les 1

Grammatica H2

Lezen

Zinsontleding tot nu toe

Stap 1: Zet een streep onder de pv

Stap 2: Zet zinsdeelstrepen

Stap 3: Zoek het gezegde ( WG of NG)

Stap 4: Zoek het onderwerp

Stap 5: Zoek het lijdend voorwerp

Stap 6: Zoek het meewerkend voorwerp

Stap 7: Zoek het voorzetselvoorwerp

Stap 8: Zoek de bijwoordelijke bepaling

Stap 1 Persoonsvorm

1. Zet de zin in een andere tijd

Piet is ziek

Piet was ziek

2. Zin van getal veranderen

Piet is ziek

Piet en Henk zijn ziek

Stap 2 zinsdeelstrepen

1. De persoonsvorm komt altijd tussen 2 zinsdeeltrepen

Piet en Henk | zijn | gisteren naar de bioscoop geweest.

2. Alles voor de persoonsvorm is ( meestal) 1 zinsdeel

Piet en Henk |zijn | gisteren naar de bioscoop geweest.

3. Verander de volgorde van de zin. Alles wat je voor de persoonsvorm kunt zetten is 1 zinsdeel.

Gisteren zijn Piet en Henk naar de bioscoop geweest

Naar de bioscoop zijn Piet en Henk geweest

Piet en Henk |zijn | gisteren |naar de bioscoop | geweest. 

Stap 3 WG of NG

1. Zoek alle werkwoorden in de zin

2. Bepaal het belangrijkste werkwoord.

3. Kijk of het belangrijkste een koppelwerkwoord is

Zijn - worden - blijven - blijken - lijken - schijnen - heten - dunken - voorkomen

--> zo ja : kijk of je het werkwoord kan verangen door de eerste 3 koppelwerkwoorden

Stap 3 WG of NG

Voorbeeld:

Henk is ziek

Henk wordt ziek

Henk blijft ziek

Al deze zinnen kloppen dus is = een koppelwerkwoord

NG bestaat uit alle werkwoorden + een naamwoordelijk deel.

Stel de vraag: Wat + onderwerp + pv

Wat is Henk? --> Ziek

NG = is ziek

Stap 3 WG of NG

Zo nee --> WG

Voorbeeld

Hij is naar de kermis geweest

Hij is naar de kermis gebleven

Hij is naar de kermis geworden

Kun je het koppelwerkwoord niet vervangen door de andere koppelwerkwoorden heb je een WG

WG = alle werkwoorden in de zin.

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijkgezegde

Katniss is een vechter. 

Cinna pakt mijn ijskoude vingers in zijn warme handen.

(Denk eraan), jullie zijn nog steeds reuze gelukkig met elkaar!

Stap 4 onderwerp

Wie of wat + gezegde

Jan gaat naar de bioscoop

Gaat = WG

Wie gaat? Jan

O = Jan

Stap 5 Lijdend voorwerp

Wat of wie + wg + o

Jan heeft een bal gekocht

WG = heeft gekocht

O = Jan

Wat heeft jan gekocht? een bal

LV = een bal

Stap 6 meewerkend voorwerp

(Aan, voor, bij) wie + gezegde + o + lv

De scheidsrechter heeft de aanvaller een rode kaart gegeven.

WG: heeft gegeven

O: de scheidsrechter

LV: een rode kaart

Aan wie heeft de scheidsrechter een rode kaart gegeven? De aanvaller

MV: de aanvaller

Stap 7 voorzetselvoorwerp

- Begint altijd met een voorzetsel

- vormt een vaste combinatie met een werkwoord of bijvoeglijk naamwoord

Voorbeeld: 

ergeren aan

dol zijn op 

- Figuurlijk gebruikt

Wachten op de bus

Wachten op de stoep

Stap 7 Voorzetselvoorwerp

Voorbeeld.

Hij wacht op de bus  = voorzetselvoorwerp

Hij wacht op de stoep = bijwoordelijke bepaling

Stap 8 bijwoordelijke bepaling

- Alle zinsdelen die over zijn gebleven

- geven vaak antwoord op vragen als waar, wanneer, waarom etc.

De man stond voor de winkel op zijn vrouw te wachten.

PV

MV

WG

LV

BWB

O

De man

stond

voor de winkel

op zijn vrouw

stond te wachten

Bolletjespapier

Er wordt zelfstandig gewerkt met het bolletjespapier