H5.3 3a1

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

IJzer (Fe) reageert met zwavel (S) hieruit ontstaat ijzersulfide (FeS). Hoeveel gram zwavel heb je nodig voor deze reactie als je 10 gram ijzer gebruikt?

Tip: blader zo nodig terug naar H4.3 in je boek

1. 5,7 gram
2. 15,7 gram
3. 17,4 gram
4. 179,4 gram

Uitwerking

IJzer (Fe) reageert met zwavel (S) hieruit ontstaat ijzersulfide (FeS). Hoeveel gram zwavel heb je nodig voor deze reactie als je 10 gram ijzer gebruikt?

Uitwerking

IJzer (Fe) reageert met zwavel (S) hieruit ontstaat ijzersulfide (FeS). Hoeveel gram zwavel heb je nodig voor deze reactie als je 10 gram ijzer gebruikt?

IJzer = 55,85 u 

Uitwerking

IJzer (Fe) reageert met zwavel (S) hieruit ontstaat ijzersulfide (FeS). Hoeveel gram zwavel heb je nodig voor deze reactie als je 10 gram ijzer gebruikt?

IJzer = 55,85 u 

IJzer = 10 gram

Uitwerking

IJzer (Fe) reageert met zwavel (S) hieruit ontstaat ijzersulfide (FeS). Hoeveel gram zwavel heb je nodig voor deze reactie als je 10 gram ijzer gebruikt?

IJzer = 55,85 u 

IJzer = 10 gram

Zwavel = 32,06 u 

Uitwerking

IJzer (Fe) reageert met zwavel (S) hieruit ontstaat ijzersulfide (FeS). Hoeveel gram zwavel heb je nodig voor deze reactie als je 10 gram ijzer gebruikt?

IJzer = 55,85 u 

IJzer = 10 gram

Zwavel = 32,06 u 

Zwavel = ? gram

Uitwerking

IJzer (Fe) reageert met zwavel (S) hieruit ontstaat ijzersulfide (FeS). Hoeveel gram zwavel heb je nodig voor deze reactie als je 10 gram ijzer gebruikt?

IJzer = 55,85 u 

IJzer = 10 gram

Zwavel = 32,06 u 

Zwavel = ? gram

	Fe	S
molverhouding
gram

Uitwerking

IJzer (Fe) reageert met zwavel (S) hieruit ontstaat ijzersulfide (FeS). Hoeveel gram zwavel heb je nodig voor deze reactie als je 10 gram ijzer gebruikt?

IJzer = 55,85 u 

IJzer = 10 gram

Zwavel = 32,06 u 

Zwavel = ? gram

	Fe	S
molverhouding	55,85	32,06
gram	10

Uitwerking

IJzer (Fe) reageert met zwavel (S) hieruit ontstaat ijzersulfide (FeS). Hoeveel gram zwavel heb je nodig voor deze reactie als je 10 gram ijzer gebruikt?

IJzer = 55,85 u 

IJzer = 10 gram

Zwavel = 32,06 u 

Zwavel = ? gram

	Fe	S
molverhouding	55,85	32,06
gram	10	?

Uitwerking

IJzer (Fe) reageert met zwavel (S) hieruit ontstaat ijzersulfide (FeS). Hoeveel gram zwavel heb je nodig voor deze reactie als je 10 gram ijzer gebruikt?

IJzer = 55,85 u 

IJzer = 10 gram

Zwavel = 32,06 u 

Zwavel = ? gram

	Fe	S
molverhouding	55,85	32,06
gram	10	?

32,06*10

  55,85

= 

Uitwerking

IJzer (Fe) reageert met zwavel (S) hieruit ontstaat ijzersulfide (FeS). Hoeveel gram zwavel heb je nodig voor deze reactie als je 10 gram ijzer gebruikt?

IJzer = 55,85 u 

IJzer = 10 gram

Zwavel = 32,06 u 

Zwavel = ? gram

	Fe	S
molverhouding	55,85	32,06
gram	10	?

32,06*10

  55,85

= 5,7 g

H5.3 Over en ondermaat

Leerdoelen

- Je kan uitleggen wanneer een reactie stopt.

- Je kan uitleggen wat onder overmaat en onder ondermaat  

   wordt verstaan.

- Je kan uitrekenen welke stof(fen) in overmaat en in 

   ondermaat bij een chemische reactie aanwezig zijn.

Overmaat en ondermaat

Overmaat en ondermaat

Overmaat = de tof die meer dan voldoende aanwezig is

Overmaat en ondermaat

Overmaat = de tof die meer dan voldoende aanwezig is

Ondermaat = de stof die niet voldoende aanwezig is

Overmaat en ondermaat

Overmaat = de tof die meer dan voldoende aanwezig is

Ondermaat = de stof die niet voldoende aanwezig is

Calcium en water regeren met elkaar. Voor deze reactie leg je een stukje calcium van 3,20 gram in 6,40 gram water.

Overmaat en ondermaat

Overmaat = de tof die meer dan voldoende aanwezig is

Ondermaat = de stof die niet voldoende aanwezig is

Calcium en water regeren met elkaar. Voor deze reactie leg je een stukje calcium van 3,20 gram in 6,40 gram water.

	Ca	H 2 O
molverhouding
gram

Overmaat en ondermaat

Overmaat = de tof die meer dan voldoende aanwezig is

Ondermaat = de stof die niet voldoende aanwezig is

Calcium en water regeren met elkaar. Voor deze reactie leg je een stukje calcium van 3,20 gram in 6,40 gram water.

	Ca	H 2 O
molverhouding	40,08	18,016
gram

Overmaat en ondermaat

Overmaat = de tof die meer dan voldoende aanwezig is

Ondermaat = de stof die niet voldoende aanwezig is

Calcium en water regeren met elkaar. Voor deze reactie leg je een stukje calcium van 3,20 gram in 6,40 gram water.

	Ca	H 2 O
molverhouding	40,08	18,016
gram		6,40

Overmaat en ondermaat

Overmaat = de tof die meer dan voldoende aanwezig is

Ondermaat = de stof die niet voldoende aanwezig is

Calcium en water regeren met elkaar. Voor deze reactie leg je een stukje calcium van 3,20 gram in 6,40 gram water.

	Ca	H 2 O
molverhouding	40,08	18,016
gram	x	6,40

Overmaat en ondermaat

Overmaat = de tof die meer dan voldoende aanwezig is

Ondermaat = de stof die niet voldoende aanwezig is

Calcium en water regeren met elkaar. Voor deze reactie leg je een stukje calcium van 3,20 gram in 6,40 gram water.

	Ca	H 2 O
molverhouding	40,08	18,016
gram	x	6,40

40,08*6,40         18,016

= 

Overmaat en ondermaat

Overmaat = de tof die meer dan voldoende aanwezig is

Ondermaat = de stof die niet voldoende aanwezig is

Calcium en water regeren met elkaar. Voor deze reactie leg je een stukje calcium van 3,20 gram in 6,40 gram water.

	Ca	H 2 O
molverhouding	40,08	18,016
gram	x	6,40

40,08*6,40         18,016

= 14,2 g

Overmaat en ondermaat

Overmaat = de tof die meer dan voldoende aanwezig is

Ondermaat = de stof die niet voldoende aanwezig is

Calcium en water regeren met elkaar. Voor deze reactie leg je een stukje calcium van 3,20 gram in 6,40 gram water.

	Ca	H 2 O
molverhouding	40,08	18,016
gram	x	6,40

40,08*6,40         18,016

= 14,2 g

Overmaat en ondermaat

Overmaat = de tof die meer dan voldoende aanwezig is

Ondermaat = de stof die niet voldoende aanwezig is

Calcium en water regeren met elkaar. Voor deze reactie leg je een stukje calcium van 3,20 gram in 6,40 gram water.

	Ca	H 2 O
molverhouding	40,08	18,016
gram	x	6,40

40,08*6,40         18,016

= 14,2 g

Overmaat en ondermaat

Overmaat = de tof die meer dan voldoende aanwezig is

Ondermaat = de stof die niet voldoende aanwezig is

Calcium en water regeren met elkaar. Voor deze reactie leg je een stukje calcium van 3,20 gram in 6,40 gram water.

	Ca	H 2 O
molverhouding	40,08	18,016
gram

Overmaat en ondermaat

Overmaat = de tof die meer dan voldoende aanwezig is

Ondermaat = de stof die niet voldoende aanwezig is

Calcium en water regeren met elkaar. Voor deze reactie leg je een stukje calcium van 3,20 gram in 6,40 gram water.

	Ca	H 2 O
molverhouding	40,08	18,016
gram	3,20	x

Overmaat en ondermaat

Overmaat = de tof die meer dan voldoende aanwezig is

Ondermaat = de stof die niet voldoende aanwezig is

Calcium en water regeren met elkaar. Voor deze reactie leg je een stukje calcium van 3,20 gram in 6,40 gram water.

	Ca	H 2 O
molverhouding	40,08	18,016
gram	3,20	x

18,016*3,20

    40,08

= 

Overmaat en ondermaat

Overmaat = de tof die meer dan voldoende aanwezig is

Ondermaat = de stof die niet voldoende aanwezig is

Calcium en water regeren met elkaar. Voor deze reactie leg je een stukje calcium van 3,20 gram in 6,40 gram water.

	Ca	H 2 O
molverhouding	40,08	18,016
gram	3,20	x

18,016*3,20

    40,08

= 1,44 g

Overmaat en ondermaat

Overmaat = de tof die meer dan voldoende aanwezig is

Ondermaat = de stof die niet voldoende aanwezig is

Calcium en water regeren met elkaar. Voor deze reactie leg je een stukje calcium van 3,20 gram in 6,40 gram water.

	Ca	H 2 O
molverhouding	40,08	18,016
gram	3,20	x

18,016*3,20

    40,08

= 1,44 g

Overmaat en ondermaat

Overmaat = de tof die meer dan voldoende aanwezig is

Ondermaat = de stof die niet voldoende aanwezig is

Calcium en water regeren met elkaar. Voor deze reactie leg je een stukje calcium van 3,20 gram in 6,40 gram water.

	Ca	H 2 O
molverhouding	40,08	18,016
gram	3,20	x

18,016*3,20

    40,08

= 1,44 g

Met welke stof reken je bij het rekenen aan reacties?

1. De stof in overmaat
2. De stof in ondermaat
3. Het maakt niet uit welke je neemt

Door de reactie tussen aluminium en zuurstof ontstaat aluminiumoxide

1. 
2. 
3. 
4. 

In een afgesloten vat bevindt zich 5,10 g aluminium en 4,80 g zuurstof.
Hoe zou je de verbranding kunnen starten zonder dat je het vat opent?

1. Dat is niet mogelijk
2. Het vat naar grote hoogte toe brengen
3. Het vat schudden
4. Het vat verhitten

In een afgesloten vat bevindt zich 5,10 g aluminium en 4,80 g zuurstof.
Welke stof is in ondermaat of overmaat aanwezig?

1. aluminium = overmaat zuurstof = ondermaat
2. aluminium = overmaat zuurstof = overmaat
3. aluminium = ondermaat zuurstof = overmaat
4. aluminium = ondermaat zuurstof = ondermaat

In een afgesloten vat bevindt zich 5,10 g aluminium en 4,80 g zuurstof.

Welke stof is in ondermaat of overmaat aanwezig?

Het aluminium wordt tot ontbranding gebracht en vervolgens laat je het vat weer afkoelen tot het weer op de oorspronkelijke temperatuur is.
Is de druk in het vat nu veranderd?

1. Nee
2. Ja, het is groter geworden
3. Ja, het is kleiner geworden

Maak opdracht 32 op blz. 155

Maak opdracht 32 op blz. 155