervang dan het tweede deel door een woord dat niet met een s-klank begint. Schrijf de -s- alleen als je hem bij de vervanging hoort: 

– machtsstrijd, want machtsvertoon; passagiersschip, want passagierslijst.

Maar: slotceremonie, want slotalinea.

Zo bepaal je of je een -(e)n- moet toevoegen

Als het eerste deel van een samenstelling een zelfstandig naamwoord is dat alleen een meervoud op -en heeft, schrijf je -en- tussen de woorden: berenkuil, vriendendienst.

Maar let op de uitzonderingen!

Uitzonderingen

Schrijf geen -(e)n- (maar soms wel -e-) in deze gevallen:

1. Het eerste deel heeft geen meervoud: roggebrood, benzinelucht. 
2. Het eerste deel verwijst naar iets waar er maar één van is: zonnestraal. 
3. Het eerste deel heeft (ook) een meervoud op -s: (asperge – asperges) aspergesoep, (ziekte – ziekten/ziektes) ziektekiem. 
4. Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord: blindedarm, huilebalk.
5. Het eerste deel versterkt een bijvoeglijk naamwoord: boordevol.

Aan de slag!

Maak de opdrachten: 1 t/m 4,  6 en 9

Afsluiting

beresterk

brekebeen

gerstebier

maneschijn

secondewijzer

stationschef

suikersoort