5.4

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Welkom 4 mavo

5.4 Geld genoeg?

Economie

Pincode

Programma

Welkom

Terugblik

Huiswerk

Theorie

Aan de slag

Afsluiter

terugblik

Wat is een solidariteitsbeginsel?

Hoe worden de werknemers- en volksverzekering gefinancierd?

Waarom is NL een verzorgingsstaat?

Welke sociale zekerheid hebben wij in NL?

Huiswerk

Opdrachten van 5.2

3,5,8

Opdrachten 5.3

4,7,9 en 10

Leerdoelen

• hoe de overheid de inkomsten en uitgaven onder controle houdt
  
• hoe je snel van miljarden naar miljoenen en van miljoenen naar  miljarden rekent
  
  
• hoe de rijksoverheid aan inkomsten komt
  
• wat voor inkomsten de gemeente heeft
  

Inkomsten en uitgaven

Rijksbegroting = verwachte uitgaven en inkomsten van de overheid in het komende jaar.

In de miljoenennota worden de gemaakte keuzes uitgelegd.

Inkomsten > uitgaven = begrotingsoverschot

Inkomsten < uitgaven = begrotingstekort

Bereken van Miljard naar miljoen

Tip: reken met grote getallen altijd naar hetzelfde aantal!

1 miljard= 1X 1000 = 1000 miljoen ( verschil van 3 nullen)

2 miljard = 1 X1000 = 2000 miljoen

6,3 miljard= 1X 6,3 = 6300 miljoen

Van miljoen naar Miljard

Soms moet je antwoord geven in Miljarden!

1 miljoen = 1 : 1000 = 0,001 miljard ( De komma 3 plaatsen naar links)

5400 miljoen = 5400:1000 = 5,4 miljard

3 miljoen = 3:1000 = 0,003 miljoen

Inkomen overheid

Belastingen

• Loonbelasting
• Accijns

Sociale premies

• Bedoeld voor de uitkeringen van de sociale verzekeringen
  

Niet-belastingontvangsten

• de winst van overheidsbedrijven 
• boetes
  

Belasting verschillen

Geld voor gemeente

Het grootste deel: uit het Gemeentefonds van het rijk.

Burgers en bedrijven betalen gemeentelijke belastingen en heffingen

• onroerendezaakbelasting (ozb)
• rioolheffing
  
• afvalstoffenheffing
  

Aan de slag

Voor deze les moet af zijn:

Opdrachten van 5,4: 2,4,5,6,8,9,10,11

- Zelfstandig 

- Klaar? Herhalingsopdrachten maken van H5

- Hulp: Ik loop rond voor vragen, lees tekst bronnen.

- Laatste 5 minuten lesafsluiter

Afsluiter

Hoe worden de werknemers- en volksverzekering gefinancierd?

Wat zijn rijksbegroting en miljoenennota? 

Hoeveel nullen (0) verschil zit tussen miljoen en miljard?

Wat is het verschil tussen directe- en indirecte belasting?

Benoem drie soorten gemeentebelasting.