H9 herhaling

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

De toegevoegde waarde:

1. Is de waarde van het verkochte product
2. Is de waarde die je af moet trekken van je verkoopprijs
3. Is de verkoopprijs van het product min de ingekochte goederen en diensten

Waarde toevoegen

• De toegevoegde waarde (per product) is de verkooppprijs van het product min de ingekochte goederen en diensten die nodig waren om het product te produceren.

• De totale toegevoegde waarde van het product is de optelsom van de toegevoegde waardes van de graanboer, meelfabriek, broodfabriek en de supermarkt.

• De koper van het eindproduct betaalt uiteindelijk de totaal toegevoegde waarde

Bedrijfskolom

Bedrijfskolom

Bedrijfskolom van brood.

Wat is een bedrijfskolom?

Je hebt een kapotte BMW ingekocht voor 50.000 euro, je repareert de auto en verkoopt hem voor 70.000 euro. Je toegevoegde waarde is:

1. 10.000 euro
2. 20.000 euro
3. je hebt juist verlies
4. weet je niet

Waar wordt toegevoegde waarde voor gebruikt?

- uitbetaling loon medewerkers

- betaling huur pand of pacht grond

- betaling rente over schulden

- reservering voor vervanging kapitaalgoederen

- winst

-> Primaire inkomens (verdiend met productiefactoren)

Waarde van alle in een land geproduceerde goederen en diensten in een jaar

Wat is het
bruto binnenlands product (BBP)?

Bbp en inkomen

BBP  (Bruto Binnenlands Product)

• = totale toegevoegde waarde van alle producenten in een land in een jaar.
• = waarde aan van alle goederen/diensten die in een jaar in een land zijn geproduceerd.
• BBP per hoofd van de bevolking

Bruto Binnenlands product(Bbp):

De totale toegevoegde waarde van alle producenten in het land

Economische groei?

Jaar	Aantal goederen	Gemiddelde prijs (€)	Nom. BBP (€)
20 21	2,0	30	60
2022	2,0	33	66

1. Nee, aantal gelijk
2. Ja, prijs gestegen
3. Ja, nom BBP gestegen

Bbp, goede methode om de welvaart te meten?

• Ja, omdat je een idee krijgt hoeveel er gemiddeld per persoon geproduceerd wordt

• Maar, meet alleen officiële productie 
• Maar betreft een gemiddelde
• Maar, meet geen koopkracht
• Maar,  welvaart niet alleen geld

Hoe heet het systeem van belasting heffing waarbij de hogere inkomens naar verhouding meer betalen dan de lagere inkomens?

1. degressief
2. progressief

Het verkleinen van de inkomens verschillen noemen we

1. Denivellering
2. Nivellering

Nivellering:

Verschillen in inkomen tussen personen worden kleiner  

Denivellering:

Verschillen in inkomen tussen personen worden groter

Conjunctuurbeweging

Reële economische groei => 

• BBP (volume, geen groei door prijsstijgingen veroorzaakt) 
• Trend (gemiddelde 10 jaar) en conjunctuur (schommelingen)
• Hoogconjunctuur, periode boven de trend
• Laagconjunctuur, periode onder de trend

Goede tijden

Hoogconjunctuur => meer inflatie

• Meer vraag naar producten => prijzen stijgen  => Bestedingsinflatie (inflatie door meer bestedingen)
• Meer vraag naar producten => meer productie => meer werknemers nodig => loonkosten stijgen =>
  Kosteninflatie (inflatie door hogere kosten voor bedrijven)

Conjunctuur-indicatoren CBS

• Consumentenvertrouwen
• Consumptie
• Producentenvertrouwen
• Investeringen
• Werkloosheid
• Vacatures 

Als de lonen omhoog gaan,
gaat de vraag naar producten

1. Ook omhoog
2. Omlaag

De milde vorm van laagconjunctuur heet:

1. depressie
2. recessie

Wanneer zijn de lonen het hoogst?

1. Laagconjunctuur
2. Hoogconjunctuur

Als de lonen omhoog gaan,
gaan de verkoopprijzen van producten

1. Ook omhoog
2. Omlaag

Hogere prijzen betekent:

1. Meer inflatie
2. Minder inflatie

Als het hoogconjunctuur is, worden de belastingen eerder

1. Verhoogd
2. Verlaagd

Europese Centrale Bank - Bank van de banken in Europa. Niet bedrijven en gezinnen lenen bij de ECB, maar de (commerciële) banken.

Waar is ECB de afkorting van?

De belangrijkste taak van de ECB is de inflatie net onder 2% houden.

Dus prijzen stabiel houden zodat het geld z'n waarde houdt.

Wat is de belangrijkste taak van de ECB?

Hoe probeert de ECB de inflatie onder 2% te houden bij hoogconjunctuur?

Bereken de indexcijfers voor de jaren 2019.
(hele getallen)

Consumentenprijsindexcijfer (CPI)

Prijsontwikkeling van goederen en diensten.

Bereken
de
CPI
(heel getal)

Categorie	Weging	Prijsindex 2021	Prijsindex 2022
Voeding	25%	100	104
Woning	45%	100	110
Overig	30%	100	102